Nərdivan | Üzeyir bəy Hacıbəyli

Biz necə iş görürük.
Biz necə iş görürük. Biz iş görmək istədikdə bir şeyi yadımızdan çıxardırıq.
O şey nədir?
O şey nərdivandır.
Necə yəni nərdivan. Nərdivan nədir?
Nərdivan bir alətdir ki, onun vasitəsilə adam tədriclə yuxarı çıxa bilər. Hər kəs nərdivansız yuxarı çıxmaq istəsə,evi yıxılar ki, təpəsi dağılar.
 
Bu belə. Bundan başqa, bir də biz həmişə başımızdan yekə işlər görürük.
Amma bunun səbəbi var. Səbəbi də budur.
Davamı →

Üzeyir bəy Hacıbəyov - Başa düşmədi

Keçәnlәrdә idarәmizә Yevropadan bir nәfәr adam uçub gәlmişdi. Söhbәt arasında dedi ki, bizim Yevropada böyük bir hәyәcan vә qorxu vardır.

D e d i m: — Sәbәbi nәdir?

D e d i: — Sәbәbi odur ki, Yevropaya çox hәyәcanlı xәbәrlәr gәlir ki, müsәlmanlar böyük bir sürәtlә tәrәqqi edirlәr....

D e d i m: — Tәәccübdür, bizim tәrәqqimiz sizi qorxudurmu?

D e d i:

— Bilirsiniz, insaniyyәt nöqteyi-nәzәrincә çox şad elәyir. Biz sevinirik ki, bizim növümüz yavaş-yavaş zillәtdәn qurtarır. Amma o biri tәrәfdәn, bilirsiniz, bu әyyam bir әsri — mübarizeyi-hәyatiyyә әsridir. Yәni, dirilik üçün dava elәmәk әsridir. Onun üçün biz istәmәzdik ki, dirilik üçün dava edәnlәr bizim kimi elm qüvvәti ilә güclü olsunlar. Mәsәlәn, bu gün elm vә mәdәniyyәt qüvvәti ilә yaraqlanmış olan İspaniya Fas әrәblәri ilә dirilik üçün dava elәyir. Onun üçün İspaniyanın firәnglәrә çox bәrk acığı tutubdur. Deyir ki, axı sәn nә üçün bu vәhşilәrә mәdәniyyәt ucunu göstәrib, tüfәng atmaq öyrәtdin ki, onlar da bizә tüfәng atırlar. Bütün alәm dә bunu boynuna alır ki, әgәr Fas әrәblәri Yevropa mәdәniyyәtini öyrәnsәlәr, İspaniyanı beş-on gün içindә darmadağın edib, әvvәlcә dә mәdәniyyәt gücü ilә İspaniyanı öz mülkü etdiyi kimi, bu sәfәr dә elәcә edәr (çünki o zaman ki, Yevropa mәdәniyyәtdәn mәhrum idi, әrәblәr әn şәşәlli bir mәdәniyyәtә malik idilәr, yəni bütün elm vә fәnlәr aralarında getdikcә tәrәqqi edirdi. O halda İspaniyanı әrәblәr alıb, islam dövlәtinin bir vilayәti etmişdilәr… Amma sonradan… әşi, allah mollalara insaf versin)
Davamı →

Üzeyir bəy Hacıbəyli - Tərəqqi və tədənni

Mister Edvard öz-özünә fikir edib dedi: «Görәsәn, bir elә şey qayırmaq olarmı ki, adam üstünә minib yeridә bilsin? Belә ki, daha ata vә eşşәyә ehtiyac olmasın».

Mister Edvard yaxşı mexanik idi. Öz işini dә yaxşı bilirdi. O idi ki, yadına düşmüş bu fikrә başındakı bilik vә tәcrübәlәri kömәk edib, haman istәdiyi şeyi әmәlә gәtirә bildi vә özünә dә belә bir ad qoydu: Velosiped.

Müsyö Bürje bu velosipedi görüb, çox xoşuna gәldi. Özü dә çünki mexanik idi, bunun nә sayaq qayrılmağının sirrini bildi. Ancaq müsyö Burje öz başına qapaz vurmadı vә demәdi ki, «nә üçün bu fikir әvvәldәn mәnim başıma gәlmәdi?» O belә dedi: «A… indi ki, mәn bu sirri bildim, onda mәn bunun daha yaxşısını qayıraram» Gördü ki, bu velosiped üçtәkәrli olduğuna görә, әvvәlәn, ağırdır ki, tez sürmәk olmaz vә saniyәn, mayehtacı da çoxdur. Odur ki, müsyö Bürje dә bir velosiped qayırdı ki, ikiçarxlı, yüngül, mayehtacı az vә minib sürәndә dә tezgedәn oldu.
Davamı →

Felyeton-Cəlil Məmmədquluzadə

Xülaseyi-kəlam, bu dünyada hali-həyatımızda nə qədər məsciddən və minbərdən qaçmaq istəsək, yenə öləndən sonra məscidə qayıdacağıq və biz öləndən sonra məscidə getmək istəməsək, yenə dost-aşnalarımız gəlib, qohum-qardaşlarımıza nəsihət eləyəcəklər ki, cənazə Təzəpir məscidinə aparılmayınca dəfn olunmasın. 

