Kayzen

Bir xalqın tarixi kökünü, milli mənəviyyatını öyrənmək istəyiriksə, mütləq həmin xalqın milli adət-ənənələrinə nəzər salmalıyıq. Çünki milli adət-ənənələr hər bir xalqın milli mənəviyyatının zənginliyindən, irsindən, inkişafından və dəyərlərindən xəbər verir.

Milli dəyərlərə bağlılıq, milli irsə sahib çıxmaq o qədər vacib nüansdır ki, hər birimiz bu missiyanın öhdəsindən layiqincə gəlməliyik. Adət-ənənələrin yaşadılması çox vacibdir. Onu yaşatmalı olan isə biz vətəndaşlarıq. 

Azərbaycan xalqının da özünə məxsus bir-birindən gözəl dəyərləri mövcuddur. Milli musiqi mədəniyyətimiz, toy-nişan adətlərimiz, milli rəqslərimiz, milli geyim tərzimiz və.s.
Davamı →

Pakistan
Burada qız evi kürəkən namizədini qoyub qabağına o ki var söyür. Ailə böyükləri tərəfindən oğlana ağlınıza gələ biləcək bütün təhqirlər, söyüşlər səsləndikdən sonra oğlan hələ də soyuqqanlılıqla cavab vermədən səbr edərsə, qızı ona verirlər. Əks halda bu evlilik mümkün deyil.

Quam
Quamda bakirə qızların ailə qurması qadağan olduğu üçün onlar evlənəcəkləri kişinin iştirakı ilə pul qarşılığında bakirəliklərini pozdururlar. Pulu isə oğlan evi ödəyir.
Davamı →

Bakının öz toy və bayram ənənələri vardı. Oğlan evləndirmək və qız ərə verməyin çox dolamanc yolları qədim zamandan məlumdur. Əvvəla qızı oğlan özü seçməzdi. Bu iş adətən, ananın, bacının, bibinin və xalanın üstünə düşərdi. Hətta oğlan özü qız seçmək istəsə də, bu mümkün deyildi. Çünki küçə və bazarda rastlarına çıxan qızlar üzlərini həmişə çadra ilə gizlədərdilər. Qız seçməkdə oğlan evinin köməyinə hamamlar çatırdı. Hamamda qız seçmək adət şəklini almışdı. Burada qızın boynuna, buxununa, əndamına, ayaqlarına, saçlarına yaxından tamaşa edərdilər. Bəzən xoşlarına gələn qızları başlarına su tökmək bəhanəsilə yanlarına çağıranda onların cəldliyini də yoxlardılar.
Davamı →

Bəzi xalqların adət-ənənələri çox qəribə olur və insanları dəhşətə gətirir. Məsələn, Türkiyədə bəy duzlu qəhvə içməyə məcbur olur və səsini çıxarmır. Hindistanda isə gəlinin ayaqlarını qayınanası yuyur.

Hindistanda toydan bir gün əvvəl parti təşkil olunur və qayınana gəlin münasibətlərinin yaxşı olması üçün gəlinin ayaqlarına xına qoyulur. Sonra isə mahnılar oxuyaraq onu qaynana yuyur.

Toyda bəy qayınana tərəfindən qarşılanır və bəyin ayaqları yuyulur. Ardından isə bal və süd çəkilir. Bəyaz gəlinlik yerinə, qırmızı rəngli sarı deyilən milli geyim geyinirlər. Həmin geyimi bəy toya gələrkən özü ilə birlikdə gətirir. 4 dəfə od ətrafında fırlandırqdan sonra birinci kim otursa, evdə onun sözü keçəcək.

Şimali Koreyada evlilik ənənələrində ördək və qaz əsas yer tutur. Əvvəllər bəylər əlində qaz tutaraq ağ atın önündə gəlirdi. Hazırda isə bu adət-ənənə taxta qazla əvəzlənib.

Başqa bir adət-ənənəyə görə, cütlüklər evə 2 cüt qaz yerləşdirir. Onlar qarşılıqlı danışsa, cütlüklər yaxşı yola gedəcək, tərs davransalar, yaxşı yola getməyəcək.


