Рейтинг
+27.11

Ərzaqlar

29 üzv, 315 topik

Günəbaxan

Günəbaxan «dünya səyahətinə» Şimalı Amerikadan başlayıb. O, ilk dəfə ABŞ-ın cənubunda yaşayan hindular tərəfindən mədəniləşdirilib. XVI əsrdə (1510-cu ildə) ispanlar günəbaxanı öz vətənlərinə gətirir və Madridin botanika bağında əkirlər. Uzun müddət ona dekorativ bitki kimi baxırlar. Lobel günəbaxanı Avropada ilk dəfə (1576-cı il) rəsm əsərlərində təsvir edir, adını da «günəş gülü» qoyur. Məşhur rəssam Van-Deyk avtoportretini yaradarkən əlində günəbaxan tutmuş və onu «günəş gülü» kimi tarixə salmışdır.


Ardı →

Meyvələr gözəlləşdirir

Gözün ətrafındakı qırışları aradan qaldırmaq üçün 1 qaşıq badam yağı, 1 qaşıq soya yağı və 1 qaşıq avokado yağını birlikdə qarışdırın. Bu qarışıqdan hər gecə yatmazdan əvvəl gözünüzün ətrafına yumşaq hərəkətlərlə masaj edərək vurun. Səhər üzünüzü yuyub, yumşaq dəsmalla qurulayın.
Gözün altındakı torbalar üçün 1 ədəd kartofu halqa şəklində kəsib, gözlərinizin üzərinə qoyun və 15-20 dəqiqə saxlayın. Həm gözünüzün altındakı torbalar yox olacaq, həm də gözünüzdəki qızartıların çəkilməsinə kömək edəcək.
Davamı →

Kolbasa

Ətdən hazırlanan ən məşhur məmulat kolbasadır. Kolbasanı Şərqdə də, Qərbdə də xoşlayırlar.
Qədim yunanlar donuz qanına piy parçaları, yarma və sarımsaq qatıb, qan kolbasası hazırlayırdılar.
Məlumdur ki, qədim romalılar Lukaniya və Qalliyyadan hisə verilmiş sosiska alırdılar. Müasir tipli bağırsaq kolbasalarını XIII əsrdən etibarən hazırlamağa başlamışlar.


Ardı →

Şəkər

Bizim işlətdiyimiz «şəkər» sözü qədim sanskrit dilindəki «sakara» sözündən əmələ gəlmişdir. Mənası «qatışdırılmış şirə» deməkdir. Şəkər qamışının vətəni Hindistan, daha dəqiq desək Himalay dağlarının ətəkləridir.
Yunan alimi Feofrasdan bizə şəkər qamışından şirin duz alınmasına dair məlumat gəlib çatmışdır.
XII-XIII əsrlərdə yaşamış yunan həkimi İ. Aktuariüs qamış balını dərmanların acılığını azaltmaq üçün tətbiq edirdi.


Ardı →

Bal

Arının hasil etdiyi balın füsunkarlığını insan hələ daş dövründə başa düşmüşdür.
Qədim yunanlarda bal üç gözəl xüsusiyyətin — mehribanlığın, məhəbbətin və paklığın nişanəsi sayılırdı. Əgər insanı balla müqayisə edirlərsə, bu o demək idi ki, o ən yüksək keyfiyyətlərə və məziyyətlərə malikdir. Məşhur Pifaqor (580-500) deyirdi ki, əgər o, bal yeməsəydi, doxsan il yaşamazdı.
Bir gün Demokritdən soruşurlar ki, insan hansı yolla uzun, həm də sağlam ömür sürə bilər? Demokrit cavab verir ki, əgər insan özünə xaricdən zeytun yağı, daxildən bal çəkərsə.


Ardı →

Qəhvənin tarixi

İnsana gümrahlıq gətirən bu qiymətli bitkinin vətəni Efiopiyanın Kaffa şəhəridir. Qəhvənin kəşf edilməsi ilə bağlı bir əfsanə də vardır.
Şərqşünas alim F.Biber öz gündəliyində yazır: «Mən fikir verirdim, qoca Kaffiço iki kələ-kötür daşla qovrulmuş qəhvə dənələrini əzib, onu narın toza çevirir. Sonra tozu qatı balla qarışdırır, alınmış kütlədən kürəciklər düzəldir və onu qaynar suya atır.
Məni də qonaq etdilər. Qəhvənin qədim əcdadı çox xoşuma gəldi. Bir vaxtlar burada — Kaffa dağlarında qəhvə dənindən hazırlanmış içki çox dəbdə imiş. Qoca Kaffiço belə nəql edir ki, bir gün sürü meşədə otlayarkən qoyunlar, keçilər yerə tökülmüş qəhvə dənələrini yeməyə başlayırlar. Sonra da bütün gecəni yatmaq əvəzinə tullanıb-düşürlər. Bu kiçik dənələrin qeyri-adi təsiri çobanların diqqətini cəlb edir. Özləri də bu dənələrin dadına baxırlar.
Davamı →

