Azərbaycan antroponimikasında mövcud şəxs adlarının məna əsası

Məlum olduğu kimi, Azərbaycan antroponimlərinin seman-tikası, məna əsası müasir dilçilikdə vacib və aktual problemlərdən sayılır. Bu gün dünya dilçiliyində bu suala hələ də fərqli cavablar verilir.
Mövcud tədqiqatların müşahidəsinə əsasən demək olar ki, bəli, şəxs adlarının mənası vardır. Qeyd etmək lazımdır ki, xalqımızın ictimai-siyasi həyatında baş verən hadisələr, gedən proseslər, inkişaf və tərəqqi, bir sıra tarixi-ictimai dəyişikliklər və s. dilin şəxs adları sisteminə də təsirsiz ötüşməmişdir.
Davamı →

Homolar niyə danışmağa başladılar?

Nitq qədim insanların nəyinə lazım idi və danışıq qabiliyyətinin yaranma prosesi barədə elmə nə məlumdur? Bir kommunikasiya sistemi kimi, nitqin meydana çıxmasını danışmaq bacarığı və dilin (ya da dillərin) yaranması mərhələlərinə bölmək mümkün deyil. Hər şeydən əvvəl bu təkamül prosesi ilə bağlıdır: təkamül daima, amma yavaş-yavaş, demək olar ki, hissolunmayacaq şəkildə gedir və yüz min, milyon illər ərzində nəhəng dəyişikliklər üst-üstə yığılır.

Davamı →

Günə bir saat oxumaqla necə yeni dil öyrənmək olar?

İki və ya bir neçə dili bilmək böyük üstünlükdür. Bəs öyrənməyin asan yolu varmı? Yeni dil öyrənmək təbii olaraq qorxulu fikirdir. Minlərlə tanış olmayan sözlər, tamamilə fərqli qrammatik quruluş və düzgün danışmaq (və utandırıcı vəziyyətə düşməmək) üçün çəkilən zəhmət adamı qorxuda bilər. Gərgin iş həyatı içində yeni dil öyrənməyə vaxt tapa bilmək də bəzən mümkünsüz görünür. Lakin mütəxəssislər inanırlar ki, gündə bir saat məşğul olmaqla gözəçarpan inkişaf əldə etmək mümkündür. Eləcə də, yeni dil öyrənən zaman qazanılan bacarıqlar iş yerində və həyatda güclü insan fikri formalaşdırır.

Davamı →

Dilimizin gerçək dəyəri

Çölçü olaraq bugünlərdə sosial şəbəkələrdə, dilimiz, dilimizin yenilənməsi, alınma sözlərdən təmizlənməsi yönündə apardığımız işlərlə bağlı çoxlu dartışmalar və qınaqlarla qarşılaşırıq. Buna görə, önəmli saydığımız bir neçə qatı daha aydın şəkildə ortaya qoymaq istədik.
Çölçülər və dilimiz
Çölçülər dilimizi çağlaşdıraraq əski yanaşmalara qarşı çıxıb, müxtəlif dillərdən alınan sözlərdən qurtularaq dilimizi duruldub, onu daha özləşdirib, daha milliləşdirib, daha özünəməxsuslaşdırıb, ticari güc qatmağa başlayıb. Bu çalışma dilimizi daha zəngin, daha duru və daha uca etməyə yönəlib.

Davamı →

Dil

Dil ən dadlı delikateslərdəndir. Dil əti dadlı, zərif və qidalandırıcı olur. Dildən həm tək halda, həm də müxtəlif salatlarda istifadə edilir. Dili bişirməzdən əvvəl soyuq suda saxlayıb ona duz və ədviyyatlar əlavə edirlər. Sonra dilin üstündə olan nazik dəri soyulur. Bir-neçə saat belə suda saxlanılan dil bişirilən zaman daha dadlı və yumşaq olur. Dil bütöv və ya doğranmış halda bişirilir.

Tərkibində dil olan salatlar çox dadlı olur. Dil aid olduğu heyvanın növündən və çəkisindən asılı olaraq 200 qramdan 2 kiloqrama qədər ola bilir. Duzlu suda 8-10 saat saxlanılan dil isə şit suda bişirilir. Dil 40-60 dəqiqə ərzində bişir.

Mal dilinin isə bişirilməsi üçün 3 saat vaxt lazımdır. Onun bişməsini isə dilin son hissəsinə bıçaq batıraraq yoxlamaq olur. Həmin hissənin yumşaq olması dilin bişmiş olduğunun göstəricisidir. Orta Asiya ölkələrində heyvanın dilini evin böyüyünə və ya ən hörmətli qonağına təqdim edirlər.
Davamı →

Dil necə formalaşır?

Doğulan hər hansısa körpə heç bir söz eşitməyəcək şəkildə izolyasiya edilərək böyüdülsə o, hansı dildə danışar? Və ya danışa bilər mi? Tarix boyunca müxtəlif şəxslər bunu başa düşmək üçün eksperimentlər aparmışdır:
 
1. Bu barədə ilk eksperiment 2700 il əvvəl Misirdə Firon Psamtik tərəfindən aparılıb. O, məsələni öyrənmək üçün 2 uşağın izolyasiya edilərək böyüdülməsini əmr verir. Sonda uşaqlardan biri «bekos» sözünə bənzər səs çıxardır, hansı ki, Frigya dilində "çörək" deməkdir. Firon uşağın ac olduğunu və ilk sözünün Frigya dilində olduğundan bəşəriyyətün dilinin bu dil olduğu qənaətinə gəlir.
Davamı →

Xəlil Rza- Mənim dilim.

 
Layla dedim yatasan, 
Qızılgülə batasan... 
-Hardan gəlir bu səs-səda? 
Bəlkə illər arxasında 
layla çalır gəlin ana?
Dörd qulac ip 
Bir yüyrüyü bənd eləmiş kəhkəşana. 
Layla çalır gəlin ana, 
Yelləndikcə kiçik yüyrük
Gedib dəyir bu ulduzdan o ulduza.
Layla axır… Çocuq baxır,
Ardı →

Dünya dilləri haqqında 25 fakt

Hazırda dünyada 7000 dilin istifadə olunduğunu və hər 2 həftədə bir bunlardan birinin yox olduğunu bilirdinizmi? Kulis.Az dünya dilləri haqqında 25 maraqlı faktı təqdim edir.

1. Meksikadakı bu dil dünyada o dildə danışan iki nəfər bir-birindən küsüb deyə yox olmaq təhlükəsi ilə qarşı qarşıyadır.


Ardı →