Kayzen

Uşaq vaxtı atamla sirkə getmişdik. Bilet satılan kassanın qarşısında uzun bir növbə var idi. Bizdən öndə ata, ana və 6 uşaqdan ibarət bir ailə dayanmışdı. Kasıb olduqları çox bilinirdi. Paltarları köhnə olsa da, çox təmiz idi. Uşaqlar sevincdən atılıb, düşürdülər. Sirkə gələ bildiklərinə görə çox xoşbəxt idilər.

Bir azdan onlara da növbə çatdı. Ata kassaya yaxınlaşdı və biletin qiymətini soruşdu. Kassir ona biletin qiymətini deyəndən sonra kəkələməyə başladı. Dönüb həyat yoldaşının qulağına nələrsə pıçıldadı. Üzündən necə bir pis vəziyyətə düşdüyü oxunurdu.

Qəfil atam cibindən 20 dollar çıxardı və yerə atdı. Sonra da əyilib yerdən qaldırdı və kişinin çiyninə toxunaraq:
Davamı →

1.Şeytan
Yaşlı qadın olduqca Allaha bağlı bir adam idi. Hər səhər qapısının ağzına çıxar və uca səslə: " Allahım, bizə verdiyin hər şey üçün sənə şükürlər olsun! " — deyə dua edərdi. Hər dəfə də yan qonşusunun səsi eşidilər, qonşusu səsi çıxdıqca: " Allah yoxdur, Allah yoxdur! " — deyə fəryad qoparardı. Yaşlı qadın bundan nə qədər incisə də, sözündən dönməzdi. Ertəsi gün yenə qapısının ağzına çıxar, dua edər, sonra evinə qayıdardı. Qonşusu da inad olsun deyə ar gücü ilə " Allah yoxdur, Allah yoxdur! " — deyib təsəlli tapmağa çalışardı.
Bir axşam qonşusu yaşlı qadına " tələ qurmağı " qərara aldı. Dükana gediv meyvə, tərəvəz, çörək aldı. Doldurduğu torbaları yaşlı qadının qapısının ağzına qoydu. Ertəsi gün yaşlı qadın qapını açıb torbaları gördü. Əvvəlvə təəccübləndi, sonra əllərini Allaha açıb sevinclə, " Sənə şükürlər olsun, Allahım. Göndərdiyin bu nemətlər üçün sənə şükürlər olsun! " — deyə dua etdi. Bu vaxt ağacın arxasından ona tamaşa edən qonşusu səsləndi: " Allah yoxdur, qadın, Allah yoxdur! O gördüyün şeyləri sənə mən aldım! ". Yaşlı qadın heç halını pozmadı və bu ibrətli sözləri dedi: " Uca Allahım! Sənə nə qədər şükür etsəm, yenə azdır. Həm bu nemətləri mənə göndərmisən, həm də xərcini şeytana ödətdirmisən " ...
2.Ən qiymətli Şey
Qoca səyyah çayın kənarında qiymətli bir daş tapmışdı. Ertəsi gün o, başqa bir səyyahla qarşılaşdı. Səyyah çox ac idi. Qocadan yemək üçün bir şey istədi. Qoca ona yemək vermək üçün çantasını açanda səyyah qiymətli daşı gördü. Qocadan o daşı ona verməyi xahiş etdi. Qoca heç bir tərəddüdsüz daşı götürüb səyyaha verdi. Nəhayət, bəxti səyyahın üzünə gülmüşdü. Bunları düşünə-düşünə sevinclə qocadan ayrıldı. Ancaq bir neçə gün keçməmişdi ki, yenə qayıtdı. Və qocanı taparaq daşı ona qaytardı. Səyyah qocaya: " Mənə verdiyin daşın nə qədər qiymətli olduğunu bilirəm", — dedi — " ancaq səndə bu daşdan daha qiymətli bir şey var. Bu daşı sənin gözündə adiləşdirən şey… Onu mənə verə bilərsənmi?..." 
3.Vəsiyyət
Hiss edirdi ki, çox yaşaya bilməyəcək. Artıq yaş da öz işini görmüşdü. Oğullarını yanına çağırdı. Son vəsiyytəni etmək, sonra rahat ölmək istəyirdi:
-Əzizlərim, artıq ömrümə bir şey qalmayıb. Mən öləndən sonra aranızdaa inciklik olmasın deyə, dəvələrimi indidən bölmək istəyirəm. Dəvələrin yarısını böyük oğluma verirəm. Üçdə birini ortancıl, doqquzda birini isə kiçik oğluma verirəm...
Çox keçmədi ki, qoca dünyasını dəyişdi. Nəhayət, dəvələri bölmək vaxtı çatdı. Ancaq qocanın 17 dəvəsi var idi və bu dəvələri nə 2-yə, nə 3-ə, nə də 9-a bölmək mümkün idi. Böyük oğul: " Bu işin öhdəsindən gəlsə-gəlsə, ancaq kəndin ağsaqqalı gələ bilər ", — dedi. Yığışıb ağsaqqalın yanına getdilər. Ağsaqqal onları diqqətlə dinlədi. Sonra: " Mənim də bir dəvəm var. Onu da götürün və dəvələri yenidən bölün", — dedi. Oğullar ağsaqqalın bu səxavətinə heyran qaldılar. İndi onların 18 dəvəsi var idi. Əvvəlcə, dəvələri 2-yə böldülər. Böyük oğlünün payına 9 dəvə düşdü. Sonra 3-ə böldülər. Ortancıl oğlu 6 dəvə götürdü. Sonra 9-a böldülər. Kiçik oğula da 2 dəvə çatdı. Bütün dəvələri böləndən sonra ortada bir dəvə qaldı. Yenə ağsaqqalın yanına getdilər.
Ağsaqqal məsələni öyərənəndən sonra gülümsədi və: " Mədam ki, dəvələri bölmüsünüz, onda mən öz dəvəmi geri götürürəm", — dedi. Artıq heç bir şübhəyə yer yox idi.. 
Davamı →

