"QWERTY" necə yaranıb?

Yəqin ki, kompyuterə yaxşı bələd olanlar söhbətin nədən getdiyini başa düşdülər. Belə ki, «QWERTY» kompyuterin klaviaturasında yazı klavişlərinin birinci sırasında duran ilk 6 hərfin birləşməsindən əmələ gələn addır.


Klaviaturada hərflərin niyə məhz belə ardıcıllıqla düzülməsinin səbəbi isə ola bilsin çoxlarına bəlli deyil.


Ona görə də məlumat verək ki, «QWERTY» düzülüşü, ilk dəfə, vaxtı ilə yazarların çox sevimlisi olan mexaniki yazı maşınının klaviaturasında qurulmuş və bu tərtibatın meydana çıxmasının maraqlı tarixçəsi vardır.


Ardı →

İnformatikanin təməlləri

1) Kompyuterin normal işləməsi üçün hansı cihazlar olmalıdır?


A) Printer və klaviatura


B) Monitor, klaviatura və siçan


C) Monitor və klaviatura


D) Sistem bloku, printer və klaviatura


E) Sistemə giriş, informasiyanın yenilənməsi, informasiyanın qorunması və onun çıxarılması üçün lazım olan cihazlar


 


Ardı →

İnformatikanın tarixi

Ən qədim say aləti kimi eramızdan 30 min il əvvəl istifadə edilmiş (Çexiyada tapılmış) “vestonis sümükləri” hesab edilir. Eramızın V və VI əsrində qədim Romada istifadə edilən abak da ilk say alətlərindən hesab edilir. Qədim Çində VI əsrdə istifadə olunan suan-pan (hesablama lövhəsi), XV –XVI əsrlərdəYaponiyada isə soroban adlandırılmış alətlər də qədim say alətləri hesab edilirlər.
Qədim Babil, Misir, sonralar isə Yunanıstanda ədədləri göstərmək üçün müəyyən işarələrdən istifadə etməyə başlayırlar. Amma ədədlərin yazılışı o qədər də mükəm­məl deyildi, onlardan istifadə edərək əməliyyat aparmaq yalnız xüsusi savada malik adamlara nəsib idi.


Ardı →

İnformasiya texnologiyaları

  • Informatika fənninin predmeti
  • Informasiya nəzəriyyəsi
  • Informasiya texnologiyaları
  • Informasiya ölçü vahidləri
İnformatika fənni informasiyanın toplanması, saxlanması, işlənməsi (emalı), ötürülməsi və bu proseslərdə istifadə edilən kompüterlər və digər qurğuları öyrənir.
Ardı →

Kompüter texnikasının tətbiq sahələri

İlk elektron hesablama maşınları təxminən 60 il bundan öncə meydana çıxıb. Ötən dövr ərzində kompüterlərin və onlar üçün proqramların istehsalı texnologiyası böyük inkişaf yolu keçib. Şübhəsiz, kompüterlər bütövlükdə yaşadığımız cəmiyyəti dəyişdirib. Maliyyə, kargüzarlıq, sənaye, elm, səhiyyə, təhsil və başqa sahələri bu gün kompüterlərsiz təsəvvür etmək qeyri-mümkündür. İndi informasiyanın emal olunduğu hər yerdə kompüterlərdən istifadə olunur.
Ardı →

Cəmiyyətin informasiyalaşdırılması və informatika tarixi

Bəşəriyyət yarandığı gündən əvvəlcə maddələrə, sonra enerjiyə və nəhayət, informasiyaya sahib olmaq uğrunda çarpışmışdır. Sivilizasiyanın ilk dövrlərində insana elementar bilik və bacarıqlar kifayət edirdisə, informasiyanın tədricən çoxalması nəti cəsində insan şəxsi biliklərinin az olmasını hiss etməyə başladı. İnformasiyanı düzgün emal etmək və lazımi qərarlar qəbul etmək üçün insandan malik olduğu bilik və təcrübələri ümumiləşdirmək tələb olunurdu. Ona görə də o, müxtəlif qurğular düzəltməyə başladı. İnformasiyanın emalı üçün nəzərdə tutulan üsul və vasitələr meydana gəldi və onlar cəmiyyətdə ciddi dəyişikliklərə – informasiya inqilablarına gətirib çıxardı.
Ardı →

