Əbdülqadir Marağayi-musiqi bilicilərinin padşahı

Azərbaycan xalqının həyatında musiqi qədim zamanlardan xüsusi yer tutmuşdur. Hələ orta əsrlərdə bütün Şərq musiqi nəzəriyyəsinin Səfiəddin Urməvi və Əbdülqadir Marağayi kimi korifeyləri meydana gəlmişdir. XIII-XV əsrlərdə Yaxın və Orta Şərq ölkələrində musiqi nəzəriyyəsinin inkişafı onların adları ilə sıx bağlıdır.
— Cənubi Azərbaycanı özlərinin yiyəlik etdikləri geniş ərazilərin mərkəzi etmiş monqol Xulaki hökmdarlarının imperiyası XIV əsrin ortalarında dağıldıqdan sonra Azərbaycanın şimalındakı Şirvan torpaqlarında Şirvanşahlar sülaləsi öz müstəqilliyini bərpa etmişdi.
Ardı →

Musiqi-insanın daxilindən gəlir

Musiqi təkcə insanın psixikasına deyil, onun orqanizminə də, mənəvi aləminə də təsir göstərir. İnsan xoşuna gələn hər bir musiqini ürəyi ilə dinləyir. Konsert salonunda muğam, yaxud Üzeyir Hacıbəylinin ölməz əsərlərini dinləyən hər bir adamın ürəyi mənəvi rahatlıq tapır və olduqca xoş dəqiqələr yaşayır.
Bəs nə üçün musiqi xiridarları Üzeyir Hacıbəyli, Fikrət Əmirov və Tofiq Quliyev musiqisini dinləməyə üstünlük verirlər? Ona görə ki, bu sənətkarların musiqisi insanın daxili aləminə asanlıqla nüfuz edir və onda xoş ovqat yarada bilir. Belə musiqini dinlədikcə dinləmək iətəyirsən. Ona görə də toy-düyünlərdə bu böyük sənətkarların musiqisi həmişə səsləndirilir. Klassik əsərlərin musiqisi insanın mənəvi rahatlıq tapmasına yardımçı olur, onun daxili aləmini saflaşdırır.
Ardı →

Muğam nədir?

Muğam — Şərq ölkələrinin klassik xalq yaradıcılığı musiqisinin əsas janrıdır. Muğam sözü iran-ərəb-türk dilində işlənilən «məqam» sözündən yaranmışdır. «Məqam» sözü simli alətlərdəki pərdə mənasına gəlir. Hər muğamın da əsas (mayə) notu alətin bir pərdəsində olduğu üçün bu ad verilmişdir. Təxminən XIV əsrə qədər Yaxın Şərq xalqlarının vahid musiqi janrı olmuş, lakin sonralar baş verən ictimai-siyasi dəyişikliklər səbəbindən bu vahid musiqi janrı xalqlara uyğun parçalanmışdır. Klassik şərq muğamı 12 əsas muğam və 6 avazatdan ibarət olmuşdur. Əsas muğamlar: Üşşaq, Nəva, Busəlik, Rast, Əraq, İsfahan, Zirəfkənd, Büzürk, Zəngülə, Rəhavi, Hüseyni və Hicaz, avazatlar isə Şahnaz, Mayə, Səlmək, Novruz, Kərdaniyə, Güvaştdan ibarət idi.
Davamı →

Bir Mahnı ilə Məşhurlaşan Ulduzlar

Siz nə vaxtsa Bobby McFerrin'in adını eşitmisiniz? Yox? Amma onun mahnısını çox yaxşı tanıyırsınız.
Elə mahnılar var ki, uşaqlıqdan qulaq asıram və həmin mahnıdan çox xoşum gəlir. Lakin bir problem var, həmin hitin ifaçısının başqa heç bir mahnısını eşitməmişəm. Eşidəndə də deyirəm «bu nə mahnıdır, onun sevdiyim mahnısı kimi başqa yaxşı mahnıları yoxdur?» Cavab da olur «yoxdur!». Belə musiqiçilərə «One Hit Wonder» deyilir, yəni «Bir Hit Möcüzəsi». Bu zaman mahnını oxuyan qrup və ya fərd, yalnız bu mahnıya görə məşhurlaşır və bütün sənəti illər keçdikdən sonra da çoxlarının zövqünü oxşayan bu hitin kölgəsi altında qalır. Aşağıda ən çox sevdiyim bir hit möcüzələrini yerləşdirmişəm:




