Kayzen

Bəşəriyyət tarixində yetişmiş elm dahilərindən biri olan T.Yunq İngiltərənin kiçik Milverton şəhərində anadan olub. Yunqun yaradıcılığı da onun kiçik yaşından elm aləmində irəliləməsi kimi təəccüblüdür.
İki yaşında Yunq artıq cəld oxuyub, dörd yaşında bir çox İngilis yazıçılarının əsərlərini və latın şerlərini əzbərdən bilirmiş. 6 yaşında ədəbiyyat oxumuş, 8 ya¬şında isə yer ölçmə məsələləri ilə maraqlanmış, hündürlük və mə¬safələri təyin etməyi öyrənmişdir. 9 yaşından 12 yaşına qədər Yunq Kompton pansionunda professor Tomsonun yanında yaşamışdır. Bu dövrdə Yunq Roma və Yunan klassiklərini, Fransız, İtalyan və s. dilləri öyrənmişdir. 14 yaşında T.Yunq 10-a qədər dil bilirmiş. O, Botanika ilə daha çox maraqlanmış, özü mikroskop qurmaq üzərində fikirləşmişdir. Nəhayət Yunq təbabət sahəsində işləməli olur. O, London, Edinburq, Leypsiq şəhərlərində təbabət sahəsində elmi iş üzərində işləmiş və 1795-ci ildə 22 yaşında təbabət elmləri doktoru olmuşdur.
Ardı →

İstehsalatın bir çox sahələrində fotoelementlər insanın əvəzedilməz köməkçilərinə çevrilmişdir. Fotoele¬mentlər detalları sayır, keyfiyyətini yoxlayır, müxtəlif maşınları və mexanizmləri idarə edir. Fotoeffekt hadisəsinin ətraflı tədqiq edilməsində Stoletovun böyük əməyi vardır.
Rus fiziki A.Q.Stoletov 1839-cu ildə Vladimir şəhərində anadan olub. Onun anası savadlı qadın olmuşdur. Ona görə o, ilk təhsilini ailədə almış və uşaq ikən fransız, alman və ingilis dillərini öyrənmişdir.
Ardı →

Radioaktivlik haqqında elmin yaranmasında və inkişaf etdirilməsində Mariya Sklodovskaya-Kürinin böyük xidmətləri və əməyi olmuşdur. O, uran filizini analiz etmək üçün klassik üsul təklif etmiş, radioaktiv izotopları öyrənmişdir.
Mariya Sklodovskaya Varşavada gimnaziya müəllimi ailəsində anadan olub. Mariya 16 yaşından gimnaziyanı qızıl medalla bitirdikdən sonra təhsilini davam et¬dirmək fikrinə düşür. Atasının maaşı az olduğundan Mariya ailəsi üçün çörək pulu qazanmağa məcbur olur.
Mariya xüsusi dərslər verməyə başlayır və boş vaxtlarında kimya, biologiya və astronomiya ilə məşğul olur.
1891-ci ildə Mariya Parisə gedir və Sorbonna universi¬tetinin fizika-riyaziyyat fakültəsinə daxil olur. O, 1894-cü ildə məktəbi bitirir və «su verilmiş poladda maqnit xassəsi» mövzusunda birinci elmi işini yazır.
Ardı →

N.G.Basov görkəmli Sovet fiziki, kvant elektrodinamikasının banilərindən biridir. O, 1922-ci ildə Voronejdə anadan olub. Basov Moskva Mühəndis-fiziklər institutunu bitirdikdən sonra (1950) SSRİ EA P.N.Lebedev adına fizika institu-tunda işləməyə başlayıb.
Basovun tədqiqat işləri kvant generatoru və gücləndiricilərinin müx¬təlif problemlərinə həsr edilib. Proxorovla birlikdə kvant sistemlərinin köməyi ilə elektromaqnit rəqslərinin generasiyası üçün yeni üsul işləyib hazırlamış və molekulyar generatoru /Mazer/ yaratmışdır.
Ardı →

Akademik Artsimoviç 1909-cu ildə Moskvada professor ailəsində anadan olub. O, 1928-ci ildə Minskdə Belorusiya universitetinin fizika-riyaziyyat fakültəsini bitirib.
Artsimoviç 1930-cu ildə SSRİ EA Leninqrad fizika-texnika institutunda işləməyə başlayıb. Bu vaxtlar institutun direktoru məş¬hur fizik A.F.İoffe olub. Artsimoviçin görkəmli fizik kimi yetişməsində İoffenin böyük rolu olmuşdur.
Artsimoviçin birinci elmi işi rentgen şüalarının optikasına aid olub. 1934-1935-ci ildə Lev Andreyeviç İ.V.Kurçatovla birlikdə neytronun xassəsini öyrənmişdir. O, eksperimental olaraq göstərmişdir ki, nüvə reaksiyası zamanı neytron proton tərəfindən zəbt edildikdə ağır hidrogenin nüvəsi yaranır.
Ardı →

Məşhur ingilis A.Amper deyib: «M.Faradey — böyük fizikdir», F.Engels — elektrik sahəsində nəhəng tədqiqatçı adlandırmışdılar. Görkəmli rus alimi A.Q.Stoletov M.Faradeyin xidmətlərini çox yüksək qiymətləndirərək demişdir: «Qaliley dövründən indiyə qədər bir başdan çıxan bu qədər rəngarəng kəşflər olmamışdır.»
Elmin korifeylərindən olan M.Faradey haqqında məşhur fransız kimyaçısı akademik J.Dümanın xatirələri belədir: «Faradey ortaboy, diribaş, xoştəbiət, itibaxışlı bir adam idi, yeyin və inamla yeridirdi, çox böyük eksperiment aparmaq məharəti vardı. Dəqiqliyi və səliqəni çox sevirdi. Var qüvvəsini işə vermişdi. Onun bütün günü laboratoriyada keçirdi. Səhər laboratoriyasına gəlir və axşam gününü kontorda keçirmiş, tacir dəqiqliyi ilə işdən gedirdi.
Davamı →

