Düzgün qidalanma

uşaqların qidalanmasıQidalanma sağlamlığın ən önəmli faktorlarından biridir. Mütəxəssislər bildirirlər ki, əksər xəstəliklər balanslı şəkildə qidalanmamaqdan qaynaqlanır. Xüsusən də uşaqların düzgün qidalanması daha önəmlidir, çünki rejimsiz qidalanan uşaqların zehni və fiziki inkişafında qüsurlar — yaddaşsızlıq, ifrat köklük, şəkər xəstəliyi və s. meydana çıxır. Uşağın lap körpə vaxtından qidalanmasına hər zaman nəzarət etmək lazımdır.

0-6 aylıq körpənin qidalanması: körpə 6 aylıq olana qədər yalnız ana südü içməlidir. Ana südü körpənin fiziki-zehni inkişafı, immunitet sistemini gücləndirdiyi, körpənin xəstəliklərə yoluxma ehtimalını azaltdığı üçün əvəzsiz qida sayılır.

6-9 aylıqda qidalanma: 6 aydan sonra körpəyə ana südü ilə yanaşı, bu qidanı dəstəkləyəcək əlavə qidalar verilə bilər. Əlavə qidalar, əvvəlcə, az miqdarda verilməlidir. Meyvə-tərəvəz püreləri, təzə meyvə şirəsi, qatıq, duzsuz pendir, çörək vermək olar. Çalışın körpəni şokolada, şəkərli qidalara, duz və südlü yeməklərə alışdırmayın.


Ardı →

Piylənmə

Texnologiyanın inkişafı və həyatımızdakı dəyişikliklər nəticəsində insanlar az hərəkət edir, amma çox qida qəbul edir. Getdikcə ağır çəkili, hətta şişman adamların sayı artmaqdadır. “Piylənmə”, mütəxəssislər tərəfindən vücudda yağlanmanın artması ilə inkişaf edən, mütləq müalicəyə ehtiyacı olan bir “xəstəlik”dir.piylənmə

Dünyanın bir çox ölkəsində qeyri-hökumət təşkilatları və dövlət qurumları bu xəstəliyə qarşı geniş kütlələri maarifləndirməyə çalışırlar. Çünki çağımızın ən qorxulu, ən gizli inkişaf edən və zərərsiz görünməsinə baxmayaraq ən təhlükəli xəstəliyi piylənmə sayılır. Piylənmə ya da xalq arasında köklük adıyla bilinən, bədəndə çox miqdarda piy yığılması nəticəsində ortaya çıxan və mütləq müalicə edilməsi lazım olan bir xəstəlikdir. Piylənmə, qidalarla alınan enerji miqdarının, maddələr mübadiləsi və fiziki fəaliyyət ilə istehlak edilən enerji miqdarını üstələdiyi zaman ortaya çıxar. Piylənmə, insan bədənində ürək və damar sistemi, tənəffüs sistemi, hormonal sistem, həzm sistemi kimi sistemlərə təsir edən və bir çox əhəmiyyətli narahatlığa zəmin hazırlayan bir xəstəlikdir. Ürək xəstəlikləri, yüksək təzyiq, şəkər xəstəliyi, yüksək xolesterin, tənəffüs narahatlıqları, oynaq xəstəlikləri, nevrozlar, sonsuzluq, iqtidarsızlıq, böyrək və öd kisəsində daş meydana gəlməsi, bəzi xərçəng növləri piylənmə nəticəsində yaranan xəstəliklərdən bir neçəsidir. Nəticə olaraq piylənmə, insan həyatını qısaldan və həyat keyfiyyətinə mənfi təsir edən bir xəstəlik sayıla bilər.


Ardı →

Körpələrin inkişafı | Düzgün qidalanma

Uşaqların inkişafında qidalanmanın rolu önəmlidir. Mütəxəssislər 1 yaşı olmayan körpələrə bal, yumurta ağı, şokolad, kakao, çiyələk, pomidor, kivi, fıstıq əzməsi kimi allergiya potensiallı yüksək qidalar, dəniz məhsulları, kolbasa, sosiska, konserv və dondurulmuş qidalar, qatqılı, duzlu, souslu, ədviyyatlı hazır qidalar, çərəz, saqqız kimi boğulmaya səbəb ola bilən dənəvər qidaların verilməsinin düzgün sayılmadığını bildirirlər. Bu məhsullar allergiya və zəhərlənməyə səbəb ola bilər. 