 İki qardaş var imiş. Bunların qayğıya möhtac anaları da var imiş. Hər gecə qardaşlardan biri ananın xidməti ilə məşğul olur, digəri ibadətlə məşğul olardı… Bir axşam, ibadət edən qardaş etdiyi ibadətdən aldığı həzz və mənəvi rahatlığı hiss edib qardaşına deyir: 
— Bu gecə də anama sən qulluq elə, mən ibadət edim. 
— Qardaşı təklifi qəbul edir. İbadət edərkən yuxuya gedən qardaş yuxuda bir səs eşidir. Səs ona: 
— Qardaşını bağışladıq, səni də onun xətrinə bağışladıq. Bu sözləri eşidən gənc: 
— Mən Allah Təalaya ibadət edirəm. Qardaşım isə anama xidmət edir. Bəs nə üçün məni onun etdiyi əmələ görə bağışlayırsınız? Mənim ibadətimin savabı, fəziləti daha çox olmalı deyil? dedi. 
Səs ona: 
— Sənin etdiyin ibadətlərə bizim heç bir ehtiyacımız yoxdu. Ancaq, qardaşının anana etdiyi xidmətlərə ananın ehtiyacı vardı, ona görə qardaşın valideyninə etdiyi qayğı Allah dərgahında sənin ibadətindən daha yüksəkdi.
Davamı →

1. Bir gün siçan görür ki, fermanın sahibi tələ qoyub. O bu barədə toyuğa, qoyuna və inəyə danışdı. Amma onlar hamısı bele cavab verdilər: «Tələ — bu sənin problemindir, onun bizə heç bir aidiyyəti yoxdur»!

Az sonra bu tələyə ilan düşür və fermerinın sahibinin arvadını sancır. Onu sağaltmaq üçün toyuqdan şorba hazırlanır. Sonra qoyunu kəsdilər ki, xəstəni görməyə gələn hər kəsi yedizdirsinlər. Və nəhayət, inəy kəsildi ki, dəfin mərasimini layiqincə versinlər.

Bütün bu müddət  ərzində siçan baş verənlərə divardakı deşikdən baxıb,  baş verənləri müşahidə edərək, bəzilərinin hec kimə hec bir adiyyatının olmaması haqda fikirəsirdi.

İbrət: Əgər Sizə nəyinsə bir başa dəxli yoxdursa, elə düşünməyin ki, bu nəsə hec vaxt Sizin başınıza gələ bilməz.

