Kayzen

Tarixi mənbələrdən məlum olduğu kimi, hələ Qafqaz Albaniyasında Günəşə sitayiş edilərmiş. Qədim türklərdə də göy, Ay və Günəş kultları müqəddəs sayılmışdır. Məlum olduğu kimi, qədim türklər Günəşə və Aya sitayiş etmiş, hətta çadırlarının qapısını da Günəş doğan səmtə doğru qoymuşlar.
Davamı →

Bildiyimiz kimi, qədim türklərin tapındığı ilkin təbiət varlıqlarından biri də dağlardır. Müasir Azərbaycan dilində, eləcə də türk xalqlarının onomastik sistemində dağ adları və dağ anlayışı ifadə edən sözlər əsasında yaranmış şəxs adları xüsusi yer tutur. Qeyd etmək lazımdır ki, qədim türklərdə, ümumiyyətlə, naturalist inanclara (təbiətçiliyə) rast gəmək mümkündür. Erkən dövrlərdə türklərdə təbiət güclərinə inam çərçivəsində dağ kul-tuna da bağlılıq müşahidə edilir. Türk xalqlarının hamısında dağ adları və dağ anlayışı ifadə edən şəxs adlarının mövcud olması onların leksik tutumundakı böyüklük, ucalıq, yüksəklik kimi məna çalarları ilə, xüsusən də dağa inamla əlaqədardır.

Davamı →

Qeyd etmək lazımdır ki, Azərbaycan şəxs adları sistemində bu qəbildən olan şəxs adları yalnız qadın adları üçün xarakterikdir. Bunun əsas səbəbi odur ki, fitonimlər gözəllik motivlidir, odur ki, daha çox qadın adlarında müşahidə edilir. Bu, təkcə türk mənşəli fitonimlər əsasında düzələn qadın adlarına deyil, həm də fitonimlər əsasında yaranan alınma apelyativli qadın adlarına da aiddir. Azərbaycan şəxs adları sistemində bu qəbildən olan antroponimlər, əsasən fitonimlər, fitonimik antroponimlər, fitoantroponimlər, floralar əsasında yaranmışdır. Çox vaxt bu qrupa daxil olan şəxs adlarını bitki adlarından formalaşan adlar başlığı altında izah etmişlər.

Davamı →

Məlum olduğu kimi, Azərbaycan antroponimlərinin seman-tikası, məna əsası müasir dilçilikdə vacib və aktual problemlərdən sayılır. Bu gün dünya dilçiliyində bu suala hələ də fərqli cavablar verilir.
Mövcud tədqiqatların müşahidəsinə əsasən demək olar ki, bəli, şəxs adlarının mənası vardır. Qeyd etmək lazımdır ki, xalqımızın ictimai-siyasi həyatında baş verən hadisələr, gedən proseslər, inkişaf və tərəqqi, bir sıra tarixi-ictimai dəyişikliklər və s. dilin şəxs adları sisteminə də təsirsiz ötüşməmişdir.
Davamı →

Hər bir dildə danışan müəyyən xalq bu və ya digər xalqla və yaxud bir sıra xalqlarla coğrafi cəhətdən qonşuluq şəraitində yaşayır. Bu qonşuluq bir çox yaxınlıqlara səbəb ola bilir. Eyni coğrafi məkanda yaşayan qonşu xalqlar arasında olan uzunömürlü, həmçinin müxtəlif əlaqələr həm də bu xalqların bir çox məsələlərdə bir-birinə təsir etməsində özünü göstərir. Belə yaxınlıq həm də dillərdən bir-birinə sözlərin keçməsinə səbəb olur. Bu cəhətdən azərbaycanlıların erkən dövrlərdən, hətta hələ xalq kimi formalaşmasına qədərki zamanlardan başlayaraq onunla qonşu olan bir sıra qəbilələrin, tayfaların, xalqların, millətlərin dillərinə türk dillərindən, eləcə də türk dillərinə qonşu dillərdən keçmiş sözlərin hesaba alınması və dərindən hərtərəfli öyrənilməsi olduqca əhəmiyyətlidir.

