Рейтинг
+50.73

Ədəbiyyat

80 üzv, 740 topik

Selincerin fləşbəkləri

"Çox istəyirəm ki, imkan düşən kimi mənə bir cümlə belə olsa, cavab yazasınız".
Selincerin Unaya yazdığı çoxsaylı məktublardan biri bu cümləylə başlayırdı və o məkublar elə çox idi ki… Ta gəncliyindən başlayaraq müharibənin fəsilləri dəyişən günləri bitənə kimi.
Una iki yaşı olanda atası anasından ayrılır, bəlkə elə buna görə qız atasına ürəkparçalayan məktublar yazıb cavab almaması səbəbindən, sonralar "Çovdarlıqda uçurumdan qoruyan”ın müəllifini laqeyd şəkildə cavabsız qoyurdu.

Davamı →

Ədəbiyyatımızın yorulmaz mücahidi - Qılman İlkin

Əli VƏLİYEV:  Ədəbiyyatımızın yorulmaz mücahidi olan Qılman İlkin həyatı bütün gözəlliyi ilə, dolğunluğu ilə əks etdirməyi bacaran yazıçıdır.                       
«O, 96 il yaşadı, Azərbaycan yazıçıları arasında misli olmayan bir uzunömürlülüyə imza atdı.
Bəlkə, 100 il də yaşayardı, hətta ikinci yüzilliyə də qədəm basardı. Amma düz 96 yaşında xəstəlik ona aman vermədi. Ömrünün sonuna qədər də qələmdən, yazıdan əl çəkmədi» — Vaqif Yusifli

Davamı →

Azərbaycanlı qaçağın film kimi həyatı

Dəli Alı XIX əsrin sonu, XX əsrin əvvəllərində rus imperiya zülmünə qarşı mübarizə aparmaq üçün silahlanıb dağlara çəkilmiş qaçaqlardan biridir. Qaçaqlığı milli mübarizəyə meyil etdiyindən 70 illik sovet rejimi dövründə onun adı hər yerdə yasaq edilib. Yalnız son dövrlər qaçağın həyat və fəaliyyəti haqqında məqalələr yazılıb. Maraqlıdır ki, Alı haqqında ən məşhur dastanın müəllifi Azərbaycan poeziyası və aşıq sənətinin sönməz ulduzu Aşıq Ələsgərdir (1821-1926).

Davamı →

Səid Faiq Abasıyanıq haqqında

Səid Faiq Əbasıyanıq haqqında çox eşitsəm də hekayələrini oxumağa fürsət tapmamışdım. Bu həftə Səid Faiqin qırx üç hekayəsini oxudum. İndi Səid Faiqin hekayələrindən aldığımı təssüratları, Səid Faiq haqqında fikirlərimi yazmaq istəyirəm. Bir yazıçı haqqında fikirlər yazmaq üçün onun qırx üç hekayəsini oxumaq məncə kifayət edər.

Davamı →

Ədəbiyyat və aktuallığını itirməyən qadın emansipasiyası

Hər nə qədər ədəbiyyata tərs bir davranış şəkli olsa da, qadına şiddət mövzusunun işləndiyi sahələrdən biri də ədəbiyyatdır. Xüsusilə təhkiyəli əsərlərdə örnəklərinə tez-tez rast gəldiyimiz cinsi, fiziki və psixoloji şiddət mövzusunun roman, hekayə, povest, tamaşa və filmlərdə fərqli rakurslardan işləndiyini görürük.
Həm yerli ədəbiyyatımıza, həm də dünya ədəbiyyatına  nəzər salanda fiziki və psixoloji şiddət motivlərinin xeyli zəngin olduğunu görmək mümkündür. Çünki şiddət bir yazıçı üçün əsla qaçırılmayacaq xammaldır. Psixoloji şiddət insanı cəmiyyətdən təcrid etməyə, qorxutmağa çalışmaq və bu yollarla qarşısındakı insana zərər verməkdir.

Davamı →

Tariximizdə izi və sözü olanlar - Cəmo Cəbrayılbəyli

Bakı mətbuatında, əsasən “Məktəb” jurnalında uşaq şeirləri, hekayələr, şeirlər dərc etdirən, Azərbaycanda pedoqoji kadrların hazırlanmasında böyük əməyi olan C.Cəbrayılbıyli həm də bir sıra dərslik və 30-dan çox elmi-metodik kitabın müəllifidir. (1887-1965)
 O, 1887-ci ildə Şamaxıda anadan olub.
Atası o vaxtlar Şamaxıda yerləşən Bakı Əhli-Təsənni İdarəsində kargüzar işləyirdi-Adil bəy Cəbrayılbəyov.

