Kayzen

Qiqeya qədim yunan mifologiyasında sağlamlıq ilahəsi idi. Onun atası Asklepios — şəfa tanrısı, anası isə Epiona idi. Asklepiosun simvolu əsaya sarılmış ilan, qızı Qiqeyanın simvolu isə qədəhə sarılmış bir ilandır. Qiqeya camdan ilanı yedizdirən gənc bir qadın olaraq təsvir edilir.

Əfsanəvi yunan həkimi Asklepios həmişə öz əsərlərində ilanı təsvir etməyə çalışıb. İlanların tibbdə rolunun olması barədə söylədikləri onu dahi həkim — hətta həkimlərin tanrısı etmişdir. Bu barədə qədim yunan əfsanələrində danışılır. 

Əfsanəyə görə Asklepios və ya Eskulap yunan çarı Minosomun sarayına dəvət olunur ki, onun ölmüş oğlunu xaç suyuna salsın. Həkim saraya gedərkən görür ki, onun əsasına ilan dolaşıb. O, qorxur və əsa ilə tez ilanı öldürür.
Davamı →

Qıdıqlanma — dərinin bəzi reflektor hissələrinin qıcıqlandırılması zamanı yaranan şərtsiz refleksdir.
Bu zaman bir qrup əzələlərin yığılması nəticəsində bədənin qıdıqlandırılan hissəsinin çəkilməsi baş verir.

Hissiyyat — dərinin ən vacib funksiyalarından biri olub, dəridə yerləşən külli miqdarda sinir ucluqlarının fəaliyyəti ilə bağlıdır. Beləliklə, insan bədəninin səthi — temperatur və təzyiq kimi xarici qıcıqlandırıcı faktorlara qarşı reaksiya verən böyük bir qəbuledici sistemdir. Elə məhz təzyiqə qarşı reaksiya qıdıqlanmanın «mexanizmini» müəyyən edir. Məsələ burasındadır ki, insan bədəninin bəzi nahiyələri sinir ucluqları ilə çox zəngindir — xüsusən qoltuqaltı çuxurlar, pəncələr, kürəkətrafı nahiyə.
Davamı →

Müasir tibbin gündəmində kök hüceyrələri aktuallığını qorumaqdadır. Kök hüceyrə dedikdə, bədəndə mövcud olan sadə dil ilə desək yetişməmiş (yetkinləşməmiş) hüceyrənin inkişaf edərək digər hüceyrə növlərinə (məsələn, əzələ, sümük iliyi, qan, göz, dəri, sinir və s.) çevrilə bilən növüdür. Bu hüceyrələrin ən böyük əhəmiyyəti onun vasitəsilə aşağıda adı çəkilən ciddi və müalicəsi sual altında olan bir sıra xəstəlikləri müalicə etmək mümkünlüyüdür: şəkərli diabet, Parkinson xəstəliyi, Altsaymer xəstəliyi, osteoartrit, insult, onurğa beyni xəstəlikləri, ürək infarktı, xərçəng, keçəllik, dişlərin, görmə və eşitmə qabiliyyətinin bərpası, yaraların sağaldılması, kişi sonsuzluğu.
 
Alimlərin araşdırmalarına görə kök hüceyrələr ən çox körpənin cift və göbək ciyəsi qanında toplanır. Müəyyən müddətə qədər kök hüceyrələrin yalnız qanda olduğu düşünülürdü. Lakin 2003-cü ilə uşaq stomatoloqu Dr. Songtao Shi təsadüfi bir şəkildə uşaqların süd dişlərində aşkar etdi. Bundan sonra dental kök hüceyrəsi anlayışı yarandı.
Davamı →

Ayova Universiteti (ABŞ) alimləri aşkar ediblər ki, hətta bir neçə dəqiqə ərzində çöldə gəzmək insanın əhvalını yaxşılaşdırır.

The Daily Mail xəbər verir ki, alimlər tələbələrin iştirakı ilə 3 eksperiment təşkil ediblər. Eksperimentin birində tələbələrin bir qrupu 12 dəqiqə ərzində universitet şəhərçiyində gəzirdi, digər qrup foto və ya videoya baxırdı. Alimlər aşkar ediblər ki, birinci qrup tələbələrin əhvalı daha yaxşı idi.

2-ci eksperiment zamanı tələbələrə gəzməkdən əvvəl elan ediblər ki, onlar qayıtdıqdan sonra 2 səhifədən ibarət esse yazmalıdır. Lakin gəzməyin müsbət effekti bu halda da saxlanılıb.
Davamı →

Adətən, kişilərin burnu qadınların burnundan 10% daha böyükdür. Bunu elmin necə izah etdiyinə baxaq. Hər insanın fərqli forma və böyüklükdə burnunun olduğunu bilirik. Ancaq kişilərin burnunun qadınların burnundan daha böyük olması bir gerçəkdir. Bir araşdırma niyə kişilərin burnunun qadınların burnundan 10% daha böyük olduğunu açıqlayır. Lowa universitetində aparılan bir araşdırma bunun iki cinsin arasındakı bədən quruluşunun və bundan meydana gələn enerji ehtiyacının fərqli olmasından qaynaqlandığını ortaya çıxardı.

