İnsan hüquqlarının inkişaf tarixi

Milyonlarla insanın məhvinə səbəb olmuş İkinci Dünya müharibəsində insan hüqaqlarının pozulmasına və insan ləyaqətinin alçaldılmasına yönəldilmiş ən amansız və yolverilməz üsullardan istifadə olunmuşdur. Bu dəhşətli hadisə dünya xalqların həmrəy olmağa səslədi və 1945-ci il aprelin 25-də Birləşmiş Millətlər Təşkilatını yaratmağa sövq etdi. BMT-nin oktyabrın 25-də qəbul edilmiş Nizamnaməsində 7 bəndi bilavasitə insan hüquqları məsələsinə həsr edilmişdir.
Bunlardan biri 1948-ci ildə  BMT-nin insan hüquqları üzrə Xüsusi Komissiyasının yaradılması üçün əsas olmuşdur.
 “İnsan hüquqları haqqında Ümumi Bəyannamə” -  2 il davam edən gərgin işdən sonra 1948-ci il dekabrın 10-da BMT Baş Məclisi “İnsan hüquqları haqqında Ümumi Bəyannamə” qəbul etdi. Bu “Bəyannamə”nin qəbul edilməsində əsas məqsəd insan hüquqlarını və bütün dövlətlərin əməl etməli olduğu normalı müəyyənləşdirmək idi.
Ardı →

İnsan və vətəndaş hüquqları anlayışları

İnsanın təlabatları yalnız cismən yalnız sağ qalıb yaşamaq ehtiyacları  ilə məhdudlaşdırıla bilməz. Bu anlayış daha genişdir. Bu təlabatlar insanın həm maddi, həm də mənəvi cəhətdən ləyaqətlə yaşamasını təmin edən tələbatlardandır. İnsanləyaqəti hər bir insana anadan olduğu andan məxsusdur və heç kəs ondan məhrum edilə bilməz.
 İnsan ləyaqətinin müdafiyəsini təmin edən, habelə insanın ləyaqətlə yaşaması üçün zəruri təlabatların həyata keçirilməsinə kömək edən əsas norma və prinsiplər elə insan hüquqlarıdır.
 Cəmiyyətin hər bir üzvü qanunla müəyyən olunan hüquqlardan əlavə anadangəlmə hüquqlara da malikdir. Həmin hüquqlar təbiihüquqlar adlanır. Yaşamaq hüququ, bərabərlik hüququ, azadlıq hüququ, mülkiyyət hüququ, təhlükəsiz yaşamaq hüququ belə hüquqlardandır. Dövlət bu hüquqları müdafiə etməyə borcludur.
Ardı →

Şəxs əvəzlikləri

ŞƏXS ƏVƏZLİKLƏRİ

Türk dilində şəxs əvəzlikləri aşağıdakılardır:

 

TƏK

CƏM

1-ci şəxs:

ben — mən

biz — biz

2-ci şəxs:

sen — sən

siz — siz

3-cü şəxs:

o-o

onlar — onlar


Ardı →

Tarix turniri.1-ci buraxılış

Sizlərə maraqlı tarixi suallar təqdim edirəm .Buyurun,fikirləşin və cavablarınızı yazın. 1 sual.O dustaq  olsada  sarayda  3 otağı  və  qulluqçusu  var idi, səfirlikdən  yemək  alırdı, senzuranın  nəzarəti olmadan  məktublaşa  bilirdi.Onun adı nədir? 2 sual. Makedoniyalı İskəndər Demokritin saysız dünyaların mövcudluğu təlimi haqqında öyrənəndə,çox kədərləndi.Sizcə niyə? 3 sual. Tez-tez müharibələr edən Spartanı həmişə iki sülalənin Aqiadlar və Evripontidlər  hökmdarları idarə edirdi.Onlar öz vəzifələrini necə bölürdülər?  
Davamı →

Bir dahinin yalnız ölümü...

Tarix: 1850.
Məkan: Vyana Xəstəxanası.
Xəstəxanaya xaos hakimdir.
Xəstəxanada iki hissə var və bunlardan birində doğum edən hər yüz qadından doxsanı sepsis(doğum qızdırması) deyilən xəstəlikdən ölür. Elm hələ mikrobların, virusların və bakteriyaların kəşfini etməmişdi.
Xəstəxana professorları ölümlərin çoxluğunu mamaların və tibb bacılarının uğursuzluğu ilə izah edirlər.
Bir dahi bütün bu olanlara qarşı çıxır.  Dr. Semmelweis (İqnas Zimmelvays), professorlarla eyni fikirdə deyil.
O, tibb şagirdlərinin əllərini heç yumadan palatalara girib-çıxdıqlarını görür və öz hissəsində, bütün həkim və həkim namizədlərinin palatalara girmədən əvvəl əllərini əhəngli su ilə yumalarını istəyir.
 
