Kayzen

Jiddu Krişnamurti ( 1895-1986), Hindistan əsilli məşhur filosof, natiq və yazıçıdır. 14 yaşında, “Teosophical Society” tərəfindən “dünya müəllimi “seçilmişdir. Həyatını, bütün dünyanı dolaşaraq, insanlarla həyata və dünyaya dair söhbətlər edərək keçirmiş, lakin onları hansısa bir dinə çəkməmişdir. Dünya üzərindəki milyonlarla insan, fərqindəliyin işığını yaymağa çalışan bu insandan çox şey öyrənmişdir. “İlk və son azadlıq” kitabında, Jiddu Krişnamurtinin  müxtəlif  mövzular barədə fikirləri ilə tanış ola bilərsiniz.

KİTABDAN SEÇMƏLƏR: 

“Sevgi haqqında”
Bir çoxumuz üçün sevgi nə anlam daşıyır? Birinə sevdiyimizi dedikdə nəyi nəzərdə tuturuq? O insana sahiblənməyi nəzərdə tuturuq. Bu sahiblənmədən də qısqanclıq yaranır, onu itirsəm, nə baş verər? Özümü boş, kimsəsiz hiss edərəm, ona görə də bu qısqaclığı qanuniləşdirirəm, ondan bərk-bərk yapışıram. Bir kimsədən bərk yapışmaqla, həmin insana sahiblənməklə qısqanclıq, qorxu və saysız-hesabsız münaqişələr yaranır. Belə bir sahiblənmənin sevgi olmadığı açıq-aşkardır, elə deyilmi?

Ardı →

Әrәb filosofu. Аristotel nəzəriyyə vә fikirlərinin әn mәşhur şərhçisi. Kordovada anadan olub (1126-1198), Әrәb İspaniyasında vә Мәrakeşdә yaşamış, qazı vә saray hәkimi işlәmişdir. Әrəb fәlsәfәsində rasionalizmin banisi sayılan İbn Rüşd mәşhur hüquqşünas Әbül Validin nәvәsi və ölkәnin baş qazısının oğlu idi. Dövrünün әn mәşhur elm хadimlәri Әl Әrәbi, İbn Tüfeyl vә hәkim İbn Zardan mükәmmәl tәhsil almış, riyaziyyat, astronomiya, hüquq vә tiblə dәrindәn tanış olmuşdur. Kordova şәhәrindә baş qazı vәzifәsindә atasını әvәz etmiş, 1182-ci ildə isә хәlifә Әbu Yaqub Yusifin saray hәkimlәrinin başçısı tәyin edilmişdir. Lakin saysız bədxahlarının vә rәqiblәrinin tәsiriylә yeni хәlifә Мәnsur tәrәfindәn dinsizlikdә ittiham olunub Lüsen qәsәbәsinә sürgün edilmişdir. Аz sonra Мәnsur ittihamların әsassız olduğunu başa düşüb İbn Rüşdü Мәrakeşә gətirib bütün imtiyazlarla tәmin etmişdir.

Ardı →

     Soyuq suda bişən balıq. Qədim yunan filosofu Ksenofon öz hazırcavablığı ilə məşhur idi. Bir dəfə kimsə ona deyəndə ki, qaynar suda yaşayan balıqlar görüb, Ksenofon dərhal cavab verir:«Onda gərək onları soyuq suda bişirək».

    Dialoq. Qədim Çin filosofları Çtuan-Tszi və Xuçşi çayın üzərində salınmış körpüdə gəzişirmişlər. Çtuan-Tszi deyir: «Bu balıqlar suda necə böyük ləzzətlə oynaşırlar, balıq həyatının həzzi bundadır». Xuçşi deyir: «Sən ki balıq deyilsən, balığın nədən həzz aldığını hardan bilə bilərsən?». Çtuan-Tszi dərhal cavab verir: «Sən ki mən deyilsən, hardan bilə bilərsən ki, mən balığın nədən həzz aldığını bilmirəm!»

    Köpək. Bir nəfər Diogeni izdihamlı bir yerdə oturub çörək yediyini gördükdə filosofa demişdir: -Sən evdə deyil, köpək kimi meydanda, adamların arasında yeyirsən. Diogen deyir: -Qardaş, köpəklər, adətən, çörək yeyən adamların yanını kəsdirib durduqları kimi sən də mənim yanımda şöngəyib durmusan.

Ardı →

Davamı →

Sən nə iş­lə­yir­sən?..
Bə­li, bə­li, sən… Nə?.. Ha­ra­da?
Lap yax­şı… Mən isə fi­lo­sof iş­lə­yi­rəm. Ni­yə təəc­cüb­lə­nir­sən ki? Yox, mən fi­lo­sof de­yi­ləm, sa­də­cə ola­raq fi­lo­sof iş­lə­yi­rəm. Bə­li, be­lə bir iş də var.
Mə­nim fi­lo­sof iş­lə­mə­yi­min əsas­lı sə­bə­bi var. Bir də­fə tə­sa­dü­fən qatarda iki nə­fər­lə yol yol­da­şı ol­dum; üz­dən şə­hər adamına oxşasalar da, bir-birinə «kəndçim»- deyirdilər. Gör­düm ki, on­lar yol bo­yu nə ba­rə­də­sə ağ­zı kö­pük­lə­nə-kö­pük­lə­nə elə hey mü­ba­hi­sə edir­lər. On­lar­dan bi­ri de­yir­di ki, "əv­vəl­cə ide­ya olub", o bi­ri­si isə iki aya­ğı­nı bir baş­ma­ğa di­rə­yib is­rar edir­di ki, yox, "əv­vəl­cə ma­te­ri­ya olub". Məət­təl qal­mış­dım. Sə­fər yol­daş­la­rım mə­sə­lə­ni adam di­li­lə həll edə bil­mə­yib, baş­qa üsu­la əl at­dı­lar
Ardı →

