Hansı həkimlər hansı xəstəlikləri müalicə edir?

Bir çox hallarda orqanizminin fəaliyyətində müxtəlif pozulmalarla üzləşən insan hansı həkimə müraciət edəcəyini bilmir.
Bu səbəbdən insan həkimləri «gəzməyə» başlayır ki, nəticədə qiymətli vaxt itkisi baş verir. Nəhayət lazım olan mütəxəssisə düşdükdə məlum olur ki, xəstəlik artıq ağırlaşıb.

Ali tibbi təhsili olmayan insan xəstəliyin simptomlarını ayırd edə bilməz və, təbii ki, xəstəliyin dəqiq (hətta təxmini) diaqnozunu qoya bilməz. Bir çox xəstəliklərin simptomları bir birinə bənzəyir, bəzən hər hansı bir xəstəlik özünün ilk baxışdan bu xəstəliyə uzaq olan simptomlarla büruzə verir. Məsələn, insanda öskürək ürəkdə olan problemlərlə bağlı ola bilər, bəzi göz xəstəlikləri baş ağrıları ilə müşayiət olunur, nevroz zamanı insanda müxtəlif orqan və sistemlərinin xəstəliklərinə bənzər simptomlar meydana çıxa bilər və s.

Bir çox hallarda səhhətlə bağlı hər hansı narahatçılıq hiss etdikdə ilk növbədə terapevtə müraciət etmək lazımdır. Lazım olan müayinə və analizlərdən sonra terapevt xəstəni digər mütəxəssislərin müayinələrinə göndərə bilər. Bir çox ölkələrdə ailə həkimləri var. Belə həkimlər ailələrə tibb nəzarət edirlər. Bu həkimlərə bütün ailə üzvləri səhhətlərində istənilən pozulma olduqda müraciət edir.
Ardı →

Uşaqlarda yaxınıgörmə (miopiya)

Yaxınıgörmə patologiyası olan insanlar yaxın məsafədə olan əşyaları yaxşı gördükləri halda, uzaq məsafədə olan əşyaları pis görürlər.

İnsanlar arasında bu xəstəliyə çox rast gəlinir. Statistik məlumatlara əsasən yer üzərində yaşayan hər üç nəfərdən biri bu xəstəlikdən əziyyət çəkir.

Uşaqlarda yaxınıgörmə anadangəlmə və qazanılma (orqanizmin inkişafı dövründə meydana çıxır) ola bilər. Anadangəlmə yaxınıgörməyə uşağın 1-3 yaşlarında diaqnoz qoymaq mümkün olur. İlkin olaraq onun dərəcəsi yüksək olsa da, get-gedə agırlaşma ehtimalı az-az hallarda baş verir.

Adi qazanılmış yaxınıgörmə (onu bəzən “məktəb” xəstəliyi də adlandırırlar) 7-15 yaşlarında inkişaf etməyə başlayır. “Məktəb” yaxınıgörməsi də az-az hallarda get-gedə agırlaşma verə bilir. Məktəb miopiyası zamanı gözün anatomik quruluşunda ya heç bir pozğunluq olmur, ya da cüzi dərəcədə olur.


Ardı →

Talasemiya xəstəliyi

Bu xəstəlik haqqında çoxunun məlumatı yoxdu və ya azdı.Cəmiyyətdə bu cür xəstələrə tamamilə səhv yanaşırlar.Əslində bu məqaləni yazmaqda məqsədim insanları yanlış fikirlərdən daşındırmaqdı.Mən bu xəstəlik haqqında ilk dəfə rəfiqəmdən eşitmişdim.O, bu xəstəlikdən əziyyət çəkir.Onun 27 yaşı var və valideynləri onun ailə qurmasına qarşı çıxırlar.Buna səbəb isə onu yoxlayan həkimin- Əgər ailə qurmasına icazə versəniz qız öləcək -deməsidir.Valideynləri isə savadsız olduqlarından həkim nə deyibsə onu da ediblər.Ona diaqnoz 7 yaşındaykən qoyulub,o vaxtdan bu yana heç bir yoxlamadan keçməyib.Daima həyatından şikayət edirdi və mən də bu xəstəliyi araşdırmaq qərarına gəldim.Məlumatları internetdə tapmaq çətin olmadı,lakin onların dəqiqliyini yoxlamaq lazım idi.Yoxladım və əldə etdiyim nəticə maraqlı idi.Əslində rəfiqəm talasemiyanın zəif dərəcəli xəstəsidir,ailə qurmaq da ona olar.Sadəcə hamiləlik dövründə tez-tez həkimlərin müayinəsindən keçməlidir,ehtiyyat üçün.Mən ona bu məlumatları çatdırdım,lakin valideynləri həkimdən başqasını yalan sayır.İndi isə bu qısa hekayəmdən sonra keçək xəstəliklə bağlı məlumatlara.

