Kayzen

Genlərimiz bizim həyatımıza, davranışlarımıza nə dərəcədə təsir edir ? 

Bu məqalədə genlərin hansı xüsusiyyətlərə müəyyən mənada təsir etməsi barədə danışacağıq. Hərçənd bu təsir ehtimal ki, biz düşünməyə öyrəşdiyimiz qədər güclü deyil.
İİV (HIV) infeksiyasına dözümlülük
Davamı →

İnsan bəşəriyyətin ən möcüzəli varlığıdır. İnsan orqanizmi, onun fəaliyyəti, daxili və xarici orqanların xüsusiyyətləri və s. Bütün bu proseslər mürəkkəb strukturun bir hissəsidir. İnsan bədənində 206 sümük, 32 diş, 10 barmaq, iki göz, iki qulaq, bir burun, bir ağız, bir ürək, iki böyrək və.s saymaq olar. Lakin bunlar hələ hamısı deyil. Bizə elə gəlir ki, biz bədən üzvlərimiz haqqında hər şeyi bilirik. Amma insan orqanizminin mürəkkəb quruluşunda xeyli sirli məqamlar var.

1. Omba sümüyünün möhkəmliyi qranitə bərabərdir. 
İnsan sümüyü — Yer üzündə ən möhkəm materiallardan biridir. Möhkəmliyinə görə onu beton və təxminən qranitlə müqayisə etmək olar. Təsəvvür edin, kibrit qutusu ölçüsündə sümük 9 ton kütlənin ağırlığına dözə bilər. Bu ağırlıq beton divarın daşıya biləcəyi ağırlığın 4 qatıdır. İnsan bədənində ən böyük sümük — böyük omba sümüyüdür. Hansını ki, yalnız ekstremal şəraitdə (avtomobil qəzası) sına bilər.
Davamı →

Yəqin, mən tək deyiləm ki, dərsdən qayıtdıqda avtobusda mürgüləyirik. Əsas da, oğlanlar, avtobusun arxasında oturarkən yuxuya gedirlər. Lakin mən bir an tez yuxuya düşüb ayıla-ayıla gəldiyim vaxtı yuxu ilə real aləmin fikrimdə qarışdığını hiss etdim və yadıma 3 illik arkadaşımın danışdığı bir xəstəliyi araşdırdım. Azərbaycanca tapa bilmədim, çalışacağam sizə Azərbaycanca məlumat verim:

Narkolepsi
Narkolepsi — gündüz aşırı yuxululuq — Excessive Daytime Sleepness (EDS) — ilə xarakterizə olunan nevroloji bir durumdur. Yuxu paralici, katapleksi və hipoqolik halüsinasiyalar isə bu xəstəlik zamanı ortaya çıxan fəsadlar kimi qiymətləndirilə bilər.
Ən gözə çarpan simptomlarından birisi gecə yaxşı yatmağına baxmayaraq, gündüz aşırı yuxululuqdur. Xəstəlik sahibi olur-olmaz yerlərdə, vaxtlarda, əksərən də özlərinin də fərqinə varmadıqları vaxt yuxu getmək ehtimalıdır. Gün içərisində bir növ, «yuxu hücumları»na məruz qalanlar bu xəstəliyə düçar olurlar.
Katapleksi — əzələlərin fəaliyyətinin zəifləməsidir. Bu peiodik prosesdir. Bu period aşırı gülmək, qızğınlıq, qorxu və digər duyğular proseslər nəticəsində üzə çıxa bilər.
Yuxu Paralici — oyanma əsnasında danışa bilməmə, hərəkət edə bilməmə prosesidir. Bu daha təhlükəlidir.
Hipoqolik Halüsinasiyalar — son dərəcədə sıx görülən, canlı, sıx qorxuducu olan, yuxuya giriş vaxtı və çıxış vaxtı röya tipli bir şeydir. Loru dildə «qarabasma»lar görülməsidir.
Katapleks yalnız narkoleptik xəstələrə şamil olunası simptom olduğu halda, digərləri başqa xəstəlik zamanı da ortaya çıxa bilər.

