Kayzen

10. Kaunaoa Körfəzi – Amerika Birləşmiş Ştatlarının Havay ştatının Kohala sahilində yerləşən 0.4 kilometr uzunluğunda aypara formasında uzanan bu çimərlik ağ qumlu sahili, sahil boyu uzanan palma ağacları, sakit, aydın və mavi sakit okean suları ilə göz oxşayır.

Ardı →

Filosof Atlantida barəsində qeydlərini belə yekunlaşdırır: «Dəhşətli zəlzələ və subasması nəticəsində bizim ordumuz bir gün və gecə ərzində torpağa gömüldü. Atlantida adası da dənizin dərinliklərində gözdən itdi. Bu səbəbdən də indi həmin dəniz gəmiçilik üçün yararsızdır. Batmış adanın əvəzində qalan bərkimiş çirkab gəmilərin hərəkətinə mane olur». Platona inanmaq olarmı? Platonun tarixi rəvayətindən belə anlaşılır ki, Atlantida okeanın dibinə çökməklə məhv olub. Ancaq çökmə o qədər də dərin olmayıb. Vulkan külü dəniz suyunu qatılaşdıraraq gəmilərin hərəkətini çətinləşdirib. Ehtimallara görə, suyun altında qalmış Atlantidanın okeanın dərinliyinə doğru çökməsi hələ uzun müddət davam edib. Ancaq Platon Atlantidanın məhv olduğu tarixi dəqiq göstərməyib. Sadəcə, afinalılarla atlantlar arasındakı həmin ərəfəyə təsadüf edən mifik müharibə barəsində danışmaqla kifayətlənib. Atlantoloqlar hesab edirlər ki, bu müharibənin sona çatması ilə Atlantidanın məhv olmasını çox qısa zaman intervalı ayırır. Atlantidanın qalıqlarından tapılan mədəniyyət nümunələri isə müəyyən mülahizələrə əsas verir.
Ardı →

Dəniz suyunun duzluluğu necə meydana gəlmişdir?

Dəniz suyunun duzluluq faizi nə üçün dəyişmir?

Okeanlarda yaşayan planktonlar dünyanın temperaturuna necə təsir edir?

Dəniz suyunun duzlu olduğu hamıya məlumdur. Dəniz suyunun duzluluğu çox həssas ölçüdədir. Aparılan tədqiqatlarla dəniz suyunun orta duzluluq dərəcəsinin 3.5% olduğu və bu faizin sabit qaldığı müəyyən edilmişdir. Bu, 1 mil (1.6 km) suda təqribən 186 milyon ton duz olması deməkdir.

Məsələn, okeanlardakı bu qədər duz ilə qitələri 152300 metr qalınlığında duz təbəqəsi ilə tamamilə örtmək mümkündür.

  Bəs bu duzluluq necə meydana gəlmişdir?

Ardı →

Bir-biri ilə əlaqədə olan bütün okean və dənizlər birlikdə dünya okeanını təşkil edirö bu ad məşhur rus okeanoloqu Yuli Mixayloviç Sokalovski tərəfindən ilk dəfə verilmişdir. Şərti olaraq dünya okeanı dörd hissəyə ayrılır: Sakit, yaxud Böyük, Atlantik, Hind və Şimal Buzlu okeanları, 361 mln km2 sahəyə malik olan dünya okeanı materiklərin sahilləri və onların ucqar nöqtələrindən keçən meridianlarla ayrılır. Bu meridianlar Cənubi Amerikada Horn, Afrikada Iynə və Tasmaniya adasında Cənub burnundan keçir.
Dünya okeanının dib relyefi çox mürəkkəb xarakter daşıyır. Qurunun relyefini xatırlatsa da onun öyrənilməsi görünmədiyindən çox çətindir. Buna baxmayaraq öyrənilmə baxımından dünya okeanı şərti olaraq bir neçə iri relyef formalarına ayrılır.
Davamı →