  "Talasemiya" sözü ümümilikdə Aralıq dənizi anemiyası mənasını verir. Aralıq dənizi bölgəsində yaranan və köçəri tayfalarla yayılaraq dünyanın bir çox ölkəsində rast gəlinən irsi qan xəstəliyidir.
Ardı →

Öpüş xəstəliyi

Körpənizi öpdüyünüz yerə diqqət yetirin!
Yeni doğan körpələri ağız və ağız ətrafından öpmək yoluxucu xəstəliklərə yoluxmağa səbəb ola bilər. Xalq arasında”'öpüş xəstəliyi” olaraq bilinən Ebstein Barr Virusu (EBV) tərəfindən yaradılan infeksiya bu şəkildə yoluxur. Öpüş xəstəliyi hərarət, linfa damarları, dalağ və qaraciyər böyüməsi kimi narahatlıqlara səbəb ola bilər.

Antaliya Manavgat Dövlət Xəstəxanasının baş həkimi və Uşaq Xəstəlikləri Mütəxəssisi Dr. Məmməd Quru, öpüş xəstəliyinin uşaqlara keçməməsi üçün uşağı öpməyi qadağan edir.  Quru, xəstəliyin yolxucu olmasının ən əsas səbəbi tüpürcək olduğunu söyləyib. Quru, sözlərini belə davam etdirib:

"Ətrafımızda dəfələrlə bu sözü eşitmisiniz; “Öpməkdən doya bilmədim, çox şirindir. Adamın yeməyi gəlir!" 
Halbuki uşaqları, sevgidən də olsa, öpüşlərə boğmaq heç də doğru deyil, hələ kənar adamların, yəni tanımadığımız kəslərin uşağımızı öpməsinə icazə vermək böyük bir səhvdir. “Tanımadığım biri uşağımı niyə öpsün?” deyə bilərsiniz, amma içimizdəki uşaq sevgisi, bizə hər şeyi etdirir. Gözəl bir körpə gördükdə, küçədə ya da hər hansı bir məkanda yanına gedib, maç deyə yanağına bir öpüş qondururuq. Bu davranışla tüpürcəkdə daşınan və son illərdə körpələri və kiçik uşaqları da təhdid edən “Öpüş Xəstəliyinə” yoluxdururuq."
Quru, xəstəliyin hərarət, linfa damarları, dalaqda və qaraciyər böyüməsinə səbəb ola biləcəyini qeyd edib. Körpə və uşaqlara öpüş xəstəliyi yaxın təmas ya da dodaqdan öpmə ilə yoluxur. Quru, infeksiya edən virusun tüpürcəklə keçdiyini qeyd edib.

Həkimlər həmçinin onu da qeyd edib ki,  «Bu uşaq dünya şipşirindir deyərək ağız və ağız ətrafından öpməyək. Ana və atalar yaxınlığı nə olursa-olsun, uşaqlarını yad insanların öpüşündən qorumalı və xəbərdar etməlidir. Bu xəstəlik birdən və ya yavaş-yavaş  istilik, baş ağrısı, titrəmə və iştahsızlıqla başlayıb, linfa damarlarında şişmə, şiddətli boğaz ağrısı ilə davam edə bilər. Virus, körpələrdə qızdırmanı 39-40 dərəcə qədər yüksəldə bilər.»