Səhər və günorta yeməklərinə əlavə edəcəyiniz meyvə püresi körpəniz üçün daha ləzzətli ola bilər. Meyvəni yaxşıca yuyun, qabığını soyub dilimləyərək şüşə sürtgəcdən keçirin. Səhər və günorta payları arasına əlavə etdiyiniz bu meyvə püresi körpəniz üçün daha ləzzətli olacaq.
8 aydan sonra isə mərci, tərəvəz şorbaları hazırlayıb vermək olar. Günorta öynəsində veriləcək tərəvəz şorbasına qış mövsümündə kələm,  ispanaq, kərəviz, gül kələm, təzə paxla və s. əlavə edə bilərsiniz. Körpələrə altıncı aydan etibarən tərəvəz şorbalarına kibrit qutusu böyüklüyündə iki dəfə çəkilmiş yağsız qiymə, yeddinci-səkkizinci ayında isə balıq, mal, toyuq əti əlavə oluna bilər. Səkkizinci və doqquzuncu aylardan sonra körpəyə verilən dolma, plov, makaron, küftə onun iştahasını daha da açır.


Davamı →

Artıq çəkidən azad olmaq | 8 qızıl qayda

1. Mərhum Turqut Ozal deyirdi ki, hər problemin bir zamana ehtiyacı var. Odur ki, hər məqsədimizə, hətta bizə asan görünən adi hədəflərə tez çatmaq üçün sağlam qidalanmaq lazımdırtələsmək lazım deyil. Məsələn, çox tez arıqlamağa çalışıb, yorucu iş günlərindən sonra saatlarla məşq etməkdənsə, həftələrlə şübhəli və mübahisəli dietalara əməl etməkdənsə, çox gəzməyə və az yeməyə çalışsanız, doğrudur daha gec, amma daha real nəticə əldə edə bilərsiniz. Axşamlar daha az və sulu yemək, ya da sadəcə olaraq, yüngül salatlarla, meyvə, tərəvəzlə kifayətlənmək sizə məqsədinizə çatmaqda kömək edə bilər. Axşam saat səkkizdən sonra isə yemək, ümumiyyətlə, məsləhət deyil.
Davamı →

Necə qidalanırıq?

Yemək insanın təkcə orqanizminin tələbatını ödəmək vasitəsi deyil; o, həm də sözün əsl mənasında mədəniyyət məsələsidir. İndi dövran dəyişib, insanların əhvalı daha çox güzərançılıq üstə köklənib. Hər bir xalqın həyatında onun mətbəx mədəniyyəti xüsusi yer tutur. Bu, bir həqiqətdir ki, yemək dadlı olmalı, həm də mümkün qədər milli xüsusiyyətləri özündə ehtiva etməlidir. Amma, təəssüf ki, son vaxtlar Azərbaycan mətbəxindən uzaqlaşma hiss edilməkdədir. Hər halda, bu gün əksər azərbaycanlıların süfrəsi rəngarəng deyil; Əsas odur ki, soydaşlarımız zamanın həşirinə uymasınlar, nümayişkaranə şəkildə süfrənin zənginliyinin dalınca qaçmasınlar.
Ardı →

Nəyi necə yemək lazımdır?

Düzgün qidalanma insanların həyat və fəaliyyətinə təsir edən ən mühüm amillərdən biri kimi daim diqqət mərkəzindədir. Dünyanın çoxsaylı problemləri arasında uşaq və yeniyetmələrin, ümumiyyətlə gənc nəslin qidalanmasındakı xoşagəlməz vəziyyət də özünəməxsus yer tutur. Piylənmə, düzgün seçilməyən qidanın insan orqanizmində yaratdığı fəsadlar, bəzi yemək və içkilərin çox istifadəsindən yaranan xəstəliklər, ekoloji təmiz olmayan məhsullardan istifadə ilə yanaşı, son zamanlar doğru olmayan qidalanmanın hətta xərçəng yaratma riskinin sürətlə artması narahatlıq yaradır.