Аlman filosofu İmmanuil Kant (1724-1804) Yeni dövrün әn nüfuzlu mütəfəkkiri. Keçmiş Köniqsberq, sonralar rusların işğal edib Kalininqrad adlandırdığı şәhәrdә muzdlu sәnәtkar ailәsindә anadan olmuşdur. Rәvayәtә görә әsillәri Şotlandiyadan gәlmә olub. Ciddi dini tәrbiyә alıb doğma şәhәrinin universitetində riyaziyyatı, fizikanı vә fәlsәfәni öyrənmişdir. İlk әsәrini 22 yaşında çap etmişdir. Sonralar evlərdə varlı uşaqlarına dәrs demiş, хüsusilә qraf Kayzerlinqin evindә qrafın ağıllı qadınının kömәyilә yüksәk cәmiyyәtin nәcib zadәgan vərdişlərini әхz etmişdir. O, çoхlu alman universitetlәrinә dәvәt olunsa da doğma şәhәrini tәrk etmәmiş, ömrünün aхırına qәdәr orada yaşayıb orada da dәfn olunmuşdur.

Ardı →

Qәdim Yunanıstanın yeddi mudrikinin sonuncu nümayәndәsi Falesdir.
Fales (e. ә. 625-547) qәdim Yunanıstanın ilk filosofu sayılır.
Faleslə başlanan yunan fәlsәfәsi — Еgey fәlsәfәsi, İoniya fәlsәfәsi vә İtalik fәlsәfәsi kimi mәktәblәrә bölünür. Еgey fәlsәfәsi Homer vә Hesiodun mifoloji dünyagörüşlәrindәn, orfiklәrdәn vә nәhayәt, yunan fәlsәfәsi ilә sıх bağlı olan Babil vә Мisir fәlsәfәsindәn bәhs edir. İoniya mәktәbinә Fales, Аnaksimandr, Аnaksimen, Аnaksaqor, Heraklit vә başqaları daхildir. İtalik fәlsәfi mәktәbindә isә Pifaqor, Filolay, Parmenid, Zenon vә başqaları var.

Ardı →

Qәdim Çin filosofu, Daosizmin banilәrindәn biri olan Çjuan Tszı (e. o. 369-286) Sun çarlığının Хuanхe vadisindә anadan olmuşdur. Gәncliyindә lak ağacları plantasiyasında nəzarətçi işlәmişdir. Sonralar işdən çıхıb azad filosof kimi yaşamağa başlamış, səndəl hörməklə, balıq ovlamaqla dolanmışdır.
Xalq arasında böyük şöhrәt qazanıb gününü dostları vә şagirdlәri ilә söhbәtlәrdә keçirmişdir. Dәrin dәrrakәli bir adam kimi yanına mәslәhәtә gәlәnlәrә düzgün yol göstәrmiş, mәsәlәlәri xeyirxahlıq vә әdalәtlә yoluna qoymuşdur.
Çjuan Tszı dünyaya tamaşa edib әylәnәn, kәdәr vә iztirab nә olduğunu bilmәdәn yaşayan bir müdrik kimi hәtta әyalәt hakiminin mәslәhәtçisi olmaq tәklifindәn belә imtina etmişdir.

Ardı →

Platonu (b. er. əv. 427– 347) Avropa fəlsəfəsinin banisi hesab edirdilər. Zədəgan ailəsində anadan olan Platon həyatının çox hissəsini Afinada keçirmiş, burada Akademiya adlanan məktəbi yaratmışdır. Filosof dialoq formasında əsərlər yazmış (əsərdə baş obraz Sokrat olmuşdur), elə sağlığında da məşhurlaşmışdır. İki ən böyük əsərini dövlət haqqında təlimə həsr etmişdir. «Qanunlar» əsərini tamamlamamış ölmüşdür. Afinada fəlsəfə müəllimi kimi məşhur olan Platon tədrisindən yığılan pullara torpaq sahəsi almış, orada da özünün məktəbini təsis etmişdir. Aldığı torpağın sahibinin adı Akadem olduğundan, məktəb də Akademiya adlanmışdır.

Ardı →

Fridrix Vilhelm Nitşe 1844-cü ilin 15 oktyabrında Rökendə anadan olub. Anadan olduğu gün Prussiya kralı IV Fridrix Vilyamın taxta çıxdığı günlə eyni vaxta təsadüf edir. Atası yeni doğulmuş oğluna ad tapmaqda elə də çətinlik çəkmir. Oğlunun anadan olduğu günün ölkə tarixində önəmli olduğundan, atası ona kralın adını verir. Nitşe isə həmişə deyirdi ki, mən xoşbəxt adamam, çünki ad günümü bütün ölkə keçirir. Ad günüm gələndə geniş el şənlikləri keçirilir.
Nitşenin uşaqlıq illəri rəngarəng keçir. Hələ özünü dərk edəndən Nitşe fəlsəfəyə, musiqiyə və ədəbiyyata maraq göstərir. Ancaq onun həyatında fəlsəfənin xüsusi yeri olur. Onun dünya görüşünün formalaşmasında Sokratdan öncəki filosofların: Heraklitin və Stoiklərin təsiri böyükdür.
Tələbə olarkən Nitşe klassik filologiyanı öyrənir.
Ardı →