Qisas hissi

Pislik edən birinə anında adekvat cavab vermək yaxud hadisədən qısa zaman sonra əvəzini çıxmaq mümkün olmursa, beynimiz avtomatik proseslər işə salır: pislik etmiş adamın cəzalandırılmasına dair xəyali ssenarilər qurur. Belə xəyallar şüuraltında baş tutmuş hadisə illüziyası yaradır, sanki həmin adamdan real qisas alınıb kimi əsassız hislər yaranır. Bununla, həm pisliyin yaşatdığı acılar azalır, həm də gerçəkdən qisas almaq motivasiyası zəifləyir.

Bu, məsələnin şüuraltı tərəfidir. Şüur isə diktə edir ki, qisas almaq üçün münasib fürsət yaranmasını gözləmək, hazırlaşmaq lazımdır. Məsələyə münasib fürsət gözləntisi ilə yanaşmaq özü də bir təsəllidir. “İndi mümkün deyil, ancaq gələcəkdə mütləq əvəzini çıxacam” — belə bir yanaşma pisliyin acılarını azaltmaqla bərabər, insanın öz qururu qarşısında özünə-bəraətini təmin edir. Münasib fürsət yaranacaqmı, yaransa əgər, insan öz-özünə vəd etdiyi qisası alacaqmı – bunlar sonrakı işlərdir.
Davamı →

Yumruq

Deyilənə görə, İsaak Nyuton doğulanda o qədər zəif olub ki, sağ qalacağına heç kəs inanmayıb. Sən demə, fiziki baxımdan cılız şagird olan Nyutonu elmin göylərinə ucaldan, onu dünyanın ən dahi insanlarından biri halına gətirən əsas səbəblərdən biri sinif yoldaşının onun qarnına yumruq vurması olub. 
Bir dəfə dərsini danışan Nyutonu müəllim tərifləyir. Bunu həzm edə bilməyən sinif yoldaşı bir daha dərs öyrənməməsi üçün İsaakın qarnına möhkəm bir yumruq vurur. Yumruq vuran uşaq məktəbin ən yaxşı şagirdi idi və istəmirdi ki, heç kəs onu ötsün.
Uşaqlıq illərində hansımızın qarnına yumruq dəyməyib ki? Ancaq heç birimiz Nyuton ola bilməmişik. Bilirsinizmi niyə?
Ardı →