Kayzen

İstənilən insan bu sindromu özündə aşkar edə bilər. Bunun üçün aşağıdakı əlamətlərin ən azı dördünün olması kifayətdir:
1. Qeyri-stabil emosionallıq səbəbsiz əsəbilikdə və kobudluqlarda ifadə olunursa.

2. Tez hiss edilən baş ağrıları və ya baş gicələnmələri;

3. Yuxunun pozulması və ya tez-tez qəfil oyanmalar;

4. Gözlərdə ikili görmə və ya gidişmə halları;

5. Ürək döyüntürinin artması, taxikardiya halları;

6. Əllərdə barmaqların keyiməsi və ya donması halları.

İkinci dərəcəli əlamətlər isə:
1. boyun əzələlərinin sərtləşməsi,

2. kürək nahiyədə ağrılar,
Ardı →

Qərb psixoloqları bir çox allergik xəstəliklərin səbəbini psixoloji pozuntularda axtarırlar. Allergiyanın müalicəsi üçün ayrılan xərclər öz bəhrəsini vermir. Hələ ki, tam olaraq bu xəstəliyin səbəbini və sağalmasını təmin edən mütəxəssis yoxdur.Hal-hazırda “Bu nədir, niyə mövcuddur?”sualı da cavabsız qalın.Avstrayalı psixiatrlar, psixoanalizin 100 illik ənənələrinə əsaslanaraq iddia edirlər ki, “allergiya” sadəcə nəticədir. Səbəbi isə ucun 300 allergiyalı xəstə üzərində eksperimetn aparılır.

Nəticədə, müəyyən olundu ki, ən çox allergiyadan əziyyət çəkən insanlar konservabtdırlar və həyatdakı istənilən yeniliyə və dəyişikliyə qarşı qorxu hissi ilə yanaşırlar.Bu tip insanlar böyük ailələrdə, yüksək himayə və diqqət altında böyüyüblər.Onların tərbiyəsi ilə daha çox narahat təbiətli ana və nənələri məşğul olub.İstənilən dəyişikliklər və yeniliklər bu ailədə böyük səsküylü hadisə kimi qəbul edilib.Hətta bu yeniliklər xoş olsa belə böyüklər bunu çox müzakirə edirlər.Nəticədə,uşaqda istənilən yeniliyə,bilinməzliyə qarşı neqativ həssaslıq formalaşıb. Tədricən bu vərdiş halına gəlib. Yazın gəlməsi, çiçəklər, yeni yataq dəsti, tanış olmayan ətir və s bu kimi yeniliklərə allergik reaksiya somatik, bədəni müqavimət yaradırş

Eyni zamanda qeyd olunur ki, allergik insanlar karyerada pillələlərində daha çox çətinliklərə qarşılaşır, uyğunsuzluğa düçar olurlar.

Həmçinin bəlli olmuşdur ki, qıdaya allergiyası olan insanlar yaxınlıqdan, bağlanmaqdan daha çox qorxurlar, baxmayaraq bunu çox istəyirlər.

Toza və suvağa alergiyası olanlarda itə kloustrofobiya elementləri (qapalı yerdən qorxmaq) müşahidə olunur. Sual doğrulur: niyə?
Ardı →

Ailədə nə baş verirsə versin,əksər hallarda uşaqların həqiqəti bilmək hüququ var. Baş verənləri olduğu kimi qəbul etmək böyüklərin özü üçün çətin olduğu bir anda bunu gərəkdiyi şəkildə uşaqlara necə söyləmək olar…

“İnana bilmədiyiniz, qəbul etmədiyiniz hadisə və hallara uşağin reaksiyasi necə olacaq?“, ”Bunda bizi necə günahlandiracaq?” kimi suallara cavab axtarmaq mövcüd vəziyyətə elə dözülməzdir ki.

Ardı →

İntihar baş verəndə intihar edənin ailəsi və ətrafı şok keçirir və həmişə “ heç ağlıma gəlməzdi, o qədər xoşbəxt görünürdü ki,..” kimi sözlər deyirlər. Ümumiyyətlə hər hansı bir adamın intihar edəcəyini hiss etmək, bilmək çox çətindir, amma onun davranışlarındakı dəyişiklikləri yaxından müşahidə etsək və intihar göstəricilərini bilsək o zaman bunu bilərik; intihar edəni daim izləmək, ən kiçik bir dəyişiklikdə intihar edə biləcəyini fikirləşərək psixoloqla, psixoterapevtlə görüşmək əsas şərtdir.