Davamı →

«Stress çarxı» kimi tanıdığımız «hand spinner» (və ya «finger spinner») oyuncağı bütün dünyada gündən günə populyarlaşır.

Belə hesab olunur ki, bu oyuncaq stressi azaldır, insanı sakitləşdirir. Bu həqiqətənmi belədir? Stress çarxı barmaqların kiçik motorikasını yaxşılaşdırır. Kiçik motorika beyinin bir çox funksiyalarına stimullaşdırıcı təsir edir. İlk növbədə bu nitq və həmçinin təfəkkür, fantaziya, yaddaş, diqqət, hərəkətlərin koordinasiyası kimi mürəkkəb proseslərə aiddir. Beləliklə, stress çarxı həm barmaqların hərəkətliliyini, həm də beyinin fəzliyyətini yaxşılaşdırmağa kömək edir.

Digər tərədən oyuncaq həqiqətən stress və həyacanı dəf etməyə, fikri cəmləşdirməyə kömək edir. Mütəxəssislərin fikrinə görə, hand spinner dırnaq yemə, barmaq xırçıldatma və hətta siqaret çəkmək kimi pis vərdişlərdən azad olmağa kömək edir.

Müxtəlif travmalardan, insultdan sonra əllərin və barmaqların hərəkətliliyini bərpa etmək üçün də stress çarxından istifadə etmək olar. Təbii ki, bu oyuncaqdan sui-istifadə etmək də düzgün deyil.
Davamı →

Kompüterdən istifadə edən hər kəs yəqin fikir verib ki, klaviaturada olan F və J hərflərinin üzərində kiçik və qabarıq bir xətt var. 2002-ci ilə qədər bu qabarıq xətt klaviaturada yox idi. «F» və «J» hərflərindəki bu xəttlər sizə yol göstəricisi rolunu oynayır.

İşarə barmaqlarınızı bu iki düyməyə qoymanız lazımdır ki, digər barmaqlarınız daha tez və rahat hərəkət etsin. Cuni Butiçin bu icadı 10 barmaqla klaviatura istifadə edənlərın daha tez-tez yazmasına yardımçı olur.
Davamı →

Yumurta qaynadıldıqda bəzi hallarda sarısı yaşıl rəngə çevrilir. Bəs bunun niyə baş verdiyini heç bilirsiniz?

Yumurtanı suda qaynadarkən, yumurtadakı zülallarda olan turşu zəncirləri dəyişikliyə məruz qalaraq, ya müvəqqəti bir-birindən ayrılır, ya da quruluşları dəyişikliyə məruz qalır. İsinmə davam etdikcə bu kütlələr içində yeni bağlar qurulur və nəticədə möhkəm bir protein şəbəkəsi yaranır.

Məhz bu yumurtanın ağının da, sarısının da qatı konsistensiyaya çatmasına gətirib çıxarır. Qaynama davam edirsə, sarının rəngi yaşıla çevrilir. Çünki yumurtanın ağı sulfiddən ibarətdir və bu sulfid qaynama vaxtı hidrogenlə birləşəndə hidrogen sulfidə çevrilir. Bunun qoxusu xarab yumurta qoxusu kimidir. Hidrogen sulfid zəhərli, yanıcı və partlayıcı təsirə malik bir qazdır. Amma əlbəttə, yumurtada hidrogen sulfidin az miqdarı belə, risklər yaradacaq qədər çox deyil. Yəni bunun zərərli olduğunu düşünüb qorxmanıza ehtiyac yoxdur.
Davamı →

• Yeməkdən qabaq dişlərinizi fırçalasanız daha az yemək yeyəcəksiniz.
• Hıçqırığınız tutduğu zaman 10 saniyə nəfəs almayın və 3 dəfə udqunun. Hıçqırığınız keçəcək.
• Əgər soyuq duş altında 3 dəqiqə dayansanız, 40 kalori yandıracaqsınız .
• Qədəhdəki şərabın keyfiyyətini öyrənmək istəyirsinizsə, qədəhi asta çalxalayın. Qədəhin içindəki çöküntü nə qədər qatıdırsa, şərab bir o qədər keyfiyyətlidir.

Davamı →

Heç düşünmüsünüzmü ki, əməliyyat otağındakı həkimlər nəyə görə ağ deyil, yaşıl, yaxud mavi rəngli forma geyinirlər?

İlk öncə tibb işçilərinin hamısının geyimi ağ rəngdə olub. Lakin 1914-cü ildə nüfuzlu həkimlərdən biri bu rəngdən imtina edərək əvvəlcə yaşıl, sonra isə mavi rəngi seçdi. Məsələ burasındadır ki, cərrah baxışlarını qanın tünd rəngindən həmkarlarının xalatına yönəldərkən ağappaq rəng bir neçə anlıq onu kor edə bilər. Eyni şeyi biz evdən çıxarkən günəşli havada qara baxanda yaşayırıq.
Davamı →