Davamı →

Elmi ədəbiyyatdan məlumdur ki, dünyada elə bir xalq yoxdur ki, onun dilinə başqa dillərdən söz, həmçinin antroponim keçməsin. Başqa sözlə, öz xalis sözlərindən ibarət saf dil yoxdur. Bu hal özünü şəxs adları sistemində də büruzə verir. Dillərin an-troponimik sisteminin müşahidəsinə əsasən demək olar ki, cəmiyyət həyatında baş vermiş müəyyən proseslərlə əlaqədar şəxs adları da bir dildən başqa dilə keçir. Bütün bunlar müəyyən ictimai-siyasi, tarixi faktlarla əlaqədardır. Belə bir proses müasir dövrdə də davam edir. Beləliklə, dildə “alınma antroponimlər” adlanan termin-ifadə mövcuddur.

Davamı →

Adlarımızın baş hərfi bizi əks etdirirmi ?

A hərfi: yoldaşınız çox cazibədar olmalı. Çünki bir Eşq düşkünü olaraq buna əhəmiyyət verirsiniz.

B hərfi: Romantiklik və romantizm xüsusiyyətiniz. Sevginizi ifadə etmə qabiliyyətiniz qüvvətli.

C/Ç hərfi: Eqoistsiniz. Eşqi sevmənizə baxmayaraq uzun müddət Eşq olmadan yaşaya bilərsiniz.

D hərfi: İstədiyiniz adamı əldə edirsiniz. Sifətləriniz isə, Aşiq, sadiq, qısqanc və eqoist.

E hərfi: Əsla duyğunuzu tamamilə itirmirsiniz. Ehtiyacınız davamlı maraqda.

Ə hərfi: Cazibədar və asan insansınız.Sevgilinizi hər şeyin üstündə tutursunuz.

F hərfi: Sevimlinizi ilahlaşdırmaqdan zövq alırsınız. İsti və romantik bir insansınız.

G hərfi: Sizin üçün deyiləcək iki söz: Müskülpesent və detalçı.

Ardı →

Ad seçəndə diqqətli olun ki, o ad övladınızın üzərində damğa, qüsur kimi görünsün.
Ailədə uşaq doğulur. Böyük-kiçik hamı ad düşünür, ad seçir. Biri babanın adını məsləhət görür, biri dəbdə olan adlardan birini təklif edir, biri də bu ikisinin arasında bir şey axtarır. Xülasə, fikirlər səslənir, məntiqlər toqquşur. Hamı da öz dediyinə haqq qazandırmağa çalışır.

Valideynin övlad qarşısındakı ilk borcu ona gözəl bir ad verməkdir. Yəni bu işdə məsuliyyət valideynlərin boynuna düşür. Bu haqq onlara aid olsa da, valideynlər bu haqqı könüllü şəkildə babaya, nənəyə də həvalə edə bilərlər.
Ad məsələsi ümumiyyətlə, həssas mövzudur. Qədimdən uşaqlara adlar seçilərdi: Əhməd, Məhəmməd, Mahmud, Mustafa, İsmayıl, Əli, Həsən, Hüseyn, Mehdi, Sahib, Xədicə, Fatimə, Ayişə… Bu adların hamısı dini xarakter daşıyır.
Davamı →

Müsəlman qız və oğlan adları indiki ailələrdə çox istifadə olunur və bu getdikcə də yayılmaqdadır. Uşaq dünyaya gəldikdən sonra isə ona advermə problemi ortaya cıxır. Bəs İslamda hansı adlar bəyənilir? Biz aşağıda İslamda bəyənilən oğlan və qız adlarını sizin diqqətinizə çatdırırıq. Seçim isə sizindir. İslam adlari seçmək savabdır,hamıya xoşdur. Allah körpənizi əməli-saleh bəndələrdən etsin!

Ardı →

Siz də " Qoy hələ doğulsun, sonra bir ad taparıq" ,-deyənlərdənsinizmi? Təbii ki,sizə də, fikirlərinizə də böyük hörmətimiz var. Ancaq bunu unutmaq olmaz ki, uşağınıza verəcəyiniz ad həm mənası, həm də deyilişi ilə insanların qəbul edəcəyi, uşağınızın bu adı daşımaqdan qürur duyacağı bir ad olmalıdır. Çünki ad uşaq tərbiyəsində çox mühüm rolu olan, ruha birbaşa təsir edən bir amildir. Həm də ad qoymaq ata-ananın ilk və ən mühüm vəzifəsidir. Ona qoyacağınız ad lətifələrin, komik filmlərin mövzusu olmamalı, dostları, yoldaşları arasında istehza doğurmamalıdır.
Davamı →