İntiharın aşağıdakı göstəriciləri qeyd olunub. Unutmayaq ki, insanlar fərqli olduğundan tək bir “intihar tipi adam” yoxdur.

1. Özünə qapanma — Həmin adam heç kimlə münasibət qurmaq istəmir və tək qalmaq üçün əlindən gələni edir. Tamamilə daxilə, içə qapanır. İşdə problemlər, işə gəlmək istəməməsi, məktəbdə aşağı qiymət alması şagirdin məktəbdən qaçma istəyini artırır. Ümumiyyətlə belə adam özünün zövq aldığı işlərlə belə məşğul olmaq istəmir. Bu da həmin adamın ruh halında pozuntunun olmasına işarədir.

2. Bədbinlik — Hamı aradabir özünü yaxşı və pis, xoşbəxt və bədbəxt hiss edə bilər. Amma bir gün həddən artıq xoşbəxt görünür, sabahı gün dərin bir bədbinlik hissi yaşayırsa və ruh vəziyyəti bu qədər tez bir zamanda dəyişirsə bu siqnal işarəsidir. Çox bədbin və neqativ bir davranışdan sonra coşğulu, enejili və pozitiv olması intihar göstəricisi ola bilər. Ola bilər ki, həmin adam intihar etməyə qərar verib və öz durumunu belə həll etdiyi üçün çox sevinir.

3. Həyatdakı travma keçidləri — Qocalmış bir adamda həyat yoldaşından ayrılmaq və ya bir yaxınının ölümü intihar etməsi üçün səbəb yarada bilər. İşini itirmə və ya maliyyə problemlərini həll edə bilməyəcəm düşüncəsi də intihara yönəldici bir vəziyyət ola bilər.
Ardı →

Yəqin ki, çoxlarınız bu sualı düşünməyin gərəksiz olduğunu fikirləşərək təbii ki, Allahım, valideynlərim, qohumlarım, dost və ya rəfiqələrim, sevgilim və.s deyə cavab verəcəksiniz. Gəlin daha dərindən düşünək. Biz onları yoxsa özümüzü daha çox istəyirik?

Hekayə: Bir kişi ölüm ayağında olur. Onun ailəsi, uşaqları, bütün qohum-qardaşları, dost-tanışları başına yığışıb ağlayırlar. Kişinin arvadı: Ay kişi, sənsiz biz necə yaşayacağıq, bizə kim baxacaq deyə ağlayır. Uşaqları: ata sən bizi qoyub, hara gedirsən deyib atasının boynunu qucaqlayırlar. Sonra sıra ilə qohum-qardaşları kişiyə yaxınlaşıb sən bizə çox kömək edirdin, indi sənsiz çətin olacaq deyirlər. Ən sonda kişinin dostu gəlir sən çox yaxşı insansan, dürüstsən, mərdsən, bu qədər tez getməyə layiq deyilsən deyir. Kişi son sözlərini belə tamamlayır: Hamınız sağ olun. Amma hamınız mən sizə lazım olduğum üçün getməyimi istəmirsiniz. Təkcə dostum mənim tez getməyə layiq olmadığımı dedi.

Əziz oxucular əslində doğrudanda biz ətrafımızdakıları bizə lazım olduğu üçün, bizi sevdikləri üçün yəni, özümüzə görə sevirik. Heç kəs özündən artıq heç kimi istəmir. Çox vaxt valideynlərimizdən bu sözləri eşidirik. Mən sizin üçün yaşayıram, sizsiz mən yaşaya bilmərəm. Fikir versək valideyn də özünün xoşbəxt yaşaması üçün bunu istəyir. Övladlarının xoşbəxt olması valideynin xoşbəxt olmasıdır deməkdənsə valideynin xoşbəxt olması üçün övladın xoşbəxtliyi bu vacibdir, gərəkdir. Çünki sizə bütün ömrünü sərf edib, indi də haqlı olaraq qarşılığını gözləyir. Bir növ valideynlər əkin sahəsində işləyən kəndliyə, övladları isə əkin sahəsində götürülən məhsula bənzəyir. Kəndli gecə-gündüz sahədə işləyir, günün qızmar istisində, yağışında, qarında əziyyət çəkir ki, vaxtı gələndə yaxşı məhsul əldə eləsin. Biz övladlar da valideynlərimizin məhsuluyuq.
Ardı →

İnsanı sosiallaşdıran başlıca amil ünsiyyətdir. İlk baxışdan sadə görünən bu qavram əslində incəliklərlə dolu çox çətin bir bacarıqdır. Ünsiyyət təlabatı bütün canlılarda – heyvan, bitki və insanlarda mövcuddur. Amma bizi digər canlılardan fəqləndirən ən mühüm xüsusiyyət ünsiyyəti şüurumuzla mükəmməl şəkildə ifadə etməyimizdir.