Ardı →

Cəhənnəmdən qurtaran vəsiyyət

Bir gün Abbasi xəlifəsi Məmunun əyanlarından biri onun üçün belə bir əhvalat danışdı:
Qonşuluğumuzda dindar bir kişi yaşayırdı. Heç kəsin haqqına təcavüz etməz, əlinin zəhməti ilə ruzi qazanardı. Halal yolla bir qədər sərvət əldə etmişdi. Amma oğlu çox təcrübəsiz və bədxərc idi, pis adamlarla durub-otururdu. Kişi öləndə oğlunu yanına çağırdı və ona bu cür vəsiyyət etdi:

“Oğlum, mən ömrüm boyu zəhmət çəkib bir az pul toplamışam. Onları sənin üçün irs buraxıram. Vəsiyyətim budur ki, bacardığın qədər pis dostlardan uzaq ol, israf etmə, malının qədrini bil. Amma inanmıram ki, bu vəsiyyətimə əməl edəsən. Çünki sənin iradəsiz və bədxərc olduğunu bilirəm. Bilirəm ki, mən öləndən sonra oturub-durduğun adamlar sənin ətrafına toplaşacaq, sərvətini yeyib-dağıdacaq, axırda səni quru yer üzərində qoyacaqlar. Köməyə ehtiyacın olan vaxt isə heç kim sənə yaxın durmayacaq.

Ardı →

Hər yolun bir ədəbi vardır. Allahı sevmənin də ədəbi vardır. Dərviş, yalnız könlü geniş və ruhu səyyah bir sufi demək deyil ki! 

 Bağçada güllərin yanında Mövlana ilə söhbət edirdik. Mövlananı ziyarətə bir qrup filosof gəldi. Sualları olduğunu bildirdilər. Mövlana onlara məni göstərərək.
— Mənim suallarımı cavablayandan soruşun- deyə mənə həvalə etdi. Bundan sonra, gələn filosoflar üç sual soruşmaq istədiklərini bildirdilər.
— Sualların nə olduğunu soruşdum. Onlar içlərindən  birini başçı seçdilər. Bütün sualları o verəcəkdi. Soruşmağa başladı:
— Allah var dediniz, amma görünməz, göstər də inanaq.

Ardı →

Kasıb geyinmiş bir qadın qayğılı bir şəkildə ərzaq dükanına girdi. Utana-utana dükan sahibinə yaxınlaşaraq, həyat yoldaşının xəstə olduğunu, yeddi uşağı ilə ac qaldıqlarını dedi. Dükan sahibi isə ona sərt bir nəzərlə baxaraq, dükandan çıxmağı tələb etdi. Qadın çıxış yolu olmadığı üçün yalvarmaqda davam edir: Mənə inanın. Pulumuz olan kimi sizin borcunuzu ödəyəcəyəm, — deyirdi. Bu vaxt dükana girən başqa bir müştəri onların bu söhbətini eşitdi.
Üzünü dükan sahibinə tutub: Ona istədiklərini verin, borcunu da mənim adıma yazın, — dedi.
Dükan sahibi həvəssiz bir şəkildə, bir az da istehza ilə qadından: Sizdə alacağınız ərzaqların siyahısı varmı? — deyə soruşdu.
Luiz başını aşağı əyərək: Var, — deyə cavab verdi.
Dükan sahibi: Elə isə, o siyahını tərəzinin bu gözünə qoyun. Nə qədər gəlsə, sizə o qədər ərzaq verəcəyəm, — dedi… Luiz birdən duruxdu, sonra çantasından içərisində nə isə yazılmış bir kağız çıxararaq, tərəzinin gözünə qoydu. Dükan sahibi tərəzinin o biri gözünə ərzaqları qoymağa başladı. Ancaq tərəzi dolub — daşsa da, tərəzinin bu biri gözü əyilmək bilmirdi.
Dükan sahibi: İnana bilmirəm. Bu necə ola bilər? — deyə heyrətdən donub qaldı. Nəhayət, çarəsiz qalıb tərəzidəkiləri qadına verdi. Dükan sahibi maraqla kağızı götürüb oxudu. Kağızda bu dua yazılmışdı: Allahım, mənim nəyə ehtiyacım olduğunu Sən bilirsən. Hər şeyin Sahibi Sənsən.
Sonra tərəzinin kağız qoyulan tərəfinin qırıldığını və duanın nə qədər ağır olduğunu Anlayır.Dua bizim üçün verilmiş bir hədiyədir
Davamı →

