Gülüstan müqaviləsi

1813-cü ilin 12 oktyabr tarixində imzalanan birinci müqavilə ilə Azərbaycan Rusiya ilə İran arasında bölündü. 

Çar Rusiyası Osmanlı İmperiyası ilə 1812-ci ilin yayında imzaladığı Buxarest müqaviləsində Osmanlı İmperiyası rusların Qafqazı işğalını tanıyır, bu torpaqlara iddiasından əl çəkir. 1812-ci ildə Napoleonun Rusiya hücumundan dəyərlənməyə çalışan İran vəliəhdi Abbas Mirzə Rusiyanın işğal etdiyi Azərbaycan xanlıqlarına hücum etsə də general P.Kotlyarevski bu hücumları dəf edir və bölgədə hərbi-siyasi üstünlük qazanır. Bu hallar İngiltərəni bərk narahat edir və onların təkidi ilə İran Rusiya ilə müqavilə imzalamaq qərarına gəlir. 1813-cü ilin 12 oktyabrında Gülüstan kəndində birinci Rusiya-İran müharibəsinin qurtarmasını bildirən müqavilə imzalanır. Bu müqavilə tarixə imzalandığı yerin adıyla Gülüstan müqaviləsi kimi daxil olur. Müqaviləni İran tərəfdən şahın vəkili Mirzə Əbdülhəsən xan, Rusiya tərəfdən isə Ratişev imzalayır. Bu sülh müqavilənin şərtlərinə əsasən Şimali Azərbaycan xanlıqlarından İrəvan və Naxçıvanı çıxmaq şərtilə yerdə qalan bütün xanlıqlar (Lənkəran, Şirvan, Quba, Bakı, Gəncə, Qarabağ, Şəki) Rusiyaya verilir.


Davamı →

Köprülüzadə Fazil Əhməd Paşa (1661-1676)

Köprülü Məhməd paşanın vəsiyyətinə uyğun olaraq, yerinə 25 yaşlı oğlu Fazil Əhməd paşa vəzir oldu. O, yaxşı yetişdirilmişdi.
Zitvatoruq müqaviləsindən 56 il keçmişdi. Avstriyanın yeni qala tikdirdiyi və müharibəyə hazırlaşdığını görən Fazil Əhməd paşa, 120 min əsgərlə səfərə çıxdı. Avstriya illik vergi və hədiyyə təklif etsə də qəbul edilmədi. Uyvar qalası 37 günlük mühasirədən sonra alındı. Ordu Avropanın mərkəzinə tərəf irəlilədi.124 Qışı Belqradda keçirən Köprülüzadə yeni qalanı tutaraq dağıtdırdı. Məqsədi Yanıqqalam ələ keçirərək Vya-naya nəzarət etmək idi.
Davamı →

I Əhmədin Hakimiyyəti (1603-1617)

III Məhmədin ölümü ilə onun yerinə gələn I Əhmədin 14 yaşı vardı. Onun dövrü daxili çəkişmələr içərisində keçmişdir. 1614-cü ildə Malat-yaya səfər etməsinə baxmayaraq, oranı ələ keçirə bilmədi. Avstriya döyüşü I Əhmədin dövründə də davam etmişdir. Lələ Məhməd paşa Ester-qonu geri almış və bundan sonra 1606-cı ildə bağlanan müqavilə ilə 13 il davam edən döyüş sona çatdı. Bununla da 57 illik sülh dövrü başlamış oldu.

