Kayzen

Teymur şəhi-ləngə olub tabeyi-fərman
Xan Toxtamışı eylədik al qanına qəltan.
Ta oldu Qızıl Ordaların dövləti talan,
Məsko şəhinə faidəbəxş oldu bu meydan.
Əlyövm uruslaşmaq ilə zişərəfiz biz.
Öz qövmimizin başına əngəl kələfiz biz.
(M.Ə. Sabir. «Fəxriyyə » şeirindən)

 

Teymurləngin Toxtamış xana qarşı üç dağıdıcı yürüşü və paytaxt Saray Bərkəni talan edib xaraba qoyması Qızıl Orda dövlətinin sarsıdılıb parçalanmasına səbəb oldu. Toxtamışın ölümündən sonra Ordada qarışıqlıq yarandı və indiyədək Qızıl Ordadan olan asılılıq öz-özünə aradan qalxdı. Ardınca da bu fürsəti əldən verməyən Rus Orda imperiyasının malik olduğu bu geniş ərazidə hökmran vəziyyəti qazanmağa başlayır. Buna da müvəffəq olur. Qızıl Orda xanlarının nüfuzu, gücü, nəhayət səltənəti bu zamandan başlayaraq Moskvaya — Moskva böyük knyazlarına, ardınca çarına keçir. Zəifləmiş türk zadəganları Rus knyazlarına yaxınlaşmağa meyl etməyə başlayırlar.

Ardı →