Sual olunur; Ümumiyyətlə ünsiyyət deyəndə nə başa düşürük? Gəlin bu məsələyə birlikdə aydınlıq gətirək. İnsan bir fikri başqasına çatdırmaq, hər hansı bir fikrə münasibət bildirmək və ya münasibəti öyrənmək üçün ünsiyyətə girir. Dolayısı ilə özünü ifadə etməyə, aktuallaşdırmağa çalışır. Bu səbəbdən də ünsiyyət bizim cəmiyyətdə mövqemizi təyin edən ən mühüm faktordur. İnsan ifadə edilə bildiyi qədər insandır. Çünki bu keyffiyəti ilə o, gözəl valideyn və dost, yaxşı işçi və ya heç kim tərəfindən sevilməyən bir şəxs ola bilər.

Psixologiyada ünsiyyət hər zaman aktual olan bir problem olmuşdur. Bütün psixoloji məktəblər zaman-zaman problemə diqqət ayırmışlar. Bu məktəblərdən biri də keçən əsrin 70-ci illərində yaranmış NLP (Neyro Linqvistik Proqramlama)-dir. Bu istiqamətin nümayəndələri ünsiyyət prosesini geniş şəkildə izah edirdilər. Onlar ünsiyyəti sözlü (nitq) və sözsüz (bədən dili – jest və mimikalar) deyə 2 növə ayırırdılar.
Ardı →

Altı əlsıxma nəzəriyyəsi – dünyada istənilən iki şəxsin öz ətrafındakı təqribi 5 insan vasitəsilə tanış olduğu barədə nəzəriyyədir.

Nəzəriyyə 1969-cu ildə amerikan psixoloqlar Stenli Milqrem və Ceffri Travers tərəfindən irəli sürülmüşdür. Onlar tərəfindən təklif edilən hipotez ondan ibarətdir ki, istənilən insan öz tanışı vasitəsilə planetin hər hansı bir yerindəki bir insanla tanışdır. Ümumilikdə bu tanış əhatəsi 5 insandan ibarət olur.

Milqremin araşdırması iki amerikan şəhərini əhatə edirdi. Bir şəhərin sakininə digər bir şəhərdə yaşayan müəyyən bir insanlara çatdırmaq üçün 300 zərf verilir. Bu şəxs zərfləri digər şəhərdəki insanlara öz tanışları və qohumları vasitəsilə çatdırmalı idi. Bostona 60 zərf gəlib çatır. Milqrem hesablamalar apararkən müəyyən edir ki, orta hesabla hər bir zərf 5 insandan keçərək öz sahibinə çatmışdır. Və beləliklə də, “altı əlsıxma nəzəriyyəsi” yaranmışdır.
Ardı →

Mütəxəssislərin sözlərinə görə, uşaqlar öz qabiliyyətlərini rəsm və xətlərlə ifadə edirlər. Uşaqların psixologiyasını daha yaxşı bilmək və daxili dünyasını anlamaq üçün rəsmlərə diqqət yetirmək kifayətdir.

Uşaqların xarakterində olan problemləri xətlər də asanlıqla göstərə bilir. Bunun üçün sadacə onun hansı rəngləri və şəkilləri seçdiyini bilmək lazımdır. 

Balaca uşaqlarda danışıq qabiliyyəti formalaşmadığı üçün oxuma-yazma öyrənənə qədər duyğularını sözlə ifadə edə bilmirlər. Lakin çəkdikləri rəsmlər müəyyən problemləri və düşüncə tərzini anlamağa imkan verir. İstifadə etdiyi kağızın böyüklüyü, fiqurların kağıza yerləşdirilməsi, rəng seçimi, onun psixi vəziyyətini müəyyənləşdirir.

