Kayzen

Müəllif
   Elektrik qatarının tәkәrlәri relslәri yeknəsәqliklə döyəclәyirdi. Sevda açıq pәncәrә qabağında oturmuşdu. Sәfillәri oxuyurdu. İçәri dolan yel nadinc uşaq kimi şıltaqlıq edirdi; qızın tellәrini dağıdıb sifәtinә sәpəlәyir, onun mütaliәsinә mane olurdu. Havanın sәrin nәfәsindәn gaһ şor suyun, gaһ neftin kәsif qoxusu duyulur, gaһ da Abşeron barlarındakı meynәlәrin, әncir, nar ağaclarının payız әtri gətirirdi. Dәniz mövsümü sona yetdiyindәn vaqonda sәrnişin az idi.
Sevda kitaba elә qapılmışdı ki, qorxurdu düşәcәyi stansiyanı ötüb keçә, xәbәri olmaya. Әsәrin tәsirindәn ayrıla bilmirdi. Hәrdәn başını qaldırıb gözlәrini uzaqlara dikәrək fikirlәşirdi. Fikirlәşirdi ki, bu yazıçılar arı kimi bir mәxluqdur. Arı öz pәtәyindәn çox-çox uzaqlara uçur… Çöllәrdәki güllәrә-çiçәklәrә qonub zәrrә-zәrrә şirә çәkir. Sonra şanasına qayıdaraq әtirli bal yaradır… Yazıçılar da alәmi gәzib-dolanır, görüb-götürür, nәһayәt, iş otağına tәləsәrәk qalın-qalın maraqlı әsәrlәr yaradır. Onların isә şanası kitabdır, balları söz.
Ardı →

Oğlum Ruslana itһaf edirəm

Müəllif
  Ay qızlar! Yәqin Sevda yaşında olanda çoxunuz sevib-sevilmisiniz. Burada tәәccüblü nə var ki? Mәһəbbәtsiz ürәk, günәşsiz һәyat—ikisi dә birdir. Onsuz bu tәbiәtin füsunkar gözәlliklәrini necә görmәk, necә duymaq olar?

    Sevda da sizin kimi ötüb-keçәn qayğısız uşaqlıq çağlarının fәrqinә varmadan qarşıdan gәlәn gәncliyi salamlayırdı. Qoynunda әtirli gül-çiçәk, dodağında şaqraq qәһqәһә, köksündә ülvi mәһәbbәt gәtirәn ilkin baһarını salamlayırdı. Ömrünә sәadәt bәxş edәcәk, yollarına işıq sәpәcәk ulduzlu-aylı gecәsini, günәşli gündüzünü salamlayırdı. Sevinc ona qanad verirdi, fәrәһ göylәrә uçururdu, әngin fazalarda pәrvazlandırırdı.

   Sevda universitetin ikinci kursuna tәzәcә qәdәm qoymuşdu. Tələbəliyin tam bir ili arxada qalmışdı. Dərslәr yenə başlanmışdı. O, һәr sәһәr mәrmәr pillәkәnlәri qalxır, auditoriyalarda oturub müһazirәlәri dinlәyir… yazır, oxuyur… öyrәnirdi…
Ardı →

 2-3 ay əvvəl Corc Oruellin «Heyvanıstan (Animal Farm)» əsəri ilə bağlı kitab almışdım, amma indi onun haqqında olan 1954-cü ildə çəkilmiş filmə baxdıqdan sonra oxumağın əhəmiyyəti olmadığını gördüm. Onsuz da bu 3 ay ərzində 13 səhifə oxumuşdum. Film çizgi də olsa, yəni çizgi film də olsa, çox şeyi ifadə edir. Konkret bu əsərdə kommunist rejimin gəlməsi, totalitarlaşma və sonda onun əmələ gətirdiyi problemləri göstərir.