Sahəsi 75 mln. km²dir. Ekvator onu əsasən şimaldan kəsib keçdiyindən, okeanın əsas hissəsi cənub yarım kürəsində yerləşir. O, şimaldan Avrasiya, cənubdan Antarktida, qərbdən Afrika, şərqdən isə Avstraliya ilə həmsərhəddir. O, həmçinin qərbdən Atlantik, şərqdən isə Malakka və Zond boğazları vasitəsi ilə Sakit okeanla həmsərhəddir. Hind okeanı yalnız Şimal Buzlu okeanı ilə birbaşa əlaqəyə malik deyil.
Hind okeanının beş dənizi var: Qırmızı, Timor, Arafur, Andaman, Ərəbistan.
Ən iri körfəzləri: Benqal, Iran, Böyük Avstraliya, Ədən.
Ən iri yarımadaları: Ərəbistan, Hindistan, Somali.
Ən iri adaları: Madakaskar, Şri-Lanka, Seyşel və s.
Cərəyanları: Somali, Qərb küləkləri (soyuq), Cənubi Passat, Musson, Mozambik, Iynə burnu (isti).
Davamı →

Sahəsi 93 mln. km² olub, 4 yarım kürədə yerləşir. O, qərbdən Amerika, şərqdən Avropa və Afrika, cənubdan Antarktida ilə əhatələnib. Ən enli yeri mülayim enliklərdədir, ekvatora yaxınlaşdıqca daralır.
Dənizləri: Azov, Qara, Egey, Adriatik, Ion, Tirren, Aralıq, Baltik, Şimal,Mərmərə, Karib, Sarqass və Uedella.
Atlantik okeanının adı qədim yunan əfsanəsinə görə bu okeanın mərkəzində olmuş və sonradan batmış Atlanta materikinin adı ilə bağlıdır. Bu okeanın öyrənilməsində — Kolumb, Magellan, C. Kuk və s. səyyahların, «Çelencers» və «Vityaz» gəmilərinin böyük rolu olub. Böyük coğrafi kəşflər dövründən bu günə qədər Atlantik okeanı dünyanın əsas su yoluna çevrilib. O, bütün okeanlarla sərbəst əlaqəyə malikdir. O, Panama kanalı, Magellan və Dreyk boğazları ilə Sakit okean ilə əlaqəlidir.
Davamı →

Şimal Buzlu okeanı ən kiçik okean olub, sahəsi 14 mln. km²-dir. Okeanın mərkəzində Şimal qütbü yerləşdiyindən o, bütün coğrafi uzunluqları (meridianları özündə birləşdirir.
Bu okean — Arktikanın (Şimal deməkdir) mərkəzində yerləşib. Arktikanın sahəsi 27 mln. km² olub. buraya okeandan başqa Avrasiya və Şimali Amerikanın şimal hissələri də daxildir.
Cərəyanları: Şimali Atlantika, Transarktik
Boğazları: Berinq, Danimarka və s.
Yarımadaları: Kola,. Yamal,. Taymır. Çukot
Adaları: Novaya Zemlya, Severnaya Zemlya, Qrelandiya, Vrangel, Novosibirsk, Kanada-Arklika arxipelaqı.
Dənizləri: Baffin, Qrelandiya, Kara, Norveç, Barens, Çukot, Laptevlər, Şərqi Sibir, Bofort-kənar dənizlərdir. Yalnız bir daxili dənizi (Ağ dəniz) var.
Davamı →

Sakit okean dünyanın ən böyük və ən qədim okeanı olub, dünyanın 1/3-ni, dünya okeanının ½ hissəsini əhatə edir. Sahəsi 178 mln. km² olub, 5 materik ilə ( Afrikadan başqa) həmsərhəddir. Sakit okean dünyada yeganə ərazidir ki, o, yalnız bir okean tipli tavadan təşkil olunub. Ekvatorial və tropik qurşaqlarda okeanın daha geniş sahəyə malik olmasından o, dünyanın ən isti okeanıdır. O, Magellan və Dreyk boğazı vasitəsi ilə Atlantik okeanı ilə, Berinq boğazı vasitəsi ilə Şimal Buzlu okeanı ilə, Malakka və Zond boğazları vasitəsilə Hind okeanı ilə əlaqəlidir. Okeanın qərbi — Avrasiya sahilləri, dünyanın Ən girintili-çıxıntılı sahələrindəndir.
Davamı →