Ardı →

Arıqlamaq: tövsiyələr

Hər bir qadın gözəl olmaq istəyir. Lakin bəzi hallarda güclü iştaha buna mane olur. Belə olduqda, bu iştahanın öhdəsindən gəlmək haqqında düşünməli olursan. Əlbəttə, bunun üçün müxtəlif dərman vasitələri var, lakin ən yaxşısı xalq  təbabətinə üz tutmaqdır.  Yeri gəlmişkən, bu üsullar iştahanı azaltmağa və düzgün qidalanmağa imkan yaradır. Təəssüf ki, valideynlərin çoxu uşaqlarda «canavar iştahası»nı həvəsləndirir. Onlar hesab edirlər ki, belə olduqda uşaqlar sağlam böyüyəcək. Lakin adət halını almış iştahanın qarşısını almaq sonradan çətin olur. Bir çox qadınlar müxtəlif üsullar və ciddi pəhrizdən istifadə etsələr də, arıqlama böyük problemə çevrilir.

Unutmayın ki, heç zaman səhər yeməyindən imtina etmək olmaz. Məhz birinci qida qəbulu orqanizm üçün çox gözəl oyanışdır. O, maddələr mübadiləsini gücləndirir və yağlar daha tez əriyir. Səhər yeməyinə gəldikdə isə yulaf yarmasından yaxşısını düşünmək çətindir. Bu qida asanlıqla mənimsənilir və orqanizmi tez doydurur. Belə səhər yeməyindən sonra uzun müddət aclıq hiss etməyəcəksiniz.
Ardı →

Səhər yeməyi

Səhər yeməyi hər birimiz üçün çox vacibdir. O, tam oyanmağa və əhvalı yüksəltməyə xidmət edir.
Yeni araşdırmalar göstərir ki, yuxudan oyanandan sonra uzun müddət yeməyən insanlarda maddələr mübadiləsi pozulur, qanda şəkərin miqdarı aşağı düşür, yaddaş zəifləyir. Səhər yeməyi üçün ideal vaxt saat 7-dən 9-a kimidir. Həmçinin araşdırmalar göstərir ki, səhər yeməyini yeyənlər günorta və şamda az yağlı və sağlam qidalanır, gecələr orqanizmə zərərli olan çərəz yemək istəyinə rahat qalib gəlirlər. İş ondadır ki, beyində baş verən kimyəvi reaksiyalar insanı axşama doğru daha yağlı qida yeməyə həvəsləndirir. Səhər yeməyi öd kisəsində daş əmələ gəlməsindən qoruyur. Çünki səhər yeməyindən imtina edəndə öd kisəsi xəstəliyinə risk artır.
Ardı →

Qidalanma

Sağlam həyat tərzi dedikdə səmərəli qidalanma nəzərdə tutulur. Qida rasionunda insanın 5 əsas tərkib hissəsinə ehtiyacı var: zülallar, karbohidratlar, yağlar, vitaminlər mineral duzlar (su nəzərə alınmır). Müxtəlif yaş dövrlərində heyvan və bitki məhsulları arasındakı nisbət dəyişə bilər. Bütün yaşlarda, xüsusən yeniyetmənin qida rasionunu maksimum meyvə və tərəvəz təşkil etməlidir. Bunlar yeməyi mineral maddələr və vitaminlərlə zəngin etməklə bərabər, asan həzmə də kömək edirlər.

Qidalanma mütəmadi olmalıdır. Yaxşı olar ki, gün ərzində 3 dəfədən az olmasın. Yemək vaxtı belə bölünür: səhər yeməyi — gündəlik normanın 30%-ni, nahar — 50%-ni, şam yeməyi — 20%-ni (xalq arasında deyilir: səhər yəməyini özün ye, naharı dostunla bölüşdür, şamı düşmənə ver). İkinci səhər yeməyi də xeyirlidir. Сох yemək piyləndirir.  Bir çox qızlar davranış stereotipi və gözəllik etalonu artdıqca «90-60-90» göstəricisindən kənara çıxmamaq üçün pəhriz saxlayır və aclıq edirlər (oğlanlar əzələlərin inkişafı üçün çoxlu yumurta — zülal yeyirlər). Orqanizmə ən çox ziyan verən, xüsusən təşəkkül dövründə, tərkibində çoxlu kimyəvi
Ardı →