Molladan soruşmuşlar: 
-«Kimsən?» 
«Heç»-demiş Molla, «Heç kimsəyəm.» 
Dodaq büküb əhəmiyyət vermədiklərini görüncə, soruşmuş Molla: 
-«Sən kimsən?» 
«Mutasarrıfı»-demiş adam
«Sonra nə olacaqsan?»-Deyə soruşmuş Molla Nəsrəddin. 
«Hər halda vali olaram»-deyə cavablandırmış adam. 
«Daha sonra?»-Deyə soruşmuş Molla. 
«Vəzir»-demiş adam. 
-«Daha sonra nə olacaqsan?» 
-«Bir ehtimal sədrəzəm ola bilərəm.» 
-«Yaxşı, ondan sonra?» 
Artıq mövqe qalmadığı üçün adam boynunu büküb son mövqesini söyləmiş: 
-«Heç.» 
«Daha niyə qabarırsan, ay adam. Mən indidən sənin illər sonra gələ biləcəyi məqamdayam: „Heçlik mövqesində!“
Davamı →

Günlərin bir günü Günəbaxan insanla söhbətə başlayır. Günəbaxan:«Mən gün işığından ilham alıb böyüyürəm, bəs sən?»
İnsan:«Mən Allahın rəhmət və mərhəmətindən ilham alıb mənən yüksəlirəm.»
Günəbaxan:"Əgər gündən üz çevirərəmsə, kimsə mənə günəbaxan deməz. Əkinçi toxumu yerə basdırdıqda onun böyüyüb günü tapacağına əmin olar
və mən günü heç nə ilə səhv salmaram."
İnsan(təəssüflə):«Mən də Allahın əzəmətli varlıq olduğuna əmin olar, lakin Onu Ondan qeyri varlıqla səhv salaram»
Günəbaxan:«Mən yalnız günü sevər və onun işığına ümid bəsləyərəm.»
İnsan(xəcalətli halda):«Mən isə Allahdan qeyrisinə də ümid bəsləyərəm.»
Günəbaxan:«Mən gün işığı ilə cücərib yerdən boy verər, gün işığı ilə inkişaf edər, gün işığı ilə də solub gedərəm.»
İnsan(utanaraq):«Mən Allahın nuru ilə dünyaya gələrəm, amma öz günahlarım ilə axirətimi zülmətə qərq edərəm.»
Günəbaxan:«Mən günlə yaşayaram.»
İnsan:«Mən Allahla yaşayaram.»
Günəbaxan:«Zülmət məni məhv edər.»
İnsan:«Məni isə günahlarım.»
Günəbaxan:«Mən aradakı məsafəni işıqla qısaldaram, bəs sən?»
İnsan bir söz deyə bilmir. O, günəbaxanı əlinə alıb iyləyir. Allahın qoxusunu hiss edir. Günəbaxanın dediyi son sözlər qulağında sırğa olur. «Mənim adım çəkiləndə hamının yadına gün düşür. Bəs sən insanın adı çəkiləndə necə? İnsan deyildikdə kimsənin yadına Allah düşürmü?»
Bu sözləri eşitdikdə insan Allahdan xəcalət çəkir, üzünü günə tərəf tutub ağlayır.
Davamı →

Çox qədim zamanlarda bir şəhərdə çox pis bir adam vardı. Dolanışıqsız, xasiyyətsiz və kafir idi. ALLAHa inanmazdı. Hər gördüyü uşağa ‘ALLAH yoxdur olsa idi onu görmək lazım idi' deyərdi. Çox ağıllı olduğunu söyləyərdi.
— ‘Sənin ağılın varmı' deyənlərə,
— ‘Əlbəttə var' deyərdi.
— ‘Davay ağılını göstər, deyincə göstərə bilməzdi. Halbuki görə bilmədiyi üçün ALLAHı inkar edirdi. Ağılını isə görə bilmədiyi halda inkar etmirdi. Kafir idi. İnkarçı idi. Özünü yaradan ALLAHa inanmazdı.
Ardı →