Müəllif: Tahirə 


Davamı →

Botulizm xəstəliyi

Ev şəraitində hazırlanan və çox sevilən müxtəlif turşular, mürəbbələr və kompotlar bəzən ağır zəhərlənmələrə səbəb olurlar. Bəzən isə bu məhsulların qəbul edilməsi insanın həyatına son qoya bilər. 
Bu xüsusən botulizm xəstəliyinə aiddir. 
Botulizmi törədən bakteriya Clostridium botulinumadlandırılır. Bu bakteriyalar insan orqanizmi üçün təhlükəli deyil. Lakin bakteriyalar   tərəfindən «hazırlanan» toksin — botulotoksin — dünyada ən güclü bioloji zəhərlərdən sayılır.

Clostridium botulinum bakteriysı torpaqda yaşayır. Oradan bu bakteriyalar tərəvəzlərə, meyvələrə, suya düşür. Əgər ev şəraitində hazırlanan turşular, tərəvəz salatları, kompotlar, mürəbbələr və s. üçün hazırlanan meyvə və tərəvəzlər kifayyət qədər yaxşı təmizlənmir və yuyulmur, düzgün sterilizasiya olunmur və daha sonra isə uyğun olmayan şəraitdə saxlanılırsa, bu zaman insan botulizm xəstəliyinə tutula bilər.


Ardı →

Haymorit və fəsadları

Haymor cibləri — əng sümüyünün boşluqlarıdır. Həmin ciblər göz yuvası, burun və ağız boşluqları arasında yerləşir və burun boşluğu ilə sağ və sol keçəcəklər vasitəsilə birləşir.

Haymor ciblərinin daxili sümük divarları selikli qişa ilə örtülmüşdür. Burada əmələ gələn selik keçəcəklər vasitəsilə burun boşluğuna ifraz olunur. Həmin seliklə birlikdə haymor cibindən mikroorganizmlər, toz və s. xaric edilir.

Haymor cibinə burundan və ya qan vasitəsilə daxil olan patogen (xəstəlik törədən) mikrobların təsirindən selikli qişa iltihablaşsa, burun boşluğuna açılan keçəcək daralır və selik haymor cibində yığılır. Bu proseslərin nəticəsində buraya oksigenin daxil olması da çətinləşir. Beləliklə, patogen mikrobların inkişafı üçün münbit şərait yaranır. Haymor cibində toplanan selik qatı irinə çevrilir, daxildə təzyiq artır və bu nahiyədə ağrılar meydana gəlir. Xəstəliyin törədicilərinin ifraz etdiyi toksinlərin qana işləməsi organizmin ümumi intoksikasiyası simptomlarını əmələ gətirir – baş ağrısı, iştahasızlıq, halsızlıq.

Haymor cibində  toplanan irin tədricən onu tam doldurub, hətta ətraf toxumalara da sirayət edə bilər. Bu isə haymoritin müxtəlif ağır fəsadlaşmalarına səbəb olur.


Ardı →

Uşaqlarda həzm sisteminin allergik zədələnmələri

Kiçik uşaqlarda allergenlərin əsas “qapısı” bağırsaqlar hesab edilir. Daimi olaraq uşaq orqanizminə daxil olan qida allergenləri burada toplanaraq nəticədə kəskin reaksiya olan allergiyaya səbəb olurlar.

Uşaq həyatının ilk aylarında qida allergeninin qəbul edilməsi çoxsaylı güclü qusmalara və eyni bir zamanda ishala səbəb ola bilər. Bu daha çox kəskin qida zəhərlənməsi və ya bağırsaq infeksiyasının əlamətlərini xatırladır. Bu halda uşağı mütləq həkimə göstərmək tələb olunur. Həkim gələnə qədər allergenlərin qana sorulmasının qarşısını almaq üçün onları bağırsaqdan xaric etmək məqsədi ilə, uşağa təmizləyici imalə etmək, həmçinin onun mədəsini yumaq lazımdır (1 yaşına qədər olan uşaqların mədəsini ev şəraitində yumaq olmaz!). Qida allergiyası zamanı çoxsaylı qusmalar və ishal olduğu üçün uşaq orqanizminin susuzlaşması təhlükəsi də əmələ gəlir.


Ardı →

Suçiçəyi

Su çiçəyi xəstəliyini herpetik viruslardan biri törədir. 
Xəstəliyin baş verməsi ehtimalı çox yüksəkdir. Praktik olaraq bütün insanlar uşaqlıqda bu infeksiyaya yoluxurlar. Xəstəlikdən sonra yaranan immunitet çox yüksək olur və təkrar xəstələnmə halı olmur.