Ardı →

Ən Şokedici Musiqiçi Ölümləri

Musiqiçilər ətraflarına ən çox pərəstişkar yığan sənət sahiblərindən biridirlər. Onların yaratdığı əsərlər dinləyiciləri sevindirdiyi halda, onların qəfil ölümü fanatlara əsl şok yaşadır. Aşağıdakı siyahıda fikrimcə ən şokedici olan 15 musiqiçi ölümünü göstərməyə çalışmışam.


Ardı →

Dinimizin musiqiyə münasibəti

Yadınızdadırsa keçənlərdə "musiqi canın dərmanıdır" deyə bir yazı yazıb, yerləşdirmişdim. Amma, bu dəfə də musiqi barəsində başqa bir məqama toxunmaq istərdim.

Görəsən islamın şənliklərə münasibəti necədir? Çünki bəzən eşidirəm ki, islama görə musiqi dinləmək, çağlı alətlərinin ifasına qulaq asmaq və ya çalmaq labüddür və ya əksinə..  Bu günah sayılıb-sayılmaması barəsində fərqli-fərqli fikirlər dolanır. Bir çox alimlər deyir ki haramdır, bəziləri şübhə ilə yanaşırlar. Elələri də var ki, bunun günah olmadığını iddia edirlər.

Çıxarılan nəticələrdən, deyilənlərdən, oxununanlardan yola çıxaraq deyərdim ki, dinimizə görə ifası cinsi arzular doğuran musiqilər, insanda mənfi coşğunluqlar yaradan rəqslər, ifalar, cinsi həyatı nəzərə tutan, qadını hər şeydən üstün sayaraq Allahı, Peyğəmbərini inkar edən şerlər, əsərlər haram hesab edilirmiş. Əgər belədirsə bu zaman biz insanlar nə qədər çox günaha batmış oluruq. Bu günkü günü musiqisiz təsəvvür etmirik, bu gün musiqi hər yerdədir. Hətta bu gün xəstəlikləri belə musiqi terapiyaları ilə sağaladırıqsa, bir tərəfdən də deyirlərsə ki, cavanların müxtəlif hissiyatlarını oyadan musiqi haramdır – adam bu işin içində çaşıb qalır.


Ardı →

Musiqi ruhun qidasıdır, canın dərmanı!

Biz elə bir dairəylə maraqlana bilərik ki, bu istər-istəməz bizə mənfi təsir göstərə bilər və həmin maraq dairəmiz orqanizmimizə arzuolunmaz ziyan verə bilər. Hər cür insan olduğu kimi yer üzündə o qədər də zövqlər və maraqlar mövcuddur və bunların hər biri də öz həddini aşanda insana yorğunluq, stress və hətta depresiya da gətirə bilər. İşləyirik, çalışırıq, gedirik, gəlirik – dincəlmək bilmədən vurnuxuruq və nəticədə orqanizmimizdə baş verən fəsadlarla qarşılaşmaq məcburiyyətində qalırıq. Nəinki, işləmək, hətta seçdiyimiz əyləncələr də bizləri yora bilər. Professorlar deyirlər ki, diskotekalara, səs-küylü pop musiqisinə, kompüterlərə olan hədsiz maraq bəzən insanı yükləmiş olur, hətta psixikanı da məhv edir, ən əsası da ki, cavan orqanizmləri.

Xarici ölkələrdə bəzi tibbi mərkəzlərdə psixiatorlarla bərabər musiqiçilər də çalışırlar. Belə ki, musiqiçilər də insanı müalicə edirlər. Sırf səslərlə- sənətlə, musiqiylə. Kimisi orda şəkil çəkir, kimisi isə musiqi dinləyir. Daha çox da klassik musiqi.


Davamı →