Çəkilən rəsmlər qısqanclıq, kədər, sevinc, xoşbəxtlik və digər hisslər arasında qarşıdurmanı göstərir. Ev, insan, ağac şəkilləri uşaqların psixologiyası izah edə bilən ən yaxşı üsullardır. Uşaqların istifadə etdiyi rənglər onların vəziyyətini, dünya görüşünü və qabiliyyətini ifadə edir. Məsələn: rəsmlərdə sarı rəng əsasən xoşbəxtliyi, qəhvəyi rəng həssas və romantik qəlbə malik olduğunu göstərir. Özünə güvəni olanlar, sözəbaxanlar, tez adaptasiya olanlar və özünü xoşbəxt hiss edənlər yaşıl rəngdən istifadə edir. Duyğularını idarə etməyi bacaranlar əsasən mavi rəngi seçim edir. Ailəsi tərəfindən sevilən uşaqlar sarı rəngə, ana və atanın dəstəyinə ehtiyac hiss edənlər isə bənövşəyi rəngə üstünlük verir.
Davamı →

Üzük qadınların ən sevdiyi, geyimi tamamlayan aksessuarlardan biridir. İdman, klassik və başqa tərzə uyğun olan üzüklər var. Üzüyü hansı barmağa taxdığınız isə xarakteriniz haqqında müəyyən məlumatlar verə bilir.

Baş barmağınıza taxırsınızsa — Müstəqil şəxsiyyətsiniz, azadlığınızı heç nəyə dəyişməzsiniz. Həyatınıza daxil olan insanların da bunu hörmətlə qarşılamasını istəyirsiniz. Sizə mane olmaq istəyən adamlardan heç nəyə baxmayaraq, uzaqlaşırsınız.

Üzüyü işarət barmağına taxırsınızsa – Güclü və avtoritar olub həm iş, həm də şəxsi həyatda şansınız bol olacaq. 

Üzüyü orta barmağa taxırsınızsa – Etibarlı insansınız. Dostlar arasında sirr saxlamağı bacaran insan kimi tanınırsınız. Flirt etməyi xoşlamırsız, daha sağlam və möhkəm münasibət qurursunuz. 

Üzüyü adsız barmağa taxırsınızsa – Səliqəli və məsuliyyətli insansınız. Dağınıqlığa və səliqsizliyə tab gətirə bilmədiyiniz üçün hərdən özünüzdən çıxa və aqressiv ola bilərsiniz.

Üzüyü şeçələ barmağınıza taxırsınızsa – Diqqət çəkməyi xoşlayırsınız, həm də çox çəkicisiniz. Üzüyü bu barmağa taxanda özünüzə inam və güvən artır. Olduğunuz hər məkanda diqqət mərkəzində olmağınızın əsas səbəbi özünüzə olan inamın gətirdiyi çəkicilikdir.
Davamı →

Hər keçən gün yeni və dəyişik bir xəstəlik ilə qarşılaşırıq. Bunlardan biri adı qədər maraqlı və nadir görülən cəsəd gedişi sindromu xəstəliyidir. İnsan bədənindən bir orqanın yox olduğunu, ya da kiçildiyini düşünər və buna özünü inandırır. Ruhunda da əksiklik olduğunu düşünən bu insanlar get-gedə öldüklərini düşünər və cəsəd kimi ortalıqda gəzməyə başlayarlar. Çox insan tərəfindən bilinməyən və eşidilən zaman insanı heyrətləndirən xəstəlik tamamilə insanın psixologiyası ilə əlaqəli olub depressiya, ya da şizofreniya kimi növlərin daha irəliləmiş forması olaraq bilinir. Xəstə üstündə böcək, ya da soxulcan gəzdiyini düşünər, hətta çürüdüyünü və cəsəd kimi iyləndiyinə inanar.

Mütəxəssislər tərəfindən Nevropsixiatrik pozğunluq olaraq bilinən bu xəstəliyin müalicəsi çətin və çox uzun müddət müşahidə altında tutulması lazım olan bir hadisədir. İnsanlar bu həyatdan qopduğunu, yəni öldüyünü düşünüb ətrafındakı insanları buna inandırmaq üçün səy sərf edərlər. Razı edə bilmədikləri təqdirdə intihara meyilli olarlar.

2008-ci ildə Filippində yaşayan 53 yaşında bir qadında bu xəstəliyə rast gəlinmişdir. 53 yaşındakı qadın ətrafdakılara öldüyünü və meyitxanaya getmək istədiyini davamlı olaraq söyləmiş və aparılan araşdırmalar nəticəsində bu sindroma tutulduğu ortaya çıxardılmışdır.
Ardı →