Davamı →

Kiprin Fəthi və İnəbaxtı Məğlubiyyəti

Kipr ilk dəfə 649-cu ildə Hz. Osmanın dövründə müsəlmanların əlinə keçmişdi. Anadolu və Suriyaya yaxın olan bu ada Venediklilərin əlində idi.
II Səlim Sokullunun etirazma baxmayaraq adanın fəthinə qərar verdi. Müəzzinzadə Əli paşanın əmrindəki donanma 1570-ci ildə adaya tərəf hərəkətə keçdi. Bununla başlayan fəth hərəkatı 1571-ci ildə adanın fəth olunması ilə nəticələndi. Kipri qurtarmaq üçün Don Juanın əmrində gələn Avropa donanması, İnəbaxtı yaxınlığında Osmanlı donanmasını məğlub etdi. Nəticədə Osmanlı donanması 190 gəmi itirdi. Müəzzinzadə şəhid oldu. Lakin cinahlardan birinə rəhbərlik edən Uluç Əli rəis 40 gəmini qurtararaq “Kapitani-dərya” olaraq, qılınc Əli paşa ünvanını aldı.

Davamı →

Osmanlı-Karamanoğlu Münasibətləri

Osmanlılardan əvvəl qurulan Karamanoğlu dövləti ilə, Osmanlılar arasındakı rəqabət davam edirdi. Osmanlıların Rumeli ilə məşğul olmasından istifadə edən Karamanoğlu Bəyşəhəri 1386-cı ildə işğal etdi. Sultan Murad bir ordu hazırlayaraq Konya üzərmə hərəkət etdi. Əlaəddin bəy qonşu bəyliklərdən də kömək toplamışdı. Konya yaxınlığında edilən döyüşdə Karamanoğullan məğlub oldu. 1387-ci ildə Əlaəddin bəylə sülh müqaviləsi imzalandı. Anadolu bəyliklərinin ən güclüsü olan Karaman-oğullannm məğlub edilməsi Osmanlıların şöhrətini artırdı.

Davamı →

Osmanlı saraylarının zənci xidmətçiləri

Şərqin keçmişində “xacə”, yaxud “ağa” adı ilə çağırılan ad var. Güclü cinsə aid olsa da, cinsi cəhətdən gücsüz bu zümrənin saraylarda öz yeri və nüfuzu vardı.

Xədimetmə
Xədimetmə köhnə dövrlərdə, hərəm ağası, opera sənətçisi və kilsə xoru üçün musiqiçi yetişdirmək məqsədilə yetkinlik çağına çatmamış uşaqlara tətbiq olunan bir əməliyyat Xayaların əməliyyatla çıxarması yetkinlik çağından əvvəl edildiyində cinsi inkişaf dayanar, səs qalınlaşması və tüklənmə kimi cinsi xüsusiyyətlər aradan qalxar və cinsi orqanlar inkişaf etməzdi. Yağın bədənə paylanmasında dəyişiklik baş verdiyindən bədən qadına xas bir görünüş alardı. Əzələlər, normal yetkin kişi əzələləri kimi güclü olmazdı. Amma gənc adamın xayaları çıxarıldığında nəticə səs incəlməz, saqqal çıxa bilər, bir çox xədimdə cinsi istək itməz və kişilik orqanı sərtləşərdi.

Davamı →

Şah Qacar Şuşanı işğal etmək istəmirdi

Qacarın Qarabağa hücum niyyəti də olmayıb. Çünki İbrahimxəlil xan da daxil, bir çox Azərbaycan xanlıqları Qacar hakimiyyətə gəldiyində onu hüquqi hökmdar kimi tanıyıblar.
Gürcüstanla Rusiya arasında 1781-ci ildə imzalanmış «Georgiyevski» sülhü var. Gürcüstan Rusiyanın hakimiyyəti altına girir. Qacar çar İrakliyə yazır ki, yüz illər boyu sən bizim – türklərin qulu olmusan, nəyə görə Rusiyaya tərəf keçirsən, öz səhvini düzəlt. İki dəfə hücum edir Tiflisə. Birinci hücumda da, ikincidə də Şuşada dayanır və Tiflisi alır.