OSI modelinin layları

Lay 1: Fiziki lay ( İngiliscə: Physical layer)

Fiziki lay kompüterlər arasında məlumatın kabel üzərindən fiziki şəkildə ötürülməsi üçün yaradılmışdır. Məlumatı ötürən tərəfdəki fiziki lay məlumatı rəqəmsal (1 və 0) formadan elektrik siqnallarına çevirib kabelə yerləşdirir və qəbul edən tərəf də fiziki lay vasitəsi ilə kabeldən oxuduğu siqnalları təkrar rəqəmsal formaya çevirir. Yəni məlumat kompüterdə olarkən ikili say sistemi üzrə kodlaşdırılmış olur. Bu lay məlumatın ikili say sistemindən siqnal formasına çevirilərək ötürülməsində əsas rol oynayır. Əgər hər iki tərəf eyni forma ötürmə sürətindən və ya tezliyindən istifadə etməzsə, məlumatı ötürmək mümkün olmayacaqdır. Məsələn, bir tərəf +5 volt və 2 millisaniyə tezliyində elektrik siqnalı göndərirsə, qəbul edən tərəf eyni parametrlərdə olmalıdır.
Ardı →

OSI modeli

OSİ modeli kompüter şəbəkələri sisteminin fiziki təchizatından tutmuş ta proqram təminatına kimi işləmə prinsipini izah edir. Bir kompüterdən digərinə məlumat göndəriləndə baş verən proseslər standartlaşdırılmış formada bütün kompüterlərdə eyni ardıcıllıqla aparılır. OSİ modeli şəbəkəni öyrənmək üçün ən mühüm bölmələrdəndir. Buna səbəb şəbəkələrin yaranması tarixi ilə bağlıdır. Kompüter şəbəkələrinin ilk yarandığı vaxtlardan, fərqli firmalar özlərinə məxsus texnologiyalarla şəbəkə sistemləri yaradır və satırdılar. Bu firmaların istehsal etdiyi şəbəkə kartları və texnologiyası öz kartlarından başqa şəbəkə kartlarını və texnologiyalarını tanımırdılar.
Ardı →

İnformatika nədir?

İnformatikanın predmeti və vəzifələri

İnformatika
– verişənlərin yaradılması, saxlanılması, əks etdirilməsi, canlandırılması, emalı və ötürülməsi qaydalarını hesablama texnikasının vasitələri ilə sistemləşdirən, həmçinin bu vasitələrin və onların idarə etdiyi metodların fəaliyyət prinsiplərini sistemləşdirən bir elmdir. Bu tərifdən görünür ki, informatika texnologiyaya çox yaxındır. Ona görə də onun predmetini çox vaxt informasiya texnologiyaları adlandırırlar.
Texnologiya (yunan sözü techne — məharət, ustalıq, bacarıq, peşə, sənət, vərdiş, sənətkarlıq, qabiliyyət və yunan sözü logos — söz, fikir, qərar, hökm, öyrənmə, nəzəriyyə, elm sözlərinin birləşməsindən yaradılmışdır) – məhsulun istehsalı prosesində istifadə olunan xammalın, materialın və ya yarımfabrikatın formasını, xassələrini, vəziyyətini dəyişdirmək, emal etmək, hazırlamaq metodlarının yığınıdır, məcmusudur.
Maddi texnologiyaların əsas komponentləri bunlardır: xammalın və materialın hazırlanması, maddi məhsulun istehsalı, istehlakçılara istehsal olunmuş məhsulun satışı.
Ardı →