Yapon möcüzəsi?

Yaponiya heç də yad planetdən gələnlərin əli ilə yaradılmayıb və yaponların uğurlarında sirli-sehrli səbəblər yoxdur. Yaponiyanın inkişafının təməlində rasional izah edilə bilən səbəblər yatır.
 
Yaponiya haqqında düşüncələrimiz
Etiraf edim ki, mən uzun müddət yaponları dünya sakini saymamışam. Onların müdhiş uğurlarının arxasında sirli-sehirli səbəblər axtardığım çox olub. Maraqlısı budur ki, sonradan ətrafımda bir çox insanların da mənimlə eyni hissləri və düşüncələri bölüşdüyünü gördüm, amma önəmli məqam budur ki, içi mən qarışıq, bu insanların heç biri Yaponiyanın bu möcüzələrinin arxasındakı rasional, məntiqi əsasları tapmaq üçün əziyyət çəkib heç bir araşdırma etməmiş və heç bir şey oxumamışdı.  Savadsız insanlar kimi, asan yola əl ataraq işi möcüzəyə bağlayırdıq.

Davamı →

Hayku poeziyasının yaranması

Üç misralıq yapon şeiri ilkin olaraq hokku, sonra haykay və XIX əsrin sonlarından hayku adlanmışdır. Bu janr yaradıcı xarakter daşıyır və bütün mövcud qaydalardan istisnadır. On yeddi hecalı üç misralıq haykular klassik yapon beşmisralıq şeirlərdən – tanka və ya vakadan, yaxud da daha bir janr – renqadan törəmişdir.
Vaka (hərfi mənası – «yapon nəğməsi») – özündə başlıca olaraq beşmisralıq şeir – tankanı (hərfi mənası — «qısa nəğmə») və bir neçə başqa formaları (altı misralıq sedoka və «uzun nəğmə» naqauta) birləşdirən bir anlayışdır. Lakin bir çox hallarda tankanın sinonimi kimi çox dar bir anlamda da istifadə olunur. Vaka poeziyası çox qədim zamanlarda yaranmış və birinci yapon poetik antologiyası — «Saysız yarpaqlar toplusu»nda (Manyosyu, VII əsr) geniş şəkildə öz əksini tapmışdır.

Davamı →

Yaponların qida mədəniyyəti

Uzunömürlülüyə görə, yaponlar mütləq rekordçulardır. Onlar həm də haqlı olaraq dünyanın ən arıq xalqlarından biri sayılır. Ölkə əhalisinin orta hesabla 3%-i artıq çəkidən əziyyət çəkir. Bu məsələdə yaponların qida mədəniyyətinin rolu az olmayıb. Yaponiyada hökumət tərəfindən rəsmən tövsiyə edən qida sistemi mövcuddur. Bu sistemi 2000-ci ildə bir neçə nazirlik hazırlayıb və o «Fırfıra» (populyar uşaq oyuncağının şərəfinə) kimi tanınır.

Bu yazıda sizi yaponların qidalanma sistemi ilə tanış edəcəyik:

«Fırfıra» qidalanma sisteminin əsas xüsusiyyəti odur ki, tərkibində aşağı miqdarda yağ olan karbohidratlar üstünlük təşkil edir. Həmçinin böyük miqdarda şəkər, duz, şirniyyat və içki məhsullarının istehlakını azaltmaq tövsiyə olunur.
Davamı →

Sintoizm

“Tanrıların yolu” mənasını verən Sinto Yaponiyanın qədimi dinlərindəndir. Bu dinin təlimlərinə əsasən Günəş İlahəsi Amaterasu əcdadlardan qalan torpaqların qoruyucusudur və imperator ailəsinin bu Tanrının nəslindən olduğu və onun təcəssümü olduğu bildirilir.
Davamı →

Atom bombasından sonrakı Yaponiya

1. Yapon dilində “Xibakusiya” sözü var. Bu söz tərcümədə “partlayışın təsirinə davam gətirənlər” mənasını verir. Onlar Xirosima və Naqasakidə atom bombasından sağ qurtulanları belə adlandırırlar.

2.
Naqasakidə bombanın düşdüyü yerin yaxınlığındakı 6 qinkqo ağacı ciddi zədə aldı, amma möcüzə nəticəsində məhv olmadılar. Tezliklə yanmış budaqlarda yeni tumurcuqlar yarandı. O zamandan bəri Yaponiyada qinqko ağacı ümid rəmzi sayılır.