Vikinqlərdə gəlin namizədləri pulla alınırdı. Yəni, bəy gəlinin atası ilə danışıq aparır və gəlini pulla özünə arvad edir.

Belçikada toy adət-ənənəsi əl dəsmalı ilə bağlıdır. Gəlinin ailəsində qızın adı yazılmış və işlənmiş dəsmal var. Toy günü həmin dəsmal qonaqlara göstərilir.

Bosniyada bəy əvvəlcədən qız evinə gəlir və toy haqqında söhbət edir. Qızın ailəsindəki ağsaqqallar bəydən razı qalsalar, toya razılıq verirlər. Sonda qəhvə gətirilir və qəhvə şəkərlidirsə, qız evinin cavabı müsbət olduğu bildirilir.
Ardı →

Sonuncu çərşənbə artıq yazın gəlməsinə daha az vaxtın qaldığına işarədir. Təbiət oyanır, bütün ətaf aləm canlanır. 
Folklorşünas Məhəmməd Məmmədovun sözlərinə görə, İlaxır çərşənbə bir sıra bölgələrdə, xüsusilə Naxçıvan, Urmiya, Təbrizdə özünün təntənəsi ilə hətta Novruz bayramını geridə qoyur. İlaxır çərşənbənin özünəməxsus adət-ənənələri, ayinləri, oyunları var. Bu çərşənbə torpağın və özündən əvvəllki 3 mühüm ünsürün — su, od və yelin oyanması əkinçik həyatının başlanmasına işarədir. 
Davamı →

Azərbaycanın milli toy adətləri — Azərbaycan mədəniyyətinin tərkib hissəsi. Əsrlər boyu Azərbaycanın müxtəlif tarixi bölgələrində inkişaf edərək vahid və zəngin bir adət sisteminə çevrilmişdir. Toy rəsmi nigah mərasimi olmaqla yanaşı bir-biri ilə bağlı tətənəli ənənələr ( qız bəyənmə, elçilik, nişanlılıq dövrü, toy öncəsi adətlər, toy və s.) sistemidir. Milli toy adətlərində azərbaycan xalqına xas olan bütün müsbət xüsusiyyətlər öz əksini tapmışdır.
Milli toy adət-ənənələrimiz həm başqa xalqların adətlərinə təsir etmiş, həm də özü digər xalqların mədəniyyətindən müəyyən elementlər götürmüşdür. Toy adətlərinə zəmanənin də təsiri hiss edilməkdədir. Son dövrlərdə toyların bir qayda olaraq xüsusi şadlıq saraylarında təşkil edilməsi, bəy-gəlin rəqsinin hazırlanması, mələk libasında kiçik qızların bəy-gəlin ətrafında rəqs etməsi, toyda müasir rəqs üçün vaxt ayrılması, toyun sonunda gəlinin arxaya gül dəstəsi atması, bal ayının (deyim və adət XIX əsrdə digər xalqların mədəniyyətlərindən götürülmüşdür) keçirilməsi də bu qəbildəndir.
Davamı →

Milli adət-ənənələr hər bir xalqın irsindən, milli mənəviyyatının nə qədər zəngin olmasından, həmin xalqın nə qədər qədim tarixi kökə malik olmasından xəbər verir.
Adət-ənənələrin yaşadılması çox vacibdir. Çünki milli dəyərlərə bağlılıq, milli irsimizə sahib çıxmaq və onları gələcək nəsillərə ötürmək missiyası isə bu gün bizlərin üzərinə düşür.
Bəs milli dəyərlərimiz bu gün qorunurmu? Onları yaşatmaq üçün səy göstəririkmi?
Birinə «adət-ənənələrimiz itir» deyəndə, «müasirləşirik də!» cavabını alırıq. Bir çoxları inkişaf, müasirləşmək deyəndə çox təəssüf ki, bunu millilikdən uzaq olmaqda görür. Həmən insanlara Yaponiya ölkəsindən bir misal gətirək. Bilindiyi kimi, Yaponiya dünyanın ən öndər texnologiyasına sahib, müasir ölkələrdən biridir, hətta birincisidir. Bununla yanaşı, xarici dövlətlərə gediş-gəlişləri də bizdən çoxdur.
Davamı →