Qəzetlərdə böyük xətt ilə elanlar yazılacaq ki: “Şura qulluqçusu flanın vəfatı kəmali-təhəssürlə dost və aşnalara xəbər verilir və mərhumun cənazəsi saat 10-da Təzəpir məscidindən götürülüb, flan Şura idarəsi qabağında dayandırılıb, idarə yoldaşları tərəfindən nitqlər söylənəndən sonra, qəbristana aparılacaqdır”. 

Həmin əhval mənim yadıma düşmürdü, dünən bir tanış molla bunu mənim yadıma saldı. Dedi:

— Axund Molla Nəsrəddin, sizin yazılarınızla rəftarınız bir-birinə tuş gəlmir. Dedim:

— Necə? – Dedi:

— Bu axırıncı üç-dörd ilin müddətində mən neçə dəfə səni və sənin kimi qələm ilə və dil ilə məsciddən qaçanları və camaatı qaçırdanları Təzəpir məscidində görmüşəm. – Dedim: 
Ardı →

Bakıda kişi çoxalıb | Baba Pünhan

Yerəvan kəşfiyyatının agenti Artavası keçən ay Bakıya göndəriblər ki,get bir az məlumat topla gətir.Baxmayaraq ki mütəmadi olaraq mərkəzi qadın bərbərxanasında işləyən agent Sirr-Anuş bizim sirləri hər gün Yerəvana çatdırır,amma bu dəfə Artavasın əlinə fotoaparat da veriblər ki,əhalinin şəklini çəksin.Mən də o gündən qorxuya düşmüşəm ki,bu alçaqlar birdən Novruz bayramında terror-zad eləmək istəyərlər.

Sonra yadıma düşüb ki,bizim KQB okeanın o tayında,həmma balıqların da bilib susduqları işləri aça bilirsə,ermənilərin terror etmək niyyətlərini bilmək onlar üçün «ikruşka»dır.Və sakitləşdim.Bəli Artavas keçən il Yerəvandan əlində fotoaparat «По-плостунски» yəni sürünə-sürünə Bakıya tərəf yola düşüb.Bir aya yaxın sürünən agent yollarda heç kəsə rast gəlməyib.Bakıya çatanda görüb ki,ay dadi-bidad,bütün Azərbaycan burdaymış ki.Və urusun vediyi bombalardan bircəciyinin bu əhaliyə bəs edəcəyinə sevinib. Deyirəm gör bizdə zəhmə bax ki,o boyda Bakıya qədər sürünüb və bura çatanda heç qorxusundan ayağa da durmayıb ki,fərli-başlı şəkil çəkə bilsin.Şəkilləri elə uzanan yerdə çəkib.Lazımi adamlarnan görüşəndən və lazımi obyektlərin çəkillərini çəkəndən sonra qohum-əqrabası onu Binə aeroportundan yola salıb.Yerəvanda şəkilləri çıxarıb görüblər ki,bu nədir,şəhərin hansı bir nöqtəsində şəkil çəkiblərsə,adamların hamısı kişi çıxıb.Qalıblar çaş-baş ki,bəs bunların qızları,arvadları necə oldu.Düşüblər qorxuya (hə,belə qorxarsız a!)

Az sonra mənim özümü də fikir götürdü.Axı bizdə bu qədər kişi yoxdur.Olsaydı yəqin ki Qarabağı çoxdan alardıq.Əşi,birdən-birə yadıma nə düşsə yaxşıdır.Axı bu zalım oğlu şəkilləri uzanan yerdə çəkib.Camaatın şəkli beldən aşağı düşüb.Axı bizdə də hamı şalvar geyinir.Deyirəm heç özümüzün də xəbərimiz olmadan erməninin gözünü qorxutmağın əla üsulunu tapmışıq. Yaxşı yadıma düşdü.8martda televizora baxırdım,birdən ekranda gördüm ki,gözəl qadın səsi ilə bir oğlan danışır.Eynəyim olmadığından kim olduğunu dəqiq müəyyən edə bilmədim.Oğlan oxumağa başlayanda qız,gəlin,oğul yan otaqdan bir*birini itələyə-itələyə tökülüşdülər mən oturan otağa ki,ay aman o qızın verilişidir,xəbərimiz yox.

Dedim ay uşaqlar səhv salırsınız.Bu deyəsən təzə diktordur,özü də oğlandır.Dedilər ay ata sən qoca kişisən,belə şeyləri bilməzsən.İndi belə oğlansayağı saç dəbdədir.Düşündüm ki, həqiqətən Bakıya belə dəb düşsə və bu dəfə Artavas camaatın ayaqüstü şəklini Yerəvana təqdim etsə ermənilər qorxularından nə edəcəyini bilməzlər.Hə,əla üsuldur.Bundan sonra bizdən nəinki beldən aşağı,heç beldən yuxarı da baş açan olmayacaq.Kefdir e kef!

                                 Bu yerlərin qışı qarsız

                                 Edamları ipsiz, darsız

                                 Bu millətin adı arsız

                                 Xəbəri yox batır gəmi

                                 Telloyu çal, telloyu çal

                                 Çal oynasın Əjdər əmi.


Davamı →