Bir qızın gündəliyindən – Çexovdan iki qısa hekayə

13 oktyabr. Axır ki, bizim də küçəmizdə bayramdır! Baxıram və gözlərimə inana bilmirəm. Pəncərəmin qarşısında hüdürboylu, yaraşıqlı, qarasaç, qaragöz bir oğlan var-gəl edir. Bığlarına söz ola bilməz! O, artıq beşinci gündür ki, sübh tezdən ta gecə yarısınacan gözlərini pəncərəmizdən çəkmir. Özümü elə göstərirəm ki, guya buna diqqət yetirmirəm.

Davamı →

Aminlə başlayan duamın yazısı

Ədəbi mühit də həyatın bir guşəsidir. Dəyişimləri, gəlişi-gedişi var bu aləmin də. Bir az da söz kürsüsüdür ədəbiyyat aləmi. Ürəyində sözü olanlar, Qələmə gücü çatanlar özlərində cəsarət tapıb sözlərini başqalarına da eşitdirmək istərlər. Ya da bu sonrakı mərhələ olur.
Müasir Azərbaycan ədəbiyyatı yenə öz ritmi ilə gələnləri qarşılayır, gedənləri yola salır. Haqqı çatmayanları zamanın ələyindən keçirib unutdurur, haqqı çatanları Haqqa çatandan sonra da fani dünyada belə əbədiyaşar edir əlahəzrət SÖZ. Bu yazımızda ədəbi cameədə maraqlı hekayələri ilə diqqət çəkməyi bacarmış Sumqayıt ünvanlı, Göyçə — Qaraqoyunlu kökənli gənc yazar Amin Namazlının barəsində fikirlərimi bölüşmək istədim.

Davamı →

Mükəmməl mətn necə meydana gəlir?

Yaxında hekayələrimizi tənqid edən, daha doğrusu müəllifin təbirincə hekayə yaza bilməyən nasirləri tənqid atəşinə tutan (bu sovetdənqalma “atəş” termini həmin yazıyla münasibətdə tam yerinə düşür) bir məqalə oxudum.
Müəllif özü də nasirdir, ona görə bu intonasiya ona görə bir az təhlükəli də səslənirdi. Onun yazısında mənfilik və qüsurları nişan verən bir neçə passaj vardı ki, hekayəçilərimiz üçün bunlar “zəif bənd” hesab edilirdi. O məqalədə düzgün, yerinə düşən, amma ümumi səciyyənin qaraladığı qeydlər də vardı, məsələn, hekayənin ustası olmaq gərək, iri həcmli romanlar yazan bir müəllif hekayədə axsayar, özü də çox asanlıqla.
Ayxan Ayvaz belə yazırdı:

Davamı →

Selincerin fləşbəkləri

"Çox istəyirəm ki, imkan düşən kimi mənə bir cümlə belə olsa, cavab yazasınız".
Selincerin Unaya yazdığı çoxsaylı məktublardan biri bu cümləylə başlayırdı və o məkublar elə çox idi ki… Ta gəncliyindən başlayaraq müharibənin fəsilləri dəyişən günləri bitənə kimi.
Una iki yaşı olanda atası anasından ayrılır, bəlkə elə buna görə qız atasına ürəkparçalayan məktublar yazıb cavab almaması səbəbindən, sonralar "Çovdarlıqda uçurumdan qoruyan”ın müəllifini laqeyd şəkildə cavabsız qoyurdu.

Davamı →

Çexovun məşhur hekayəsi

Gecə saat on ikiydi.
Mitya Kuldarov coşğulu, saçları pırtlaşdırılmış halda tələm-tələsik valideynlərinin yaşadığı mənzilə gəldi, sonra tez otaqbaotaq gəzdi. Valideynləri yatmağa hazırlaşırdılar. Bacısı çarpayısında uzanmışdı və oxuduğu romanın axırıncı səhifəsindəydi. Gimnazist qardaşlarısa yuxudaydılar.

Davamı →

Kuklalaşan gənclərimiz - Mərhum rejossorumuz nə demək istəyirdi?

İnsan talelərinin tarixi hadisələr fonunda göstərilməsi Balkan kinematoqrafiyasının fövqəladə fəndlərindən biri kimi məni daim yaxşı mənada təəccübləndirib.
Heç biri siyasi instansiyaya xidmət etməyən, süni patriotizmdən uzaq orijinal insan taleləri müstəvisində tarixi hadisələrin həlli texnikasını gördükdə təəssüflənib eyni motivi kino sənətimiz üçün arzulamışam. Hətta, qürublara zilləndiyim qərib axşamlarda bu motivdə mətn işləməyə niyyətlənib uzun-uzun düşünmüşəm.

Davamı →

Aləmi bürüyən ədəbiyyat ətri

Dünən Sərdar Aminlə həmişəki kafedə oturub çay içirdik. Samirə Əşrəfin hekayəsinin tərsin, avandın çevirir, yazıçılığın verdiyi impulsdan danışırdıq. Söhbətin şirin yerində uşaq üzlü, ancaq cüssəli gənc xanım stolumuza yaxınlaşdı. Kafe-kafe, adam-adam gəzməkdən üz-gözü tər içində, əlində ətir dəstəsi… Yaxınlaşan kimi aləmi ətir qoxusu götürdü, xanımın təri, səliqəsiz geyimi yaddan çıxdı. Hiss etdim ki, kafedə ətir alan olmayıb. Əl atıb birini seçdim, alıb Sərdara bağışladım. Qız o qədər yorğun idi, kiminsə ətir alıb-almaması artıq ona maraqlı deyildi…

Davamı →

Rasim Qaraca - Yazmamaq mədəniyyəti

Elçinin bir hekayəsinin təhlili
Müasir milli ədəbiyyatımızın hekayə ustalarından söz düşəndə ilk sıralarda Elçin Əfəndiyevin adı çəkilir. Xaricdə çap olunan hekayə antalogiyalarında da Elçinin adını Anardan sonra hər zaman ikinci sırada görmüşəm. Lakin mən özüm, artıq adı mifləşmiş olan bu yazıçının əsərlərini sonuncu dəfə ən azı 30 il bundan əvvəl oxumuşam. Kulis.az saytında bu yaxınlarda yayınlanmış bir hekayəsi (“Ağadadaşın kişi sözü”) təsadüfən qarşıma çıxanda, vaxtilə mənim şeirlərimə yazdığı tərifli sözlərə bir qarşılıq olsun deyə xoş məramlı bir şeylər yazmaq məqsədilə oxumağa başladım… Oxumağa başladım, amma tezliklə xəyal qırıqlığına uğradım. Oxuduğum hekayə sadəcə yazı vərdişi olan və  yazmağa pataloji həvəsi olan birinin cızmaqarasından başqa bir şey deyildi. Azərbaycanda hekayə janrının görkəmli nümayəndəsinin, xalq yazıçısının nə üçün belə zəif hekayə yazdığını anlamaqda çətinlik çəkirəm.

Davamı →