Sevil Qazıyeva

Atası Həmzət kişi müharibədən qayıdanda Sevilin 5 yaşı olub: 
Sevil Qazıyevanın gündəliyindən «Anam məni qonşuların ümidinə qoyub işə gedərmiş. Atam döyüşlərdə ayağının birini itirmişdi. Onunla oynamağı xoşlayırdım. Həmişə deyirdim ki, hamının iki ayağı olduğu halda, niyə səndə təkdi? Sonralar, ağlım kəsəndə bu sualın xəcalətini çəkmişəm».
Bu, müharibə acısıydı. Sevilgil də onu dadmışdı. Amma işıqlı gələcəyə həmişə inanmışdı. İnanmışdı ki, yolumuz kommunizmədi. Bu yol da zəhmətdən başlayır, ağır, gərgin zəhmətdən. Elə ona görə də Tursunoyu tez eşitdi. Yolu da Binədəki məktəbdən keçirdi, təhsil müddəti bir il çəkdi, bu bir ilin bir ayını istehsalat təcrübəsi keçməliydi. Maşınla pambıq yığımı ən çox Mil düzündə tətbiq olunduğundan qızların doqquzunu — içərilərində Sevil də olmaqla keçmiş Jdanov (Beyləqan) rayonunun 5 saylı sovxozuna göndərdilər. Bu sovxozun adı iki ildən sonra Moskvada açılan Azərbaycan kənd təsərrüfatı sərgisində qızıl hərflərlə yazılacaq (Bu sovxoz xeyli vaxt Sevil Qazıyevanın adını daşıyıb — M.N.)

Davamı →

Mixaylo - Əfsanələşmiş həqiqət

Yad ellərdə “Xilaskar Mixaylo”, yalquzaq yanaşmalarda “şeytan, iblis”, ortaq “sovetlər dili”ndə “Qeroy”, ana Vətənində “Əfsanəvi igid” – Mehdi Hüseynzadə, Öz kənd-kəsəyindəsə, sadəcə, “novxanılı balası”...

“Uzaq sahillərdə” filmindən tanıdığımız analoqsuz partizan, faşizm “növrağı” məntəqələrinin amansız qənimi, qərib ünvanlı başdaşısı üzərindəki yazıya, çoxsaylı sənədlərə, uzaq elli əcnəbilərin xatirələrinə görə, başqa xalqların da azadlığı uğrunda çarpışan altruist, “Kaş ki, mən bir sarı yarpaq olaydım, Sabahın yelləri alaydı məni, Aşaraq bu qarlı uca dağları, Vətən torpağına salaydı məni” kimi qəlb-qələmli və… məlum filmdəki “bədii Anjelika”nın realı olan Sloveniya gözəli Anjelinin altmış dörd il sonra (2008) belə ruhuna göz yaşları axıtdığı incəqəlbli bir Aşiq...

Deyirəm, bu ümumsovet qəhrəmanımızın o uzaq od-alovlar içində vaxt tapıb öz qələmilə Novxanı ünvanına yazdığı bayatıvari misralarını bəri başdan təqdim edim ki, yazı boyu toxunacağım “sunami”fason tarmarçılığı, onun sırf milli davamçısı olan Mübariz İbrahimovun igidliyini təftiş-təsnif edən psixoloq (?!) nərmin şahmarzadələrə çoçün gəlməsin:
Davamı →

İrena Sendlerin şücaəti

Bu məqalədə Varşava gettosundan 2500 uşağı xilas etmiş bir qadın haqqında danışacağıq. Bu qadını adını İrena Sendlerdir. 2007-ci ildə onun namizədliyi Sülh üzrə Nobel mükafatına təqdim edilməmişdən öncə demək olar ki, bir çoxları onun şücaətindən xəbərsiz idi. Çox təəssüf ki, o mükafata layiq görülmür.

İkinci Dünya Müharibəsi zamanı İrena Sendler səhiyyə idarəsinin Varşava bölməsinin əməkdaşı kimi Varşava gettosuna gedir və burada xəstə uşaqlara nəzarət edirdi. O öz səlahiyyətlərindən istifadə edərək 2500 uşağı gettodan çıxara bilmiş və beləliklə də, onların həyatını xilas etmişdir.

İkinci Dünya müharibəsi zamanı o həmçinin gizli təşkilat olan Yəhudilərə kömək şurasının (Zegota) üzvü idi. O gettoya daxil olmaq üçün özü və tərəfdaşı İrena Şultsz üçün Varşavanın edpidemiyaya nəzarət departamentindən rəsmi giriş ərizəsi almışdı. Onlar hər gün gettoya gəlir və uşaqları getto sərhədlərindən kənara çıxarmaq üçün lazım olacaq vacib əlaqələr yaradırlar. İrena Sendler rəfiqəsi ilə yanaşı gettoya uşaqlar üçün qida, dərman, pul və geyim gətirirdi.
Davamı →

Qəhrəmanlar ölmür "Natiq Qasımov"

  Qasımov Natiq Səlim oğlu 1971-ci ildə Gədəbəydə  doğulub. 1975-ci ildən  ailəlikcə Mingəçevirə köçüblər. Natiq burada səkkizillik məktəbi bitirdikdən sonra qaynaqçı ixtisası üzrə peşə məktəbində təhsil almışdı. Rusiyanın Krasnoyarsk vilayətində Daxili Qoşun hissələrində xidməti başa vurduqdan sonra 1991-ci ildə vətənə qayıtmışdır, elə həmin il də könüllü olaraq cəbhəyə getmişdir. Ağdamda Yaqub Rzayevin başçılığı altında «Qarabağ şahinləri» dəstəsində ermənilərə qarşı döyüşmüş, 1992-ci ilin əvvəllərində evlərinə qayıtmışdır. Dəhşətli Xocalı faciəsindən sarsılan Natiq yenidən «Qarabağ şahini»nə dönür.