Məşhur ingilis fiziki C.C.Tomson Mançestr yaxınlığında Çitem-hill şə­hərində anadan olub. Mançestr universitetində oxuyub. 1880-ci ildə Kembric universitetini bitirdikdən sonra Kavendiş laboratoriyasında işə başlayır. Maksvelldən sonra həmin laboratoriyaya məşhur fizik Reley rəhbərlik edib. İlk vaxtlarda C.Tom­son işığın elektromaqnit nəzəriyyəsinə həsr olunmuş birinci məqaləsini 1880-ci ildə nəşr etdirir. Sonra isə 1881-ci ildə elektromaqnit nəzəriyyəsinə aid daha iki məqaləsini yazıb. Onun bu işləri Reley tərəfindən çox yüksək qiymətləndirilir və ona görə 1884-cü ildə öz yerinə laboratoriya direktoru vəzifəsinə Tomsonu namizəd göstərir.
Davamı →

Teslanın adı çəkiləndə elektrotexnika və radiotexnika sahəsində ixtiraları, beynəlxalq maqnit induksiyası vahidi xatırlanır, fırlanan maqnit sahəsi hadisəsinin təsvirini verən, çoxfazalı elektrik maşınlarını və çoxfazalı cərəyanların paylanma sxemlərini işləyib hazırlayan insan, yüksək tezlikli texnika və radiotele avtomatika sahəsinin pioneri xatirimizdə canlanır. 20-ci əsr energetikasının onun kəşfləri sahəsində meydana gəldiyini öyrənirik. Onun kosmik proseslərin elmi təhlilini vermək qabiliyyətindən qürur duyuruq. Nikola Tesla dəyişən cərəyan, enerjinin məftilsiz ötürülməsi problemlərini həll etmiş, ilk elektrik saatlarını, turbinanı, günəş enerjisi ilə işləyən mühərriki ərsəyə gətirmişdir. Tesla bir neçə onilliklər bütün kainat enerjisinin problemi üzərində işləmişdir. O, Günəşi və digər səma cisimlərini hansı enerjinin hərəkətə gətirməsini də öyrənməklə məşğul olmuşdur. Kosmik enerjini idarə etməyi də öyrənməyə, kainatın müxtəlif cisimləri arasında rabitə yaratmağa çalışmışdır. Biləndə ki, onun kəşflərindən bütün bəşəriyyətin geniş istifadə etməsinə baxmayaraq, adı və əməlləri az qala unudulmuşdur, əslində bütün dövrlərin çox böyük alimi kimi şöhrət tapmış bu alimin barəsində yol verilmiş ədalətsizlikdən əndişələnirsən.
Davamı →

Faradey(Michael Faraday) dahi ingilis fiziki, kimyaçısı və elektromaqnit sahəsi təliminin banisidir. O, Londonda kasıb dəmirçi ailəsində anadan olmuşdur. İbtidai məktəbi bitirdikdən sonra 12 ya­şında ikən kitab dükanında olan cildçi emalatxanasında işə girir və bir ildən sonra cildçilik sənətini öyrənmək üçün şagird qəbul edilir. 14 yaşlı Faradey işləməklə yanaşı cildxana sahibinin yanında təhsil almışdır. Cildlədiyi kitabların məzmunu ilə Faradey həmişə maraqlanmış və işlədiyi müddətdə çoxlu kitab oxumuşdur. Onlar içərisində ən çox sevdiyi kimya və elektrikə aid kitablar olmuşdur. Onun xoşuna gələn kitablardan Marsenin «Kimya haqqında söhbətlər» və «Britaniyanın ensiklopediyası»nın fizikaya aid olan fəsilləri olub.Kral institutunda məşhur alim H.Devinin mühazirələrinə qulaq asdıqdan sonra Faradeydə bu alimə qarşı böyük hörmət hissi yaranır və onun yanında işləməyi arzulayır. Faradey 1812-ci ildə Deviyə məktub yazıb, elmə böyük həvəsi olduğunu bildirir və öz laboratoriyasında onu işə götürməyi xahiş edir.
Davamı →

Daniil Bernulli (Daniel Bernoulli) 1700-cü ildə Niderlandın şimal-şərqindəki Qroningen şəhərində anadan olub. Daniil böyük qardaşı Nikolayın yanında riyaziyyat elmini öyrənmişdir. O, təhsilini 1716-cı ildə Bazel universitetində başa vurur və 1725-ci ildə qardaşı Nikolay ilə birlikdə Peterburqa gedir. O vaxt Rusiyada elmi inkişaf etdirmək məqsədi ilə Pyotrun islahatları əsasında bir çox xarici ölkə alimləri Rusiyaya dəvət edilirdi. Bernulli qardaşları da Rusiyaya dəvət olunanlardan idi. Peterburqda 8 ay işlədikdən sonra Nikolay ölür. Artıq o vaxt Bernulli riyaziyyat professoru idi. O, 1725-ci ildən 1733-cü ilə kimi Peterburq EA-da işləmişdir. Bernulli Peterburq EA-da əvvəlcə fiziologiya ilə məşğul olub, 1730-cu ildən riyaziyyat kafedrasına, 1733-cü ildə Bazelə qayıdaraq orada anatomiya və botanika kafedrasına, 1750-ci ildən isə təcrübi fizika kafedrasına rəhbərlik etmişdir.
Davamı →