3. Çox adam Yaponiyanın məşhur monstrı Qodzillanın Xirosima və Naqasakidəki partlayışı rəmzləşdirdiyini bilmir.
Davamı →

Yaponların tərbiyə metodları

Yaponiya qəribə ölkədir. Bütün dünya yaponların öz xalqı və təbiətlə harmoniyada yaşamaq arzusuna vurulur, onların inadına və səbrinə həsəd aparır. Bu, onların yeganə xarakterik xüsusiyyətləri deyil. Yaponların tərbiyə metodları da çox fərqlənir.

Gündoğan ölkədə ilk olaraq nəsillər arasında qeyri-adi qarşılıqlı anlaşma nəzərə çarpır. Uşaqlar elə bil, ümumiyyətlə, naz və şıltaqlıq etmirlər. Belə yekdilliyin səbəblərindən biri — uzaq keçmişdən gələn uşaqla birgə qalmaq ənənəsidir.
Davamı →

Sumo güləşi

Sumo güləşi Yaponiyada qədim tarixi adətə və ənənəyə dayanan bir güləş növüdür. "Sumo" sözü "zərər verməyəcək şəkildə qarşılıqlı vuruşma" mənasını verir. Japon dilində Sumo "sumafu" sözündən gəlir və bu, "özünü müdafiə" mənasını verir.

Yapon tarixinin ən önəmli mədəniyyətlərindən biri olan Sumo güləşi yalnız Yaponiyada deyil, dünyanın dörd bir tərəfində insanların təqib etdiyi olduqca məşhur bir güləş növüdür. Yaponiyada çox qədim zamanlardan bəri oynanan sumo güləşi adət və ənənənin ön planda tutulduğu bir mərasimdir. Yapon xalqının dərin hörmət duyduğu sumo güləşçiləri Yaponiyada olduqca əhəmiyyətli bir ictimai mövqeyə malikdir. Güləşin bir növü olan sumo yaponların milli idman növüdür. Sumo güləşçilerinin bellərində olan rəngli qurşaqlar (kəmər tipli) və güləşçilərin "oicho" deyilən fərqli saç düzümü Yaponiyanın qədim tarixə aid olduğunu xatırladır.
Davamı →

Siqaret istifadəçilərinə qapalı yerlərdə sərbəstlik verən Yapon həlli

Müasir dövrdə qapalı yerlərdə siqaret çəkmə qadağası siqaret bağımlılarının başlıca problemlərindən biridir. Yeməkdən və ya da çay, qəhvə istehlak etdikdən sonra bağlı sahədə siqaret istifadəçilərinin necə gərginliyə girdikləri gözlərdən qaçmamaqdadır. Bu məhdudiyyətlər, xüsusilə bəzi şəhərlərinin prospekt və küçələrində belə siqaret çəkilməsi qadağan olan Yaponiyada siqaret çəkən vətəndaşlar üçün böyük çətinlik yaradır.

Yaponiyada paytaxt Tokiyoya bağlı Setagaya bölgəsində şirin bir restoran bu problemi administratoru Asuka Yamashita sayəsində sadə bir üsulla həll etib. Setagaya bölgəsindəki Niouseva adlı restoranda müştərilər siqaret çəkmək istədiyində «vase of smoking» adını verdikləri xidmət dövrəyə girir. Bu sistem ventilyasiya borusu vasitəsilə tüstünün çıxışını təmin edən geniş ağızlı bir fanustan ibarətdir, lakin siqaret alüdəçiləri tərəfindən çox rəğbət görür. Belə ki, havalandırma çıxışında işləyən əmici gücü yüksək havalandırma mühərrikləri sayəsində istifaçilər ətraf mühitə duman, yada qoxu yaymadan rahat bir şəkildə siqaretlərini çəkə bilirlər.


Ardı →

Dünyanın ən güclü 10 ordusu

Global Firepower Index’in 2014-сü ilin ən güclü ordularının sihayısını elan etdi. Global Firepower Index təxminən 50 göstəriciyə görə orduların gücünü hesablayıb sıralayır. Bu göstəricilərə ehtiyatda olan hərbi qulluqçuların sayı, tank, döyüş təyyarəsi, nüvə başlığı, təyyarə daşıyan gəmi, sualtı gəmi sayı və müdafiə xərcləri daxildir. Ancaq bu kateqoriyalar hər ölkə üçün fərqli ağırlıqda hesablanır. Məsələn, dənizə çıxışı olmayan ölkələrin gəmi sayı ordu gücü hesablanan zaman az ağırlıqda götürülür.

10- Yaponiya

Hərbi qulluqçuların sayı: 53,608,446
Tank sayı: 767
Döyüş təyyarəsi sayı: 1,595
Nüvə başlığı sayı: 0
Təyyarə daşıyan gəmi sayı: 1
Sualtı gəmi sayı: 16
Müdafiə xərcləri (dollar): 49,100,000,000


Ardı →