Bu kiçik istək qısa zamanda təsirini göstərir və lohusa qızdırmasından ölüm nisbəti diqqət çəkəcəq qədər azalır. Zemmelvays Die Aetiologie, der Begriff und die Prophylaxis des Kindbettfiebers adlı kitab nəşr edir.
Ancaq xəstəxananın professorları, Dr. Semmelweisin bu kiçik dəyişikliyinə qarşı çıxıb onu xəstəxanadan qovurlar.
Bu da çatmırmış kimi onu həkim deyil, bir şarlatan adlandırırlar. Bu dahi həkim 47 yaşında təklikdən və aclıqdan dəli olaraq elə həmin sepsis xəstəliyindən dünyasını dəyişir.
Amma biz bu axmaq professorların heç birinin adını bilməzkən, Dr. Semmelweisin adının tibb tarixinin qızıl səhifələrinə yazıldığını görürük.
 
«Dünyaya gerçək bir dahi gəldiyində, onu bu işarədən tanıya bilərik: mütləq bütün axmaqlar ona qarşı birləşmişlərdir.»
 
 P.S. Hazırda Budapeşt Tibb və İdman universiteti onun adını daşıyır.
Davamı →

Təkəbbür, lovğalıq

Qədim Yunanıstanda yaşayan hökmdar Zevs
Allahı tanımayıb,özünü baş allah elan edib.
Odur ki,bu dünyadan cəhənnəmlik kimi gedib.
Çünki Zevs əsilzadə deyildi,zatı qəliz idi.
Əsatirə görə o, qardaşla bacının
izdivacından doğulmuşdu.
Atası vəhşi, qaniçən,
özü isə azğın, zülümkar olmuşdu.
Zevs özündən başqa bir neçə allah da təyin etmişdi.
Ardı →

Hettlərin mədəniyyəti

Het dövləti Anadolunun (Kiçik Asiyanın) şimal-şərq hissəsində Halis (ind.Qızıl İrmoq) çayının hövzəsində meydana gəlmişdir. Anadolu dağlıq və aran bölgələrindən ibarətdir. Lakin təsərrüfatın təşkilində bu təbii şəraitin özünəməxsus rolu olmuşdur. Anadolunun qədim əhalisi barədə dəqiq məlumat yoxdur. Vaxtılə bu ərazidə müxtəlif dillərdə danışan etnoslar yaşayırdı. Hetlər haqqında məlumat İncildə XIX əsrin ortalarına qədər mövcud idi. İncilin rus tərcüməsində bu xalq «Het oğulları», «Hetlər» kimi Fələstin və Suriyanın yəhudilərə qədərki millətləri kimi qeydə alınmışdır. Ona görə də, alimlər əslində Fələstin və Suriyanı hetlərin ilkin vətəni kimi göstərirlər.
XIX əsrin sonuncu dövründən başlayaraq Misirin Tel-Əmər arxivindən mixi yazılı mətnlərdən hetlərin yaşayış tərzi haqqında məlumatlar əldə edilmişdir. Bu mətnlərdə Misir fironlarının (xüsusilə, III Amenemxet və IV Amenxotep-Exnaton) Yaxın Şərqin bir çox dövlət başçıları ilə diplomatik yazışmaları (akkad dilində) qeyd edilir.
Davamı →

Müharibə, yoxsa sülh?



Bütün dünyadakı aclıq problemini aradan qaldırmaq üçün ildə 30 milyard dollar pula ehtiyac var, bu rəqəm bütün dünyanın bir həftədə müharibə
üçün xərclədiyi məbləğə bərabərdir. Müharibə adı geyindirilmiş insan öldürmə, qətliyyam prosesinin isə yalnız bir səbəbi var: hökümətlərin bitməyən nəfsi! Təəssüf ki, hökümətlərin oynadığı bu oyunlara görə xalqlar nifrət etməyi, ölməyi və öldürməyi öyrənir. Təkcə 2-ci Dünya Müharibəsində 20 milyon əsgər, 40 milyon sivil xalq olmaqla 60 miylon insan ölüb. Bu rəqəm böyük bir ölkənin əhalisi sayıyla eynidir. 2-ci Dünya Müharibəsinin maddi ziyanı isə 1.944 trilyon ABŞ dollarıdır.