Davamı →

Osmanlı sultanını devirmək istəyən azərbaycanlı

Şirvanzadə Mehmet Rüşdi Paşa Sultan Əbdüləzizin hakimiyyəti dövründə, 1873-1874-cü illərdə Osmanlı dövlətinin sədrəzəmi və ya vəziri olub. Atası XIX əsrdə Azərbaycanda yenidən dirçələn Nəqşibəndilik təriqətinin liderlərindən biri İsmayıl Siracəddin Şirvanidir. İsmayıl Şirvani Kürdəmirdə doğulub.
Osmanlı sarayına doğru
Çar Rusiyasının Şirvan (Şamaxı) Xanlığını işğal etdikdən sonra ailəsi Anadoluya (Amasiya) köçüb. Təhsilinə Amasiyada başlayan Mehmet Rüşdi 1850-ci ildə İstanbula gələrək, burada Bəyazid Cami mədrəsəsində oxuyub. Müəllimi dövrünün məşhur din adamlarından Vidinli Mustafa Əfəndi olub.
Davamı →

Osmanlı imperiyasının ən qəddar adətləri

Qədim dövrün bir sıra adətləri bizə qəribə gəlsə də, həmin vaxt üçün adidən-adi sayılıb. Məsələn həyat və taleləri haqda bir sıra əfsanə dolaşan Osmanlı sultanlarının xüsusi qəfəslərdə böyüdüklərini bilirdiniz?!
Osmanlı imperiyasında taxt böyükdən kiçiyə keçirdi. Yəni böyük qardaşı öz hakimiyyətini kiçiyə dövr edirdi. Bunun üçün isə sultanın ölümünü gözləmək lazım gəlirdi. Taxta gələn sultan öz rəqiblərini hətta qundaq körpəsi olsa belə məhv etməli idi. Çünki bu addımı atmasa, xalq ona qarşı qruplaşa bilərdi. Bu qəddar təcrübəni ilk dəfə II Mehmet gerçəkləşdirmişdi.

Davamı →

Osmanlılar haqqında az bilinən 7 TARİXİ FAKT

1. Osmanlı dövləti 1299-cu ildə Söğütdə deyil, 1302-ci ildə Yalovada qurulub : 

Osmanlı İmperiyasının yaranma tarixi 1299-cu il olaraq qəbul edilib. Ancaq ortaya çıxan yeni tarixi faktlar bunun əksinə olduğunu göstərir. Tarixçi Xəlil İnalcık bununla bağlı belə deyir: "'Osmanlı İmperiyası Karacahisarda paytaxtını qurduğu zaman əksəriyyəti müsəlman olan xalq qazı təyin edilməsini və xütbə oxunmasını istəyir. Bu, baş tutur. Bu hadisəni isə tədqiqatçılar 2 əsr sonra 1299-cu il olaraq qəbul ediblər. Türk ənənələrində xaqanlığa namizəd olanlardan birinin zəfər qazanması lazımdır. Bu, Tanrının ona qut — müqəddəslik verməsi şəklində təsvir edilir. Osman Qazi sərhəddə öz dövründəki alplarla mübarizə aparır. Bu hadisə tarixə Bafeus Döyüşü adıyla düşüb — . Osmanlı Qazi üçün bu döyüşü qazanmaq həm də ona görə lazım olur ki, ondan sonra xanədana oturacaq şəxs — yəni oğlu qeyd-şərtsiz varis olacaq. Orta Əsrlərdə xanədana sahib olmaq həm də dövlət demək idi. Bu dövlətin təminatı isə Osmanlının 1302-ci ildə Yalovada Bizansa qarşı qazandığı böyük Bafeus Zəfəri olur.Bu döyüşdən sonra Osmanlının şöhrəti yayılır və türklər onun ətrafına toplaşmağa başlayır. Bir müddət sonra böyük bir ordu formalaşır. Belə bir uğurun əldə edilməsi həm də tanrı tərəfindən verilmiş qut-  müqəddəslik vergisinin göstərici olduğuna inanılır. Özündən sonra oğlu Orxan heç bir maneə olmadan taxta keçir" (Qaynaq: Xəlil İnalcık)


Davamı →