Davamı →

Türk ədəbiyyatının iki böyük fikir zəlzələsi - Tevfik Fikrət və Mehmet Akif

«Din və ona söykənən bir əxlaq şüurundan məhrum olan ədəbiyyat böyük ola bilməz...».
Tomas Eliotun bu fikri Tevfik Fikrətlə Mehmet Akif arasında baş verən ədəbi, əxlaqi, ideoloji və estetik çatışmaya aydınlıq gətirə bilirmi?
Tevfik Fikrətin «Tarixi-Qədim»i din və ona söykənən bir əxlaq şüuruna bağlı deyil. Nəinki bağlı deyil, hətta bu şüura arxa çevirib. «Tarixi-Qədim» Türkiyə tarixində teolojidən və metafizik düşüncədən imtina edən, modern Türkiyəni ümmət mədəniyyətindən qurtaran (Ziya Gökalp) ilk ədəbiyyat nümunəsidir. Din və ona söykənən əxlaq şüuruna qiyam qaldıran «Tarixi-Qədim»in böyük ədəbiyyat olmadığını kimsə iddia edə bilməz. Çünki o, Türk poeziyasında bəlli və əski paradiqmaları yenisi ilə əvəz edən, bəlkə modern dalğanı hərəkətə gətirən ilk şeirdir. Mehmet Akifin isə bütün yaradıcılığı başdan-başa din və ona söykənən bir əxlaq şüuruna, metafizik düşüncəyə bağlıdır. Mehmet Akif də Tevfik Fikrət qədər böyükdür. Türk şeirinin bu iki nəhəngi — biri dinsiz, digəri dindar nəhəngi təkcə Türkiyənin deyil, bizim də fikir həyatımızda hər zaman var oldular. Azərbaycanda onların ikisi də sevildi. Azərbaycan otuz il əvvəl milli mücadilə dalğasına Tevfik Fikrətin «Millət Şərqisi» ilə girdisə, otuz il sonra Qarabağ savaşından Mehmet Akifin "İstiqlal Marşı" ilə çıxdı.

Davamı →

Klassiklərin duyulması - Cavanşir YUSİFLİ

M.F.Axundzadə Azərbaycan bədii təfəkkürü tarixində müasir ədəbiyyata yön, özündən əvvəlki ədəbiyyata münasibətdə «işarə düşmənçiliyinə yol» verən bir fiqurdur. Azərbaycan ədəbiyyatşünaslığının demək olar ki, bütün nəsilləri onun «Füzuli şair deyil və xəyalatında əsla təsir yoxdur: ancaq nazimi-ustaddır» fikrinin «tilsimini» açmağa, bu ibarəyə özünəməxsus izah verməyə çalışmış, ancaq sonda demək olar ki, hamı eyni fikrə gəlmişdir: bu məqamda Axundov böyük səhvə yol vermişdir. Yəni bu mülahizə ilə bağlı «Axundzadənin səhvini» görmək asan olsa da, bunun arxasında Azərbaycan bədii təfəkkür tarixinin hansı problemlərinin durmasını incələmək demək olar, heç kəsin ağlını məşğul etməmişdir. Ancaq… məşğul etsə də, etməsə də, bu problem, bu qovğa sayəsində dünya standartları səviyyəsində Azərbaycan nəsri yaranıb formalaşmışdır. Həm də yeni dövr, yeni ədəbiyyat klassika ilə qovğadan doğmuşdur.

Davamı →

Çexovun məşhur hekayəsi

Gecə saat on ikiydi.
Mitya Kuldarov coşğulu, saçları pırtlaşdırılmış halda tələm-tələsik valideynlərinin yaşadığı mənzilə gəldi, sonra tez otaqbaotaq gəzdi. Valideynləri yatmağa hazırlaşırdılar. Bacısı çarpayısında uzanmışdı və oxuduğu romanın axırıncı səhifəsindəydi. Gimnazist qardaşlarısa yuxudaydılar.

Davamı →

Qardaşını və oğlunu şəhid verən yeganə Xalq yazıçımız

Sabir Əhmədli Cəbrayıla top-qrad mərmisi düşdüyü vaxt ev təmir edirdi. Doğma torpağın alınacağına ya inanmırdı, ya inanmaq istəmirdi.
Çox halal adam olub. Evinə haram çörək aparmayıb. Hətta bir vaxtlar dəb imiş, nəzir-niyaz verənlərə deyirlərmiş ki, gedin pulunuzu Sabir müəllimlə dəyişin, halaldı onun pulu.
Oğlunu könüllü Qarabağ savaşına göndərib. Müharibə gedən vaxt oğlu şəhər uşağı olduğu üçün şəraitə alışa bilmirmiş. Bir qabda yemək yeyilməsi, səliqəsizlik onu darıxdırıb. Bayıra çıxanda snayperlə başından vurublar. Özü də həmin gün oğlunun ad günüymüş.

Davamı →