Günəş şüası bitkilər üçün həm faydalı, həm də zərərli ola bilər. Fotosintez prosesi üçün işıq enerjisi lazım olsa da, artıq miqdarda günəş şüası bitkilərin hüceyrələrinə zərər verə bilər. Bu bitkilərin su itirməsinə, hətta zərərli ultrabənövşəyi (UV) radiasiya ilə hüceyrə zədələnməsinə səbəb ola bilər. Bitkilər bu təhlükəli təsirlərdən qorunmaq üçün müxtəlif adaptasiya mexanizmləri inkişaf etdiriblər. Bu mexanizmlər onların yaşadıqları mühitə uyğun olaraq fərqli ola bilər və onların həyatda qalma şansını artırır. Bu yazıda bitkilərin günəş şüalarından necə qorunduğunu ətraflı şəkildə araşdıracağıq.

Davamı →

Çobanyastığı bitkisi Mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinə aiddir. Yol kənarlarında və boş ərazilərdə özbaşına bitən xoş qoxulu sarı-ağ rəngdə çiçəklər açan bir bitkidir. Əsasən adi çobanyastığı və matrikaria kamomilla növləri geniş yayılıb. Bu bitkini əldə etmək elə də çətinlik yaratmır. Ölkəmizdə çobanyastığının bir çox növləri yayılıb. Adi çobanyastığı yabanı halda düzənliklərdə, səhralıqlarda və quru yerlərdə bitir. Azərbaycanda əsasən Kür–Araz ovalıqlarında geniş yayılıb. Ətirli çobanyastığı alaq bitkisi kimi Azərbaycanın bütün rayonlarında bitir.
Davamı →

Davamı →

Davamı →

Homoseksuallıq bir növün bir fərdinin özüylə eyni cinsiyyətdən bir başqa fərdə qarşı duyğusal və ya cinsi bir cazibə hiss etməsi və ya bu iki fərd arasında cinsi qarşılıqlı təsir yaşanmasıdır. Tarixdə homoseksuallara qarşı çox sərt və çox mərhəmətsiz bir çox proseslər icra edilmiş olmasına baxmayaraq elmin və ictimai qəbulun nisbi olaraq inkişaf etmiş olması sayəsində (bu əleyhdarlıqların hələ bir çox coğrafi bölgədə təsiri hiss edilsə də) getdikcә azalmaqdadır. Bu azalmada elmi anlayışımızın inkişafının təkamülü çox daha yaxşı anlamamızın və təbiətlə bağlı həqiqətləri qavramamızın da az sonra görəcəyimiz kimi çox böyük bir rolu olmuşdur.

Davamı →

Sadəcə 10 saniyədən bəhs edirik, bu müddət ərzində asanlıqla nəfəsimizi tuta bilərik, amma məsələ bundan daha artığıdır…
1.Göyüzü maviliyini itirər
Çünki atmosferdə daha az hissəcik olar.
2.Ozon təbəqəsi yox olar
10 saniyə ərzində bir-başa ultrabənövşəyi şüalara məruz qalarıq.
Davamı →

Müasir elmi məlumatlar təsdiq edir ki, irsi dəyişkənliyin əsasını mutasiyalar təşkil edir. Bir cür mutasiya daşıyan fərd başqa cür mutasiya daşıyan fərdlə çarpazlaşır. Nəticədə genlərin yeni kombinasiyaları, yeni genotiplər yaranır. Bu da təbii seçmə üçün ilkin material verir. Populyasiya daxilində bu proseslər necə baş verir?
Darvinin təkamül nəzəriyyəsinin əsas müddəalarını xatırlayın. Onları genetikanın qanunları ilə əlaqələndirin.
Təkamül nəzəriyyəsi populyasiyalarda genetik proseslərin öyrənilməsi sayəsində daha da inkişaf edib.
Davamı →

Seleksiya insanların praktik fəaliyyətinin nəticəsi kimi meydana çıxmış bir elm sahəsidir. Çox da qədim tarixi olmayan bu elm insanların bitkiləri mədəniləşdirməyə və heyvanları əhliləşdirməyə başladığı dövrlərdən yaranmışdır.
Bəs seleksiya elmi nəyi öyrənir?
Bu elmin məqsəd və vəzifələri nədən ibarətdir?
Davamı →

Müasir dövrdə alimlər həyatın yaranması haqqında iki müxtəlif fikir irəli sürürlər. Onlardan bir qismi avtotrof yaranış fikrini, digərləri isə heterotrof yaranış fikrini irəli sürürlər.
Avtotrof yaranış fikrinin tərəfdarlarına görə, canlıların yaranması qidalanmadan başlayır. Onlara görə, qeyri-üzvi maddələrdən üzvi maddə sintezi canlının ilk qidalanma forması olmuşdur. Yəni Yerdə yaranan ilk canlı avtotrof olmuşdur. Onlar bu xüsusiyyəti qazanmaq üçün milyon illərlə müxtəlif dəyişikliklərə məruz qalmışlar. Alimlərin bu fikirləri canlıların ilk dəfə necə əmələ gəldiyini açıqlaya bilmədi və öz təsdiqini tapmadı. Çünki bu ideyanın tərəfdarları canlıların ilk dəfə necə əmələ gəldiyini deyil, ilk dəfə necə qidalandığını isbat etməyə çalışırdılar.
Davamı →

Insan tarixi inkişafın ilk mərhələsində təkamülün bioloji hərəkətverici qüvvələrinin təsirinə daha çox məruz qalmışdır. Daha sonra isə əmək fəaliyyəti nəticəsində təşəkkül etmiş sosial amillər bu təkamüldə (antropogenez*) mühüm rol oynamışdır. İctimai həyat tərzinin formalaşmasında birgəyaşayışın, əmək fəaliyyətinin xüsusi əhəmiyyəti olmuşdur. Səsin yaranmasında iştirak edən orqanlarda baş verən irsi dəyişkənlik nəticəsində nitq formalaşmışdır. Nitqin inkişafı ilə əlaqədar isə mücərrəd təfəkkür inkişaf etmişdir.
Davamı →