Bəşəriyyətin tarixi qədər dinlərin də tarixi qədimdir. İnanc insanın təbii xarakter və ehtiyaclanndandır. İnsan bir şeyə inanmaq və bağlanmaq və ya bir dinə sahib olmaq istəyər. İnsanın digər təbii ehtiyacları kimi bu ehtiyacları da birbaşa yaradıcı tərəfindən verilmişdir. O, bir din göndərmişdir. Bu dini insanlara gətirən və öyrədən isə, yenə də insan olmuşdur. Peyğəmbər, nəbi, rəsul və ya elçi kimi adlandırılan bu şəxslər insanlara doğru dini öyrətməklə vəzifələndirilmişdir. Ancaq, insanlar tərəfindən uydurulmuş dinlər də vardır. Allahın insanlıq üçün seçdiyi və peyğəmbərlər vasitəsilə göndərdiyi din islamdır. İlk peyğəmbər Adəmdən etibarən, son peyğəmbər Hz. Məhəmmədə (s.ə.s) qədər bütün peyğəmbərlərin insanlara təbliğ etdikləri din İslam olmuşdur. Yəni peyğəmbərlər eyni inanc sistemini insanlara təbliğ etmişdirlər.

Davamı →

İslam Peyğəmbəri Hz. Məhəmməd (s.ə.s) miladi 571-ci il aprelin 20-də Məkkədə doğuldu, 632-ci il iyunun 8-də Mədinədə vəfat etdi. Beləliklə Peyğəmbər dövrünün İslam tarixi sona çatdı. Artıq müsəlmanlar Hz. Peyğəmbərin həyatda olmadığı bir dövrə girdi. Bu dövrdə müsəlmanlar Hz. Peyğəmbərin məşhur səhabələri tərəfindən idarə edildilər. Hz. Əbu Bəkr, Hz. Ömər, Hz. Osman və Hz. Əlinin dövlət başçısı olduqları bu otuz ilə yaxın dövrə İslam tarixində Raşidi Xəlifələr dövrü deyilir.

Davamı →

Hz. Əlidən ayrılaraq Harurada toplanan üsyançı qrup, xəlifəni özlərinin başlanğıcda zorla qəbul etdirdikləri “təhkim” mövzusunda günahlandırdılar, ona “lə hukmə illə lilləh, inilhukmə illallah-hökm ancaq Allahındır-amma sən insanları hakim seçdin, Allahın hökmü yerinə bəşərin hökmünü qəbul etdin, beləliklə kafir oldun ” dedilər. Xəlifə küfrə düşdüyü üçün üzərindəki beyətin qalxdığını söyləyən asilər, siyasi və dini bir günah işləmədiklərini, üsyan etmədiklərini, üsyançı sayılmadıqlarını və həqiqətdə inanclarının gərəyincə hərəkət etdiklərini irəli sürdülər.

Davamı →

Hz. Əlinin Cəməl və Sıffində digər müsəlman qruplara qarşı savaş-ması, hakəm hadisəsindəki münasibəti və xaricilərlə olan mübarizəsi islam tarixçiliyində müzakirə mövzusu olmuşdur. Hakəm hadisəsi və xaricilərin ortaya çıxması belə açıqlanır. Hz. Əli ordusu içində ayrılığa yer verməmək üçün hakimə razı olmamışdı. Fəqət əmrindəkilərə tabe olmaqla həyatmın ən önəmli xətasını işləyirdi. Əmri altındakılann fikirlərinə boyun əyərkən, sanki Müaviyənin xilafətdə haqq sahibi olduğunu qəbul etmiş olurdu.

Davamı →

Hz. Osmanın şəhid edilməsi, islam ümməti içində ardı-arası kəsilməyən daxili çəkişmələrə, məzhəb qarşıdurmalarına səbəb oldu. İki ay davam edən anarxiya, xəlifənin vəfatından sonra da beş gün davam etdi. Hz. Osmanın qatilləri olan üsyançılar Mədinədə vəziyyətə hakimlik edirdilər. İndi isə, Hz. Osmanın yerinə istədikləri şəxsi xilafətə gətirmə zamanı gəlmişdi.