Çay içkisinin tarixi

Çinlilər çayı təqribən 4 700 il bundan əvvəl kəşf etmişlər. Lakin onun süfrələrdə sabit yer tutması xeyli sonra olmuşdur. Çay rütubət və günəş xoşlayan, kol şəkilli ağacdır. O, torpaqdan, həm də havadan nəm çəkməyi xoşlayır.
Çayın vətəni Hindistanın Assam ştatı, Çin və Hindi-Çin sayılır. Yabanı çay kollarına 1825-ci ildə Hindistanın, Birmanın, Vyetnamın və Laosun dağlıq yerlərində təsadüf edilmişdir. Çinlilər onu mədəniləşdirməyə təqribən 350-ci ildən başlamışlar. Lakin çaydan geniş istifadəyə iki əsr sonra başlanmışdır. X əsrdə çay bütün xalqların milli içkisinə çevrilib.
Davamı →

Dəri tutumlar

Heyvan dərisindən tutumların, torbaların hazırlanması daş dövründən başlanır. Belə tutumlar ərzaq saxlamaq və hazırlamaq üçün istifadə edilir.
Keçi və qoyun dərisindən düzəldilmiş torbalarda dən, un, duz, pendir yaxşı qalır. Belə torbaları hazırlamaq üçün heyvanın dərisi bütöv çıxarılır, müəyyən qaydada emal edilir və torba (davarcıq) şəklinə salınır.
Qədim Babilistanda iri və xırda mal-qaranın qurudulmuş dərisindən məişətdə müxtəlif mayeləri saxlamaq üçün istifadə edirdilər.


Ardı →

Taxta və şüşə qablar

İnsanın ən çox istifadə etdiyi taxta tutum çəllək olmuşdur. Belə çəlləklərdə müxtəlif ərzaqlar saxlamaq mümkündür. Xüsusi ağac növlərindən düzəldilmiş çəlləklərdə keyfiyyətli şərab və konyak saxlamaq üçün istifadə etmişlər. Ona görə şərabçıların fikrincə «şərabı yetişdirən çəlləkdir». Məsələ burasındadır ki, yalnız zəngin meşə ərazisi olan xalqlar çəllək hazırlamaq imkanına malik olmuşlar.  İlk  şərab  çəlləkləri  birinci  əsrdə Qalliyada meydana gəlmişdir.
Plininin məlumatlarına görə, İtaliyanın Alp dağları ətəklərində yaşayan yerli camaat şərabı taxta çəlləklərdə saxlayırdılar.
İlk çəlləklər aztutumlu olmuş, lakin sonrakı dövrlərdə 300-1000 dekalitr və daha artıq həcmli çəlləklər düzəldilmişdir.


Ardı →

Saxlama

Təbiət müxtəlif ərzaq növləri ilə zəngindir. Onlar bizim üçün o zaman xeyirli olur ki, saxladıqda korlanmasın və keyfiyyətini saxlasın. Ərzaqlardan biri istidən korlanır, digəri quruyub öz qida keyfiyyətini saxlayır, bəziləri mənfi temperatur şəraitində yararsız hala düşür, digərləri əksinə, faydasını saxlayır, korlanmır. Deməli, istənilən ərzağı müəyyən şəraitdə, temperaturda, yerdə, müəyyən müddətdə saxlamaq mümkündür və zəruridir.
Ərzağı qoruyub saxlamaq qida təminatmı etibarlı vəziyyətdə saxlamaq deməkdir. Məlumdur ki, ərzağın istehsal həcmi ilə istehlak həcmi eyni zaman ərzində əksər hallarda bir-birinə bərabər olmur. Ona görə ərzaq ehtiyatının yaranıb qorunması məsələsi ortalığa çıxır. Əgər ehtiyatlar yaradılmasaydı, cəmiyyətdə aclıq və qıtlıq hökm sürərdi.


Ardı →