Xarakter və qabiliyyət

İnsanın inkişaf prosesində xarici mühitin, təlim və tərbiyənin, irsən keçən xüsusiyyətlərin təsirindən müəyyən davranış tipi və ya xarakter formalaşır.
Xarakter – şəxsiyyətin tipik davranışları – hərəkətləri, vərdişləri, baş verən hadisələrə münasibəti şəklində irsən və ya sonradan qazanılmış davamlı xüsusiyyətləridir. İnsanın xarakterinin formalaşmasında ali sinir fəaliyyətinin tipləri böyük rol oynayır.
Xarakter insanın özünəməxsus təkrarolunmaz fərdi xüsusiyyətlərini əks etdirir. Hər bir insan üçün yalnız ona xas olan prinsipiallıq, mərdlik, saflıq, məsuliyyətlilik və bu kimi xarakterik cəhətlər səciyyəvidir. İnsanın xarakteri onun inkişafı prosesində formalaşır.
Davamı →

Qabiliyyətlər haqqında

Həyatda biz tez-tez belə hallarla rastlaşırıq: eyni yaşda olan və eyni sinifdə oxuyan uşaqlara eyni bir işin icrası tapşırılır. Onlar üçün tam eyni olan iş şəraiti yaradılır. Buna baxmayaraq onlardan bəziləri həmin tapşırığı çətinlik çəkmədən yerinə yetirdiyi halda, başqaları çətinlik çəkir. Onların həmin işi yerinə yetirmələrindəki bu cür fərqi haqlı olaraq uşaqların qabiliyyətləri ilə izah edirlər. Təcrübə göstərir ki, müvafiq qabiliyyətlərə malik olan insanlar bu sahədə zəruri bilik, bacarıq və vərdişlərə asanlıqla yiyələnir və əldə etdikləri nəticələrin səmərəliliyinə görə fərqlənirlər. Məhz buna görə də insanda müvafiq qabiliyyətlərin olması onun həyat və fəaliyyətində mühüm rol oynayır, onun daha çox hansı fəaliyyət sahəsi üçün yararlı olduğunu söyləməyə imkan verir. Bu cəhəti nəzərə alaraq qabiliyyətə belə tərif vermək mümkündür: insanın  hər hansı bir və ya bir neçə fəaliyyət sahəsi üçün daha çox yararlı olduğunu göstərən fərdi psixi xassəyə qabiliyyət  deyilir.


Ardı →

İtirilənlər

Bir gün insan vergülü itirdi; o zaman çətin cümlələrdən qorxdu və sadə ifadələrdən istifadə etməyə başladı. Cümlələri sadələşən kimi düşüncələri də bəsitləşdi.
Başqa bir gün isə nida işarəsini itirdi. Alçaq səslə, səs tonunu dəyişdirmədən danışmağa başladı. O, artıq heç nəyə əsəbiləşmir, heç nəyə də sevinmirdi. Həm də heç nə onda ən kiçik bir həyəcan da yaratmırdı.
Bir müddət sonra isə sual işarəsini itirdi və daha sual vermədi. Artıq heç nə onun üçün maraqlı deyildi… Nə kainatla, nə dünya ilə, nə də özü ilə maraqlanmırdı.
Ardı →

Qabiliyyətlər

QABİLİYYƏTLƏR VƏ YARADICILIQ MƏSƏLƏLƏRİ
1. Qabiliyyət haqqında anlayış.
2. Qabiliyyətin növləri.
3. Pedaqoji qabiliyyətlər.
4. Qabiliyyət və istedad.
5. Qabiliyyətlərin formalaşması


1-ci sual. Azərbaycan psixoloqu M.C.Məhərrəmov qabiliyyətə belə tərif verir: Qabiliyyət, şəxsiyyətin bu və ya digər fəaliyyət növünə müvəffəqiyyətlə ifa etmək üçün şərt olan fərdi psixi xassəsinə deyilir.


Ardı →