Xəstəliyin əvvəlində uşağın hərarəti qalxır, onun ümumi halı, iştahası və yuxusu pozulur. Sonra səpgi əmələ gəlir. Səpgi ilk əvvəl xırda qırmızı ləkə şəklində olur. Bir neçə saatdan sonra ləkə qabarcığa çevrilir. Qabarcıqlar 1-2 gündən sonra açılır və onların yerində qartmaq əmələ gəlir. Suçiçəyi qabarcıqları nəinki dərinin müxtəlif yerlərində, başın tüklü hissəsində, cinsi orqanlarda, həmçinin ağız və daxili orqanların selikli qişasında da əmələ gəlirlər.


Ardı →

Allergiya

Bəzən qəbul etdiyimiz qidalar bədənimizdə qızartılara, dildə-dodaqda şişkinliyə, nəfəsalmada çətinliyə səbəb olur.Lakin bu təsirlərə əksər hallarda əhəmiyyət vermirik, laqeyd yanaşırıq. Allergiyaya qarşı həssas olanların mütləq bu çatışmazlıqla bağlı testlərdən keçməsi vacibdir. Maltepe Tibb Mərkəzi Dermatoloji Mütəxəssisi Dr. Leyla Ərdən vaxt keçdikcə fikir vermədiyimiz allergiyanın sonradan gücləndiyini qeyd edir.
İstanbulun Cerrahpaşa Tibb Fakültəsinin müəllimi, astma və allergiya mütəxəssisi Prof. Dr. Əhməd Rasim Küçükusta xüsusilə 3 yaş altındakı uşaqlarda süddən allergiya verdiyini vurğulayır. Südə qarşı allergiyası olan uşaqlarda qusma və köp halları müşahidə edildikdə süd verilməsi dayandırılmalıdır. Belə uşaqların yalnız 80 faizində 3 yaşdan sonra süd allergiyası aradan qalxır. Lakin bəzi uşaqlarda bu hal həmişəlik qalır. Qida allergiyası hər yaşda meydana gələ bilər. Əsasən allergiyaya səbəb olan qidalar balıq, qabıqlı dəniz məhsulları, süd, soya, yumurta, çiyələk və s.-dir. Qidanın görüntüsü, qoxusu, dadı belə bəzən allergiyaya səbəb ola bilir.

Qida allergiyasının əlamətləri nədir?
Nizamsız ürək döyüntüləri, təzyiqin ani olaraq qalxıb-düşməsi, dəridə qızartılar, şişkinliklər və s. Bu hal uzun sürərsə və müalicə olunmazsa, ölümə də nəticələnə bilər.


Ardı →

Xəstəliklər | Qrip

QripHavaların dəyişkən keçməsi ilə əlaqədar daha çox yoluxduğumuz və “keçib gedər” deyə müalicəsindən imtina etdiyimiz qrip sonradan əksər xəstəliklərin “səbəbkarına” çevrilir. Son vaxtlar isə uzunmüddətli öskürəklə müşayiət olunan qriplər daha çox yayılıb. Qripi əlamətlərinə görə bənzər xəstəliklərdən ayırd etdikdən sonra müalicəsinə başlamaq lazımdır. Özünü tədricən göstərən halsızlıq, asqırıq, burun tutulması, boğaz ağrısı, bəlğəmli, ya da fasiləli öskürək soyuqdəymənin əlamətləridir və tez keçib gedir. Qripin əlamətləri isə birdən ortaya çıxır və 3-6 saat ərzində üşümə, halsızlıq, yorğunluq və hərarətin yüksəlməsi ilə müşayiət olunur.

Qrip virusuna yoluxan adam 3 gün ərzində xəstələnir və öskürərkən havaya milyonlarla virus yayılır. Sağlam orqanizmə hava vasitəsilə virus daxil olur və əgər bədənin immuniteti azdırsa, 1-4 gün ərzində xəstə olur. İctimai yerlərdə qripə yoluxma halları daha çox baş verir. Çünki virus xarici mühitdə 2-8 saat qala bilir.


Ardı →