Statistikaya görə dünyada ən sülh dolu ölkə İslandiya, ən az sülhü olan ölkə isə Somalidir. Bu iki ölkəni mədəni, iqtisadi və siyasi cəhətdən müqayisə etsək aradakı dağlar boyda fərqi görə bilərik. Deməli müharibələr insanları öldürməkdən əlavə onların inkişafını da ləngidir.

Bəzi hallarda isə müharibələr hökümətlər tərəfindən süni olaraq davam etdirilir. Bu hal daha çox söz azadlığı olmayan, diktatura rejimli ölkələrdə baş verir. Belə ki, hökümətlər ölkədəki daxili problemləri gündəmə gətirtməmək üçün süni problemlər yaradır və xalqını nifrət etməklə, müharibəylə məşğul edir.

Thich Nhat Hanh: «Hökümətlərin xalqı susdura bilmək üçün düşmənlərə ehtiyacı var. Beləliklə xalq qorxmağı və nifrət etməyi öyrənərək hökümətin ətrafında toplaşacaq, əgər düşmən yoxdursa, heç nədən də olsa yaradılacaq.»

«Müharibə hökümətin sənə pis insanın kim olduğunu göstərdiyi vaxt, inqilab isə sənin pis insanın kim olduğunu müəyyən etdiyin vaxt baş verir.»


Bertnard Russel: «Müharibə kimin haqlı olduğunu yox, kimin sağ qalacağını müəyyən edir.»


Colonel Potter: «Bəzən düşünürəm ki, müharibədə belə bir qayda qoyulmalıdır: hər kəs qarşısındakı düşməni güllələməmişdən əvvəl onu yaxından tanımalıdır, necə bir insan olduğunu bilməlidir. Görək hələ də güllələmək istəyəcəkmi.»


Ronald Reagan: «Mən cənab Qorbaçevə dedim ki, əgər başqa bir planetdən bizim planetə hücum olsaydı bizim bu görüşlərdə müzakirə edəcəklərimizi daha asan olardı. Çünki hamımızın insan və bu yer kürəsinin hamımızın olduğunu başa düşərdik.»


Platon: «Yalnız ölülər müharibələrin sonunu görüb.»


Albert Eynşteyn: «Axmaqlara görə insanlar milliyyətinə, dininə, irqinə, cinsinə və s. kateqoriyalara bölünürlər. Lakin əslində insanlar iki kateqoriyaya aiddirlər; yaxşı insanlar və pis insanlar.»


George McGovern: «Mən yaşlı insanların cavan insanları öldürəcək müharibə planları qurmaqlarından bezmişəm.»


Muhəmməd Əli: «Mən İslam dininə inanıram. Mən Allaha və sülhə inanıram.»


Ronald Reagan: «Seçim azadlığı olan xalq həmişə sülhü seçər.»


Mahatma Gandhi: «Göz üzərində göz bütün dünyanın kor olmağına gətirib çıxarır.»


Teresa ana: "Əgər sülh yoxdursa, bu o deməkdir ki, biz bir-birimizə aid olduğumuzu unutmuşuq."


Eve Merriam: «Mən „Ana, müharibə nə deməkdir?“ soruşacaq olan övlad dünyaya gətirmək istəyirəm.


Eleanor Ruzvelt: „Sülh haqda danışmaq kifayət deyil, kimsə sülhə inanmalıdır. İnanmaq da kifayət deyil, kimsə sülh üçün nəsə etməlidir.“




mənbə: mexfi.info
Davamı →

Limonun faydaları

Qızdırmanı və təzyiqi salır.
 Qanı təmizləyir.
 Susuzluğu aradan qaldırır.
 Ürəyi qüvvətləndirir.
 Damar sərtliyi və romatizm üçün faydalıdır.
 Qripin tez sağalmsına kömək edir.
 Mədə, bağırsaqdakı mikrobları öldürür.
 Qida zəhərlənməsini önləyər. 
 Böyrəkdə qum və daşların düşməsinə kömək edir.
 Üzdəki sızanaqları qurudur.
 Dərinin gözəlləşməsini təmin edir.
 Qaraciyər xəstəliklərində faydalıdır.
 Dişləri ağardır və diş ətlərini qüvvətləndirir.
 Soyuqdəyməni aradan qaldırır.
 Skorbut xəstəliyində faydalıdır.
 Limon suyu ilə qarqara edildiyində ağız, boğaz və badamcıq iltihablarını aradan qaldırır.
 İshalı kəsir.
 Qansızlığı önləyər.
 Mədə ağrılarını sakitləşdirir.
 Baş ağrılarını və bədən ağrılarını kəsər.
 Üzdəki çillər üçün faydalıdır.
 
Davamı →