 Film (əsərdə) bəzi şeylərə fikir verilməlidir:
Cons — Sonuncu Rusiya çarı Nikolay;
Qoca Mayor — Karl Marks (və ya Lenin (bir qisim insanların fikrincə));
Napoleon — Stalin;
Snowboll (Qartopu) — Trotski;
[Stalin Trotskini SSRİ-dən qovduğu kimi Napoleon da Snowboll-u fermadan didərgin salır];
Mister Frederik — Hitler;
Mister Wimper — Bernard Şou (və ya Anri Barbüs, Anatol Frans, Linkoln Steffens ola bilər);
[İqtisadi-siyasi blokada illərində Heyvanıstanla qalan dünya arasında əlaqə yaradan mister Wimper isə geniş yayılmış fikrə görə Stalinin totalitar rejimini Qərbdə müdafiə və təbliğ edən Bernard Şou, Anri Barbüs, Anatol Frans, Linkoln Steffens kimi məşhur Avropa intellektuallarının ümumiləşdirilmiş obrazıdır]
Boxer — Staxanov;
uzunqulaq Bencamin — yəhudilər (ümumi təcəssüm);
əl qarğası — ortodoks rus kilsəsi;
ağ keçi — ziyalılar (ümumi təcəssüm);
toyuqlar — qolçomaqlar;
[toyuqların yumurtalarını vermək istəməmələri kollektivləşməyə qarşı mübarizəyə işarədir];
köpəklər — xüsusi xidmət və cəza orqanları;
pişik — qanuni oğrular (ümumi təcəssüm);
qoyunlar — sadə xalq kütləsi;
göyərçinlər — sovet təbliğatının rəmzləri;
[Adı qalsa da, məzmunu donuzların iradəsinə uyğun şəkildə mütəmadi dəyişdirilən Yeddi Prinsip isə xalqa deyil, hakimiyyətə xidmət edən sovet qanunları və Konstitusiya anlamına gəlir];


 QEYD: Yalnız birinci bənd mənim şəxsi fikirlərimə aiddir. Digər bənd və müvafiq müqayisələr Corc Oruellin «Heyvanıstan (Animal Farm)» povestinin Qanun Nəşriyyatı tərəfindən çıxarılan Azərbaycan dilinə tərcüməli kitabındandır.
Kitabı tərcümə edən Vilayət Quliyev (sabiq xarici işlər naziri).

 Kitabın qiyməti: 4 AZN.

 Filmin linki:
www.direkfilm.net/animasyon-alt-yazili/70355-hayvan-ciftligi-animal-farm-izle-1954-turkce-altyazili/
Davamı →

 Uşaqlığını Əlcəzayirdə keçirdən Albert Kmayu ( Albert Camus ) 1913 – cü ildə Mondovi qəsəbəsində anadan olmuşdur. Olduqcakeşməkeşliuşaqlığı olmuşdur. ( Vərəm xəstəliyi, atasını ölümü, siyasi işlərə baş qoşması, təhsilinin yarımçıq qalması və s. ) Nihilizmin absurd anlayışının əsasını qoymasa da onun inkişafı və yayılmasında olduqca böyük rol oynamışdır. Marksizim – Leninizmə olduqca böyük həvəs göstərmiş və futbolla məşğul olaraq qapıcılıq etmişdir. Dünyada Rudyard Kiplingdən sonra dünyada Nobel mükafatını alan ən gənc yazardır.
Kamyu deyincə ədəbiyyat sahəsində ilk ağlagələn onun 1942-ci ildə nəşr olunan “ Yad ” əsəridir. Mövzusu çox sadədir. Əhvalatdakı hər şey çox qısa zamanda baş verir. Əlcəzairdə, təsadüf nəticəsində bir Ərəbi öldürən orta təbəqədən olanbir fransız, özünün addım-addım ölümə aparan müddəti laqeyd şəkildə izləyir. Roman boyu başqalarının adı xatırlandığı halda əsərin baş qəhrəmanının adını belə öyrənə bilmirik.
Davamı →

Kapitan Məsud İbrahimzadə iş otağındakı divardan asılmış Tac-Mahal sarayının rəngli reproduksiyasına baxdı. Yenə də xəyal onu o uzaq illərə  çəkib apardı…

Camna çayının sahili. Hindistanın mirvarisi, yetmiş dörd metrlik bir möcüzə, Tac-Mahal sarayı. Ağ mərmərdən işlənilmiş dörd kiçik və bir nəhəng kümbəz mavi səmanın fonunda daha da bəyaz görünür. Dünyanın hər yerindən milyonlarla insan bu möcüzəni öz gözləri ilə görmək üçün Hindistana axışır…

Bələdçi-gid qız   gözəl çöhrəsinə qonmuş təbəssümlə sarayın qarşısına toplaşmış turistlərə Tac-Mahalın tarixçəsini danışırdı…
… Bu saray təkcə memarlıq abidəsi kimi deyil, min bir gecə nağıllarına bənzər məhəbbət hekayəti ilə də ürəkləri riqqətə gətirir.
XVII əsrdə yaşamış Cahan Şah on doqquz yaşı təzəcə tamam olmuş dünya gözəli Mumtaz Mahal ilə evlənir.
Davamı →