Beynəlxalq qadınlar gününün mənşəyi

Klara Setkin

Artıq yarım əsrdən çoxdur ki, qeyd etdiyimiz beynəlxalq qadınlar gününün mənşəyinə qısa bir nəzər salaq.
8 Martın beynəlxalq qadınlar günü elan edilməsi haqda qərar 1910-cu ildə, sosialist qadınların Konpenhagendə keçirilən ikinci beynəlxalq konfransında qəbul edilib. Bayram ilk dəfə 1911-ci ildə ABŞ-da və bir sıra Avropa ölkələrində qeyd olunub. 8 mart 1966-cı ildə SSRİ rəhbəri Leonid Brejnevin sərəncamı ilə qeyri-iş günü və dövlət səviyyəli bayram elan edilib.
Beynəlxalq qadınlar günü kimi məhz 8 mart tarixinin seçilməsi qərarı bir qədər müəmmalı görünür. Ən azı ona görə ki, qadın zəhmətkeşliyi, mübarizliyi ilə bağlı heç bir qabarıq və ya məşhur hadisə, heç bir tanınmış qadının ad və ya doğum günü martın 8-nə təsadüf etmirdi. Bəs niyə məhz 8 Mart?


Davamı →

Klara Setkin nə istəyirdi, ya da 8 marta istehza

1910-cu ildə Kopenhagendə keçirilən sosialist qadınların beynəlxalq konfransında Klara Setkin martın 8-ni qadınlar günü elan etmək təklifini verdi. Təklif dəstəkləndi və qəbul olundu.
Niyə məhz, 8 mart?
Uzun müddət idi ki, bu suala ətraflı cavab tapmaq istəyir, ancaq tənbəllik eləyirdim. Amma google-da axtarış aparanda çoxlu faydalı şeylərlə rastlaşdım. Gerçəkdən. Yeri gəlmişkən, martın 8-nin qadınlar günü kimi qeyd olunması ənənəsinin yaranması ilə bağlı bir neçə son dərəcə maraqlı, məzəli və qəribə versiyalar mövcuddur.

Davamı →

Klara Setkin-gənc yaşlarından ipə-sapa yatmayan qadın

1910-cu ildə Danimarkanın Kopenhagen şəhərində İlk Beynəlxalq Qadınlar Yığıncağında (Beynəlxalq Sosialist Qadınlar Konfransı) Almaniya İctimai Demokrat Partiyası liderlərindən Klara Setkin 8 martın Dünya Qadınlar Günü kimi qeyd olunması təklifini verdi və təklif qəbul edildi.
Beynəlxalq Qadınlar Günü ideyasının müəllifi olan bu xanım inqilab ideyalarının qorunmasında kompromisə getməməsinə və sərt xasiyyətinə görə “Vəhşi Klara” ləqəbini alıb. Lakin sosializmin qələbəsi onun yeganə arzusu deyildi. «Qadın məsələsinin» həllində radikallığı ilə seçilən aktivist xanım azad sevgi uğrunda mübarizə apararaq, bu ideyaları öz həyatında da yaşayır.
Davamı →

Nə üçün müsəlmanlar 8 mart bayramını qeyd etmir

Daha doğrusu niyə müsəlman aləmi 8 mart bayramını qəbul etmir?! Hər kəsə məlum olduğu kimi, 8 Mart Beynəlxalq Qadınlar günü kimi qəbul edilir. Düzdür, adı beynəlxalq olsa da, indilərdə keçmiş sovet məkanı ölkələrinin bəzilərindən başqa yerlərdə az-az rast gəlinir bu “bayram”a. Bu bayramın yaranmasını Klara Setkinlə əlaqələndirirlər. O, qadınlardan ibarət inqilabi dəstə yaradaraq ekspluatatorlarla mübarizəyə qalxmışdı. Bu mübarizəyə qadınlar, iş saatının azaldılmasına, maaşların çoxaldılmasına və iş şəraitinin yaxşılaşdırılmasına görə qalxmışdılar. Öz xalqının müqəddəs bayramının yaşamasına xatir, Klara Setkin 1910-cu ildə sosialist qadınların Kopenhagendə keçirilən beynəlxalq konqresində çıxış edərək 8 martın beynəlxalq qadınlar günü kimi qeyd edilməsini təklif etdi.
Davamı →