Davamı →

Eroica | Lüdviq van Bethoven

BethovenBethovenin ömrünün son illəri idi. Qulaqları ağır eşitməyə başlamışdı. Hər kəsin Bethovenin bu halına yazığı gəlirdi. Karlıq onu cəmiyyətdən uzaqlaşdırmaqla kifayətlənmir, eyni zamanda yaradıcılığına da ağır zərbə vururdu.

Bəstələdiyi əsərləri eşitməmək Bethoveni dəli etmişdi. Hətta bir neçə dəfə həyatına qəsd etməyi belə düşündü. Amma hələ tez idi. Bəstələmək məcburiyyətində olduğu əsərləri var idi.

O talehi ilə mübarizə apararkən Avropa böyük bir müharibə ilə imtahan olunurdu.
Bethoven insanlığın qəhrəmanı, səltənətin düşməni olaraq gördüyü Napaleon Bonaparta heyran idi. Bəstələdiyi 3-cü Simfoniyanı ona həsr etməyə qərar verir. Tam əsəri Parisə göndərməyə hazırlaşarkən, Napaleonun «fədəkar qəhrəman»lıqdan çıxıb imperator taxtına oturduğunu eşidir və çox əsəbiləşir.


Ardı →

Həsənqulu Qasımov

 Həsənqulu Qasımov — Qarabağ müharibəsi iştirakçısı, şəhid.

Həsənqulu Qasımov 1969-cu il İyunun 9-da Qubadlı rayonunun  Qayalı kəndində anadan olmuşdu. 1984-cü ildə Qayalı səkkizillik, 1986-cı ildə Qubadlı Qəsəbə orta məktəbini bitirmişdir. 1987-ci ildə ordu sıralarına çağrılaraq 1989-cu ilə qədər Almaniya Demokratik Respublikasında xidmət etmişdir.


Ardı →

POLKOVNİKƏ HEÇ KƏS YAZMIR?

Rövşən Cavadov

Yazı Rövşən Cavadovun xatirsinə yazılıb.

Rövşən yoxluğundan sonra da adamı həyəcanlandırır, sarsıdır. Ölümündən sonra da elə bil onu qısqanırlar. Markesin «Dünyanın ən gözəl ölüsü» hekayəsini xatırlayıram. Balaca bir kəndin sakinlərinin dənizdən tapıb əzizlədikləri cüssəli, yaraşıqlı kişi meyiti onlara yüzlərlə canlıdan daha canlı görünürdü. Rövşən haqqında yazdığım müddətdə, elə indi də o, mənə yolda, küçədə gündəlik rastlaşdığım insanlardan daha diri, canlı görünür.


Ardı →

Mehdi Hüseynzadə (Mixaylo)

Azərbaycan xalqının tarixi qəhrəmanlıq səhifələrində əbədi yer tutan vətənpərvər insanlardan biri də Sovet İttifaqı Qəhrəmanı Mehdi Hüseynzadədir. M.Hüseynzadə 1918-ci il dekabrın 22-də Bakının Novxanı kəndində anadan olmuşdur. 1936-cı ildə Azərbaycan Rəssamlıq Məktəbini bitirmiş, Leninqrad (indiki Sankt-Peterburq) Xarici Dillər İnstitutunda və Bakıda — indiki Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetində təhsil almışdır.
1941-ci ildə orduya çağırılmış, 1942-ci ildə Tbilisidə piyada hərbi məktəbini qurtarmışdır. Həmin ilin iyulunda Stalinqrad ətrafında gedən döyüşlərdə iştirak etmiş, avqustda Kalaç şəhəri yaxınlığında ağır yaralanaraq əsir düşmüşdür. Ukrayna, Polşa, İtaliya və keçmiş Yuqoslaviyanın hərbi əsir düşərgələrində olmuşdur.
Davamı →

Mübarizim

Divan tutdun ,dağıtdın, düşmənin halayını,


Yerlə yeksan eylədin taxtını,alayını.


Yaxşı verdin dərsini,yaxşı aldı payını.


Vətənin cəsur oğlu,igid,ər Mübarizim,


Müzəffər Mübarizim!


Yaman aşmışdı həddin,qudurmuş,nankor oğlu


Ardı →

"Adamı igid kimi ölməyə də qoymurlar" | Azad Qaradərəli

Məni yandıran odu ki, Eltac heç zaman uşaqlığından çıxa bilmədi.
Yəni, mənim gözümdə həmişəlik uşaq kimi qaldı.
Düzdü, kişiləşmişdi, boy-buxunda lap mənə çatmışdı, bığı da əməlli-başlı onu kişiyə oxşadırdı.
Amma bu kişi görkəminin içində, bir uşaq qiyafəsi, uşaq şəkli ürkək-ürkək boylanırdı.
Elə bil yeniyetmə oğlana atasının paltarını geyindirmisən, qalıb pencəyin uzun ətəyini, qollarını dartışdıra-dartışdıra.
Hələ üzünə bir qorxu, bir vahimə çökmüşdü ki, baxanda ödüm ağzıma gəlirdi. Kaş görəydiniz öləndə necə yalvarırdı mənə.
“Əmi, deyəsən axı mən ölürəm. Hə, əmi? Niyə dinmirsən? Boğazım get-gedə quruyur elə bil. Sözlər ağzımdan almaz kimi çıxır e...
Bu nədi belə? Dilimi doğrayır elə bil… Əmi, sən ağlayırsan?
Ardı →