Mənbə :  http://tr.wikipedia.org/wiki/Narkolepsi
Davamı →

İstinad-hərəkət aparatına skeleti təşkil edən sümüklər, onların birləşmələri və əzələlər aiddir. Skelet istinad-hərəkət aparatının passiv, əzələlər isə aktiv hissəsini təşkil edir. Skelet 200-dən artıq sümükdən ibarət olub, orqanizmdə istinad funksiyasını daşımaqla bərabər, qanın mineral tərkibinin sabit saxlanılmasına zəmin yaradır, eyni zamanda sümük iliyini, mərkəzi sinir sistemini, ürəyi və bəzi digər orqanları mühafizə edir. Funksiyası ilə əlaqədar olaraq, sümüklər müxtəlif formalarda olur. Formasına görə sümüklər 4 qrupa bölünür:

Ardı →

Toxumalar orqanların quruluş əsasıdır. Toxumalardan bəhs edən elm histologiya adlanır. Mürəkkəb orqanizmlərdə hüceyrə və qeyri-hüceyrəvi strukturlar toxuma adlanan xüsusi sistemlərin tərkibinə daxildir.
Mənşəyinə, quruluşuna və yerinə yetirdiyi funksiyalara görə bir-birinə oxşar hüceyrələr və hüceyrəarası maddələr qrupuna toxuma deyilir. Toxumalar bütün orqanların quruluş əsasını təşkil edir. Toxumalar orqanizmdə müəyyən funksiyanın icrası üçün ixtisaslaşmışdır.
Morfoloji, fizioloji xüsusiyyətlərinə görə toxumalar aşağıdakı qruplara bölünür: 1) epitel toxuması; 2) birləşdirici toxuma; 3) əzələ toxuması; 4) sinir toxuması.

Ardı →

İnsanın biologiyası iki bölməyə ayrılır: morfologiya və fiziologiya.
Morfologiya orqanizmin formasından, daxili quruluşundan — strukturasından bəhs edən elmə deyilir. Fiziologiya üzvlərin vəzifələrindən bəhs edən elmdir. Forma və vəzifə bir-birilə sıx rabitədədir, bir-birini tamamlayır. Forma vəzifəyə təsir etdiyi kimi vəzifə də formaya təsir edir ki, onlar daim bir-biri ilə qarşılıqlı əlaqədə olur.
Anatomiya morfoloji elmdir və tədqiqetmə metoduna görə iki şöbəyə ayrılmışdır: makroskopik və mikroskopik anatomiya. Makroskopik anatomiya orqanizmi cihazsız, göz ilə yaxud bəzən az dərəcədə böyüdücü optik alətlərlə öyrənir. Mikroskopik anatomiya mikroskop vasitəsi ilə orqanizmin incə quruluşunu tədqiq edir. Bu elm öz növbəsində bir neçə şöbəyə ayrılır: 1) sitologiya — hüceyrələrdən, 2) histologiya — toxumalardan, 3) orqanologiya — üzvlərin mikroskopik quruluşundan bəhs edən elm.

Ardı →

Insanın anatomiyası insan orqanizminin zahiri şəklindən, daxili quruluşundan, inkişaf və mənşəyindən bəhs edən elmdir. «Anatomiya» sözü yunanca «anatemno» — yarıram, şərh edirəm sözündən alınmışdır. Yarma üsulu orqanizmin quruluşunu öyrənmək məqsədi ilə istifadə edilən əsas üsullardan biridir. Beləliklə, anatomiya elmi tədqiq metodlarından birinin adını daşıyır.
Anatomiya elminin inkişaf tarixi çox qədim zamanlardan başlayır. Hələ tarixdən əvvəl, yazı olmayan dövrlərdə ehtimal ki, insanın quruluşu haqqında səthi məlumata rast gəlinir. Bizim eradan bir neçə min il qabaq çinlilərdə və hindlilərdə heyvan orqanizminin quruluşu haqqında bəzi məlumat olmuşdur. Hindlilərin kitablarında insanın bədənində 7 qişa, 90 vətər, 900 bağ, 300 sümük, 3 maye olması haqda məlumata təsadüf edilir.

Ardı →