Almas İldırım: Vətəndə və sürgündə

Milli istiqlal poeziyamızın ən duyğusal, parlaq və səmimi simalarından biri, həyatı ictimai-siyasi tufanlardan, burulğanlardan, fırtınalardan keçən, məşəqqətlərin girdabına atıldıqca vətən eşqi, yurd sevgisi sönmək bilməyən, hiss və duyğuların «boğulmayan səs»inə, müqtədir carçısına çevrilən Almas İldırımın (25.03.1907, Bakı, Qala k. — 14.01.1952, Malatya, Qala k.) mühacirət dönəmi ilə müqayisədə vətən və sürgün dövrü yaradıcılığı, nəşr olunan ədəbi-bədii irsi haqqında çoxsaylı məqalələr, kitablar yazılsa da, təəssüf ki, yetərincə ciddi araşdırılmamış, sistemli tədqiq edilməmişdir. Şairin sovet dönəmində həyatının ağ buraxılmış səhifələrinə, yaradıcılığının kitablardan kənarda qalan, naməlum bədii nümunələrinə aydınlıq gətirilməmiş, çap olunan əsərlərinin yarımçıq, qüsurlu nəşri və bu kimi bir sıra kölgəli məqamların üzərinə işıq salınmamışdır.

Davamı →

Sürgünlərdə keçən ömür

Tariximizdə iz qoymuş bu şəxslər bəlkə də yaşlı nəslin yadından çıxmayıb, amma orta və gənc nəsil onlar haqqında ya çox az bilir, ya da məlumatlı deyil.
Bu səbəbdən də arxivlərdə qorunan materialların dərc olunması kimlər üçünsə gərəkli sayıla bilər.
Keçən əsrin əvvəllərində alovlanan I Dünya Müharibəsi məğlub dövlətlərin və dağılmaq təhlükəsi (rus tarixində vətəndaş müharibəsi olaraq xatırlanır) ilə üz-üzə qalan Rusiyanın yerində yeni milli dövlətlərin yaranması həyəcanı ilə davam etdi. Azərbaycanın zəngin və ziyalı təbəqəsi də bu siyasi proseslərdən kənarda qalmayaraq, vətən torpaqları üzərində milli hökümətin yarandığını elan etdi. Təəssüf ki, milli dövlətimizin ömrü uzun sürmədi. Çar Rusiyasının sərhədlərini bərpa etməyə başlayan bolşeviklər Azərbaycanı da istila etdikdən sonra buradakı milli düşüncə sahibi olan insanlara qarşı illərlə repressiv tədbirlər görməyə başladılar.
Davamı →

Almas İldırım - Əlvida Bakı

Əlvida, еy müşfiq ana, əlvida...
Bu anda qəlbimdə nə dərin qəm var,
İçimdə bir sızı, gözümdə nəm var,
Əlvida, еy müşfiq ana, əlvida…

Səndə kеçib gеtdi iyirmi dörd yaşım,
Bir zaman bəladan çıхmadı başım,
Sən оldun həmdəmim, dərdli yоldaşım,
Laylalar söylədin mana, əlvida…

Davamı →

Qara dastan I Almas İldırım

Kimsə bilməz Tanrıdağın yaşını,
Duman almış Altayların başını.
Uçurmuşdur başdan dövlət quşunu,
Sərvətinə üz çevirmiş zaman hey
Qoca Türkün düşdüyü dərd yaman hey
Dörd bir yana dağılmış Türk soyları,
Sönmüş ocaq, köçüb getmiş boyları,
Dərdli-dərdli axar bozkır çayları,

Ardı →