Davamı →

Hz. Osmanın xilafət dövrü əvvəldə qeyd etdiyimiz kimi iki hissəyə ayrılır. İlk altı illik dövr- sakitçilik və yaxşı idarəetmə dövrü, ikinci altı illik dövr- daxili çəkişmələr və pis idarəetmə dövrü kimi bilinir. Qaynaqlarda ilk altı illik dövr haqqmda hər hansı bir narazıçılıqdan söz açılmır. Bu dövr islam fəthlərinin bütün cəbhələrdə irəlilədiyi bir dövrdür. Ancaq, onun xilafətinin ikinci dövrü həqiqətən də, xüsusilə İraq, Misir və Hicaz kimi bölgələrdə hadisələrin, qarışıqlıqların və dəyişikliklərin meydana gəldiyi, islam ümmətinin müxtəlif qollara ayrıldığı, gündüz vaxtı hər kəsin gözü qabağmda xəlifəsi öldürüləcək özbaşınalığın başladığı bir dövrdür.

Davamı →

Davamı →

Hz. Osmanın Xəlifə Seçilməsi (23 h./644 m.)
İdarə etməsindən razı olan xalq, vəfatından əvvəl Hz. Ömərdən yerinə birisini xəlifə təyin etməsini istədi. O da bu işi şuraya həvalə edərək, dövlət başçısı seçimlərində yeni bir metod göstərdi. Hz. Osman Hz. Ömər tərəfindən tövsiyə edilən altı nəfərlik məşvərət heyəti tərəfindən xəlifəliyə uyğun görüldü. Hz. Ömər yaralandıqdan və vəziyyətinin ağırlaşmasından sonra, arzu edilməsinə rəğmən, yerinə keçəcək dövlət başçısını şəxs olaraq təyin etmədi. Ancaq cənnətlə müjdələnən altı nəfərlik məşvərət heyətindən, içlərindən birisini ən gec üç gün içində seçmələrini tövsiyə etdi. Heyət Osman, Əli, Zübeyr, Talha, Sad b. Əbi Vakkas və Əbdürrəhman b. Avfdan ibarət idi. Əbdürrəhmanın başçı olduğu bu heyətdə, seçilməmək şərtiylə, ancaq seçmək haqqına sahib olan Abdullah b. Ömərdə vardı. Talha b. Ubeydullah bu əsnada Mədinədə olmadığı üçün, Sad b. Əbi Vakkas onun adından vəkalət etməyi qəbul etdi. Bundan əlavə, Mikdad b. Əsvəd bu məclisi toplamaqla, Əbu Talha seçim şəffaflığını qorumaqla, Suheyb ər-Rumi isə üç gün müddətində camaata namaz qıldırmaqla vəzifələndirilmişdilər.

Davamı →

Hz. Məhəmmədin (s.ə.s) vəfatından sonra Ərəbistanın müxtəlif yerlərində bəzi irtidat və irtica hərəkatları başladı. Bu kimsələrdən bir qismi mürtəd, bir qismi də mürtəce idi. İrtidat edənlər, Əsvədi-Ansi ilə Tüleyha, Səlma və Səcahın ətrafinda toplanan kimsələr idi. İrtica edənlər isə, müsəlman qalmaq şərtiylə “Namaz qılarıq, amma zəkat vermərik” kimi sözlərlə dindəki bəzi fərz əmrləri yerinə yetirmək istəməyən kimsələrdi. Məkkə və Mədinədə irtidat hadisəsi olmadığı kimi, Taifdəki Sakif qəbiləsində də belə bir hadisə yaşanmadı. Ancaq, bəzi qəbilələrdə bu hadisələr yaşandı.

Davamı →

Rəsulullahın (s.ə.s) vəfat etdiyi dərhal eşidildi. Bu xəbər, əshabi-kiram üzərində dərin hüzn meydana gətirdi. Daha səhər ayağa qalxmış halda görmüşlər, yaxşılaşır deyə sevinmişdilər. Gözlənilməz acı xəbər, hər kəsi təşvişə saldı. Yola çıxmaq üçün hazırlanan Üsamə ordusu da ordugahdan döndü, komandirlik bayrağı Rəsulullahın (s.ə.s) qapısı önünə sancıldı. Hicrətdə Rəsulullahın (s.ə.s) Mədinəyə girdiyi gün, ən böyük bayram sevinci yaşanmışdı. Bu gün ən böyük ağrılı bir matəm yaşanırdı. Münafiqlər isə, ‘Məhəmməd haqq peyğəmbər olsaydı, ölməz idi...” kimi həyasızca sözlər söyləmişlər, ortalığı bulandırmışdılar. Bu vəziyyətə əsəbiləşən Hz. Ömər, qılıncını çəkərək:

Davamı →