Dünya ədəbiyyatı: nağıl, yuxu, yoxsa tərcümə?
Dünya bir zamanlar həqiqi bir dünya idi; buradan getməyin də, burda qalmağın da hansısa mənası vardı. Və dünya öz varlığını dərdli-sərli adamlara borcluydu. Keçmişdə dünya sirr idi. «Dolu gələn boş gedər” – bir yer idi. Firdovsi üçün dünya „əsli olmayan bir nağıl”dır və bu nağılın gerçək üzü o biri dünyada görünəcək. Emile-Aqust Şarter, qısa adıyla Alen Firdovsinin dünyasıyla qəribə bir rabitə yaradırdı O da “Dünya sədəcə bir yuxudur” deyirdi. Stendal! Bizə yuxarıdan aşağı baxan qəhrəmanlar yaradan bu adam daha irəli gedirdi: „Dünya bütünlükdə komediyadır”. İnsanı bitirən bu misallara daha bir film səhnəsini əlavə etmək istəyirəm: Faşizm haqqındakı bir filmdə günahkar belə deyirdi: “Siz haqlısınız, çünki güclüsünüz!”
Davamı →
1857-ci ildə Parisdə şəhərin ən səs-küylü məhkəmə proseslərindən biri baş tutur. Bu məhkəmədə klassik fransız və dünya ədəbiyyatının ən istedadlı şairlərindən və tənqidçilərindən, simvolizmin banilərindən biri – ilk “lənətli şair” hesab edilən Şarl Pyer Bodler (Charles Pierre Baudelaire) “Şər çiçəkləri” (Les Fleurs du mal) adlı kitabındakı şeirlərə görə mühakimə olunurdu. Hakimin kitabdakı şeirləri vulqar və realist (pornoqrafik) adlandırmasına baxmayaraq, Bodler özünü müdafiəetmə zərurəti görmür. Bu şeirlərin belə sərt qarşılanmasının səbəbi isə iddia edildiyi kimi dinə qarşı hörmətsizlik deyil, məhz ictimai dəyərləri təhqir etməsi idi.
Branislav Nuşiçin şəxsiyyətini açmaq üçün bir neçə tərif işlətməli olarıq: yazıçı, dramaturq, satirik, jurnalist, oçerk müəllifi, Serbiyada müasir ritorikanın banisi, dövlət məmuru, aktivist və sairə. Ancaq ədəbi fəaliyyətini bir sözlə ifadə etməli olsaq: serb və balkanların Qoqolu – onu tez-tez bu adla anırlar. 
Əlahəzrət şahzadə, Xanımlar və Cənablar,
Mən ömrümün bu ahıl çağında sizin gözəl ölkənizi, güclü kişilər və gözəl qadınlar diyarını görmək üçün bura gəlməyi özümə borc bildim. Mən buraya ədəbi karyeramın yekun tacı olan mükafatı minnətdarlıq hissi ilə qəbul etmək üçün gəlmişəm.
Başqırdların məşhur el qəhrəmanı və şairi Salavat Yulayevdən başlayaraq çarizmin müstəmləkə siyasəti ilə barışmayan başqırd xalqının söz ustadları kəndbəkənd, şəhərbəşəhər gəzərək qəhrəmanlıq dastanları söyləyib, millətin dərd-kədərini dilə gətiriblər, soydaşlarını milli oyanışa səsləyiblər. Onların könüllərə səpdiyi toxumlar çox keçmir cücərir. Başqırdlar içərisindən mübariz qələm sahibləri yetişir. Onlardan biri ünlü şair Məcid Qafuri olub.